«Φρένο» στις επί 12ετία μειώσεις συντάξεων θα βάλει το ασφαλιστικό νομοσχέδιο, το οποίο κατατέθηκε τη Δευτέρα (17/02) στη Βουλή.
Κατατέθηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας με τον τίτλο «Ασφαλιστική μεταρρύθμιση και ψηφιακός μετασχηματισμός Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-Ε.Φ.Κ.Α.)».
Θετικές παρεμβάσεις που δεν αλλάζουν όμως τον πυρήνα του νομοσχεδίου προβλέπει το ασφαλιστικό που κατατέθηκε την Δευτέρα στη Βουλή και επηρεάζει άμεσα ή έμμεσα περίπου 4 εκατ. ασφαλισμένους και συνταξιούχους.
Οι τροποποιήσεις με θετικό πρόσημο περιλαμβάνουν διευκόλυνση για
- την εξαγορά πλασματικών ετών για δικαιούχους επικουρικής στο Δημόσιο
- την απονομή σύνταξης με διαδοχική ασφάλιση
- την απονομή εφάπαξ καθώς και διατάξεις που ευνοούν τους πολύτεκνους, τους νέους, τους ένστολους, τις εργαζόμενες μητέρες, τους αγρότες, τις συντάξεις χηρείας και τις ειδικές αναπηρίες.
Παράλληλα προβλέπεται μεταβατική περίοδος για τους παλαιούς συνταξιούχους που εργάζονται.
Στο πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού του e-Ε.Φ.Κ.Α απαριθμούνται οι ενέργειες βάσει χρονοδιαγράμματος που πρέπει να ολοκληρώσουν οι υπηρεσίες προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο χρόνος έκδοσης των συντάξεων.
Η αναλογιστική μελέτη που θα συνοδεύει το νομοσχέδιο αναμένεται να κατατεθεί στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής. Σύμφωνα με τον υπουργό εργασίας Γιάννη Βρούτση η μελέτη αποδεικνύει τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, μέχρι το 2070 και τη διασφάλιση όλων των συντάξεων, μέχρι τότε.
Στην έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου δεν αναφέρεται το κόστος της αύξησης των συντάξεων. Ωστόσο τα στοιχεία που προώθησε το υπουργείο εργασίας στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους σημείωναν ότι η επιβάρυνση για το 2019-2020 ανέρχεται σε 79 εκατ ευρώ για τις κύριες συντάξεις και 352 εκατ. ευρώ για τις επικουρικές. Το κόστος των αυξήσεων θα καλυφθεί από «μια συμπληρωματική χρηματοδότηση του κοινωνικού προυπολογισμού» ύψους 0,5% του ΑΕΠ (περίπου 980 εκατ. ευρώ).
Αυξήσεις κύριων συντάξεων
Περίπου 1 εκατ. συνταξιούχοι τον Ιούνιο θα δουν αυξήσεις χειροπιαστές στο πορτοφόλι ή αυξήσεις λογιστικές στα χαρτιά μετά τον επαναυπολογισμό των συντάξεων με βάση τα βελτιωμένα ποσοστά αναπλήρωσης που προβλέπει το νέο ασφαλιστικό. Στους σημαντικά ωφελημένους κατατάσσονται οι συνταξιούχοι που έχουν διανύσει ασφαλιστικό βίο 35-40 έτη , δεν επιβαρύνονται με προσωπική διαφορά και αποχώρησαν με συντάξιμες αποδοχές πάνω από 1500 ευρώ.
Ένστολοι
Ειδικά για τους υπηρετούντες σε Ειδικές Δυνάμεις (βατραχάνθρωποι, καταδρομείς, αλεξιπτωτιστές, πιλότοι, πυροτεχνουργοί κ.α.), προβλέπεται µε ειδική διάταξη καθώς εκτιμήθηκε ότι αδικούνται από τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης αφού συνταξιοδοτούνται μετά τα 40 έτη ασφάλισης λόγω της προσμέτρησης έως και μιας πλασματικής 5ετίας. Η διάταξη αναφέρει πως τα ποσοστά αναπλήρωσης γι’ αυτές τις ομάδες ενστόλων προσαυξάνονται πέραν των ποσοστών που προβλέπονται για όλους τους υπόλοιπους ασφαλισμένους κατά ποσοστό 1,5% επιπλέον για κάθε έτος μετά το 45ο.
Αυξήσεις στις επικουρικές
Οι δικαιούχοι επικουρικής των οποίων οι συντάξεις υπέστησαν περικοπές το καλοκαίρι του 2016. Περίπου 300.000 συνταξιούχοι θα λάβουν αυξήσεις από 5 έως 196 ευρώ , μεσοσταθμικά 99.5 ευρώ. Με τη νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση για πρώτη φορά μπορούν να υπαχθούν προαιρετικά στο δημόσιο επικουρικό και εφάπαξ και κλάδοι όπως οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι γιατροί που ως σήμερα δεν είχαν αυτή τη δυνατότητα.
Εργαζόμενοι συνταξιούχοι
Οι νέοι συνταξιούχοι που αποχώρησαν με το νόμο Κατρούγκαλου και εργάζονται θα τιμωρούνται πλέον με το ήμισυ της «ποινής». Η σύνταξή τους θα περικόπτεται κατά 30% αντί κατά 60% που ισχύει σήμερα. Ειδικά, οι πολύτεκνοι και γεωργοί συνταξιούχοι προστατεύονται απόλυτα, καθώς θα απολαμβάνουν το 100% της σύνταξής τους.
Εργαζόμενες μητέρες
Η διάταξη αφορά εργαζόμενες μητέρες με έμμισθη σχέση εργασίας είτε αυτοαπασχολούμενες είτε ελεύθεροι επαγγελματίες είτε απασχολούμενες στον αγροτικό τομέα οι οποίες καταβάλλουν μειωμένες εισφορές κατά 50% για 12 μήνες μετά τη γέννηση το παιδιού. Έτσι λύνεται το κενό νόμου που δημιούργησε ο νόμος Κατρούγκαλου στις εργαζόμενες μητέρες που αποκτούν παιδί και τις μειωμένες εισφορές τους.
Εξαγορά πλασματικών ετών
Πλέον δίνεται η δυνατότητα για γρηγορότερη έκδοση επικουρικής σύνταξης για όσους δημοσίους υπαλλήλους θεμελιώνουν δικαίωμα με εξαγορές πλασματικών ετών. Συγκεκριμένα, αν το δικαίωμα σε επικουρική θεμελιώνεται και με εξαγορά πλασματικών δίνεται η δυνατότητα συμψηφισμού ή παρακράτησης από το σύνολο των δικαιούμενων ποσών επικουρικής σύνταξης, εφόσον το οφειλόμενο ποσό εξαγοράς δεν υπερβαίνει τις 3.000 ευρώ. Αντίθετα, το μέρος που υπερβαίνει τις 3.000 ευρώ εξοφλείται εφάπαξ πριν την έκδοση της απόφασης συνταξιοδότησης ενώ το υπόλοιπο συμψηφίζεται ή παρακρατείται από τις επικουρικές συντάξεις. Αξίζει να σημειωθεί πως η συγκεκριμένη ευνοϊκή ρύθμιση αφορά και τις εκκρεμείς αιτήσεις.
Εισφορές μη μισθωτών
Εισάγεται νέο σύστημα εισφορών ελεύθερης επιλογής για τους ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους επιστήμονες και αγρότες. Μέχρι τις 12 Μαρτίου πρέπει να πληρωθούν οι πρώτες εισφορές Ιανουαρίου που θα υπολογιστούν με το νέο σύστημα. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες θα κληθούν τις επόμενες ημέρες να δηλώσουν την ασφαλιστική κλίμακα στην οποία επιθυμούν να ενταχθούν για το 2020 σε ειδική πλατφόρμα του ΕΦΚΑ.
Μισθωτοί με μπλοκάκια
Οι μισθωτοί με παράλληλη απασχόληση ως ελεύθεροι επαγγελματίες που απαλλάσσονται πλήρως από την υποχρέωση καταβολής εισφοράς για το «μπλοκάκι» με την προϋπόθεση ότι καλύπτεται από τη μισθωτή απασχόληση η εισφορά των 252 ευρώ τον μήνα για σύνταξη και υγεία.
Διαδοχική ασφάλιση
Απλοποίηση των διαδικασιών και ελαστικοποίηση των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης επιφυλάσσει το νέο ασφαλιστικό για τους εργαζόμενους οι οποίοι κατά τη διάρκεια του ασφαλιστικού τους βίου άλλαξαν περισσότερους από δύο ασφαλιστικούς φορείς. Αφορά κυρίως ασφαλισμένους που έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους.
Μείωση εισφορών για μισθωτούς: Από την 01/06/2020 μειώνονται κατά 0.90% οι εισφορές για τους μισθωτούς.
Μία ενδεχόμενη αύξηση του κατώτατου μισθού θα επηρεάσει 700.000 εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα, που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό των 650 ευρώ για πλήρη απασχόληση ή εργάζονται με συμβάσεις μερικής απασχόλησης και απολαβές ακόμη και κάτω των 500 ευρώ μηνιαίως, οι οποίες όμως εξαρτώνται από το ύψος του κατώτατου μισθού.
Όμως ο αριθμός αυτών που θα ωφεληθούν θα είναι μεγαλύτερος, καθώς με τον κατώτατο μισθό συνδέονται και περισσότερα από 20 επιδόματα, μεταξύ των οποίων το επίδομα ανεργίας, το επίδομα αφερεγγυότητας εργοδότη και τα επιδόματα μαθητείας και ασκούμενων φοιτητών.
Εφάπαξ
Για πρώτη φορά, δημιουργείται ενιαίος κανόνας απονομής εφάπαξ για όλους. Καταργείται ο ελάχιστος χρόνος ασφάλισης για θεμελίωση αυτοτελούς δικαιώματος εφάπαξ παροχής και προκρίνεται η ενιαία αντιμετώπιση όλων των ασφαλισμένων, ενώ απλοποιείται και η διαδικασία απονομής της εν λόγω παροχής. Επιπλέον καταργείται η διάταξη που έθετε ως προϋπόθεση την ασφάλιση 3 ετών για την επιστροφή των εισφορών για το εφάπαξ. Μάλιστα δίνεται η δυνατότητα στο μόνιμο προσωπικό της αστυνομίας και του πυροσβεστικού να ενταχθούν στο κλάδο εφάπαξ του ΕΤΕΑΕΠ με την προϋπόθεση ότι ήδη ασφαλίζονται στο επικουρικό ταμείο ΤΕΑΠΑΣΑ.