Δημιούργησε εκατομμυριούχους αλλά κατέστρεψε και περιουσίες. Έφτιαξε νέες αγορές για επενδύσεις αλλά υπήρξε και στόχος έντονης κερδοσκοπίας. Ορισμένοι το θεωρούν εργαλείο απελευθέρωσης από τις τράπεζες και τις κυβερνήσεις, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι είναι απλά ένα μέσο για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Οι περισσότεροι το αποκαλούν «νόμισμα», άλλοι πιστεύουν ότι στην πραγματικότητα είναι «εμπόρευμα». Το Bitcoin έγινε την προηγούμενη Τετάρτη 10 ετών και όλος ο κόσμος ακόμη προσπαθεί να συνειδητοποιήσει το τι σημαίνει αυτό.
Όλα ξεκίνησαν πριν από 10 χρόνια, στις 31 Οκτωβρίου 2008, όταν κάποιος (ή κάποιοι) που χρησιμοποίησε το όνομα Satoshi Nakamoto έστειλε σε μια ομάδα χρηστών μια έρευνα, γραμμένη με ακαδημαϊκό τρόπο η οποία πρότεινε την δημιουργία ενός ψηφιακού νομίσματος. Και το όνομα αυτού: Bitcoin.
Η έρευνα του Nakamoto, η πραγματική ταυτότητα του οποίου παραμένει έως και σήμερα μυστήριο, βασίστηκε σε πολλές αρχές και ιδέες που υπήρχαν μέχρι τότε, εξάλλου πολλοί είχαν προσπαθήσει να δημιουργήσουν κάποιου είδους ψηφιακά νομίσματα. Το επαναστατικό κομμάτι της έρευνας ήταν πως το Bitcoin θα λειτουργούσε ανεξάρτητα από κυβερνήσεις, τράπεζες, οι άλλες κεντρικές Αρχές.
H ιδέα ήταν πρωτοποριακή: Αφορούσε στην «εξόρυξη» ενός περιορισμένου αριθμού των ψηφιακών νομισμάτων μέσω ενός σχήματος peer-to-peer που δεν θα ελεγχόταν από καμία κεντρική εξουσία. Το Bitcoin βασίζεται στην τεχνολογία «blockchain» που λειτουργεί ως ένα ψηφιακό λογιστικό βιβλίο. Κάθε συναλλαγή εγγράφεται κρυπτογραφημένα σε αυτό το «λογιστικό βιβλίο» το οποίο διαμοιράζεται σε όλους τους χρήστες του δικτύου και έτσι δεν μπορεί κάποιος να ξοδέψει δεύτερη φορά τα ίδια Bitcoin. Το σύστημα αυτοελέγχεται και έτσι δεν χρειάζεται κάποιος «φύλακας» όπως γίνεται στα κανονικά νομίσματα.
Η ιστορία του Bitcoin – Τα πρώτα χρόνια
Η άνοδος του Bitcoin έγινε χωρίς τον Nakamoto, ο οποίος εξαφανίστηκε ξαφνικά όπως εμφανίστηκε, κάποια στιγμή στα τέλη του 2010. Οι πρώτες συναλλαγές έγιναν ιδιωτικά, σε μικρούς αριθμούς και με περιορισμένο αριθμό ατόμων.
Όλα άλλαξαν στις 22 Μαΐου του 2010, η οποία στον κόσμο των κρυπτονομισμάτων έχει μείνει γνωστή ως η «Bitcoin Pizza Day». Εκείνη την ημέρα ο Lazlo Hanyecz πλήρωσε 10.000 Bitcoins για να αγοράσει δύο πίτσες, σηματοδοτώντας έτσι την πρώτη συναλλαγή με κρυπτονομίσματα που πραγματοποιήθηκε στον πραγματικό κόσμο. Ο Hanyecz προσέφερε 10.000 Bitcoins σε όποιον του έστελνε δύο πίτσες από την πιτσαρία Papa Johns . Ένας άλλος υποστηρικτής του Bitcoin ο Jeremy Sturdivant δέχθηκε και κάπως έτσι… γράφτηκε ιστορία.
Το Bitcoin αποκτούσε ολοένα και μεγαλύτερη αναγνώριση αλλά το πρώτο άλμα καταγράφθηκε στα τέλη του 2013, όταν η τιμή του εκτινάχθηκε από τα 100 δολάρια στα 1.000 δολάρια σε έναν μόλις μήνα. Δεν έμεινε για πάρα πολύ σε αυτά τα επίπεδα αλλά κάτι είχε αλλάξει για πάντα.
Οι κινήσεις του Bitcoin τράβηξαν την προσοχή των μεγάλων ΜΜΕ αλλά και των επιτήδειων. Ο κόσμος των ψηφιακών νομισμάτων ταράχθηκε το 2014 όταν το Mt Gox, το μεγαλύτερο τότε ανταλλακτήριο κρυπτονομισμάτων του κόσμου κατέθεσε αίτηση για πτώχευση, αφού έγινε στόχος χάκερ, οι οποίοι έκλεψαν 500 εκατ. δολ. σε Bitcoins και άλλα 30 εκατ. δολ. από καταθέσεις.
Η κλοπή, η οποία είναι μέχρι σήμερα η μεγαλύτερη στον κόσμο των κρυπτονομισμάτων, αποκάλυψε μεγάλα κενά ασφαλείας και ανέδειξε το Bitcoin ως ένα άγριο περιουσιακό στοιχεία που δεν παρέχει σχεδόν καμία προστασία στους κατόχους τους.
Το φαινόμενο της «φούσκας»
Μετά το συμβάν με το Mt Gox επικράτησε ησυχία στην αγορά με το Bitcoin να κινείται στα επίπεδα των 200 με 450 δολαρίων. Το 2017 ήταν σημείο καμπής. Το Bitcoin χτύπησε για δεύτερη φορά στην ιστορία του τα 1.000 δολάρια και από τότε ξεκίνησε ένα ξέφρενο ράλι. Μέσα σε λίγους μήνες, η τιμή του Bitcoin εκτινάχθηκε στα 20.000 δολάρια!
Οι παράγοντες που οδήγησαν σε αυτό το ράλι ήταν παρά πολλοί. Σημαντικό ρόλο έπαιξε ο «διαχωρισμός» του ψηφιακού νομίσματος σε Bitcoin και Bitcoin cash που δίχασε την κοινότητα. Την ίδια χρονιά έγιναν οι πρώτες προσπάθειες ένταξης του κρυπτονομίσματος στο «παραδοσιακό» χρηματοπιστωτικό σύστημα. Αμερικάνικα Χρηματιστήρια επέτρεψαν την διαπραγμάτευση παραγώγων βασισμένων στην τιμή του Bitcoin, ενώ πολλές τράπεζες ανακοίνωσαν σχέδια για νέα εγχειρήματα στον κόσμο των κρυπτονομισμάτων.
Μαζί με το Bitcoin, ο κόσμος των κρυπτονομισμάτων αναπτυσσόταν ραγδαία. Νέα ψηφιακά νομίσματα εμφανιζόντουσαν συνεχώς και τα οικονομικά Μέσα παρακολουθούσαν την πορεία του ψηφιακού νομίσματος με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που παρακολουθούν τα Χρηματιστήρια, το πετρέλαιο και τα εμπορεύματα.
Το πάρτι δεν κράτησε πολύ και λίγο πριν τα Χριστούγεννα άρχισε να σκάει η φούσκα. Μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου του 2018 η τιμή του Bitcoin είχε πέσει από τα περίπου 20.000 δολάρια στα μόλις 10.000 δολάρια.
Οι λόγοι της πτώσης ήταν πάρα πολλοί. Βασικό ρόλο έπαιξε ο φόβος που επικράτησε για παρέμβαση των κυβερνήσεων και των ρυθμιστικών Αρχών στην αγορά των κρυπτονομισμάτων λόγω των παραβιάσεων ασφαλείας αλλά και των καταγγελιών για ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Το Bitcoin συνέχισε να υποχωρεί μέσα στο 2018 και πλέον έχει σταθεροποιηθεί στα επίπεδα των 7.000 δολαρίων.
Το μέλλον του Bitcoin
Δέκα χρόνια από την αρχική εμφάνιση της έρευνας το όραμα του Nakamoto για την δημιουργία ενός ψηφιακού νομίσματος με το οποίο θα γινόντουσαν καθημερινά συναλλαγές δεν έχει πραγματοποιηθεί. Αντίθετα το Bitcoin χρησιμοποιείται περισσότερο ως μέσο επενδύσεων και διαπραγμάτευσης παρά ως νόμισμα. Αυτό οφείλεται κυρίως στον πολύ αργό ρυθμό με τον οποίο πραγματοποιούνται οι συναλλαγές.
Υπολογίζεται ότι το Bitcoin διαχειρίζεται μόλις τρεις συναλλαγές το δευτερόλεπτο. Την ίδια στιγμή οι συναλλαγές που πραγματοποιεί η Visa ανά δευτερόλεπτο ξεπερνούν τις 3.674. Όσοι ασχολούνται με τα κρυπτονομίσματα προσπαθούν να βρουν λύση σε αυτό το πρόβλημα, δημιουργώντας νέους μεθόδους και νέα ψηφιακά νομίσματα αλλά ο διάδοχος του Bitcoin δεν έχει βρεθεί ακόμη.
Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την πορεία του Bitcoin και της τεχνολογίας blockchain που μπορεί να αποδειχθεί πολύ χρήσιμη σε άλλες πλευρές της ζωής μας πέρα από τα ψηφιακά νομίσματα. Το σίγουρο είναι πως δεν πρόκειται να χαθούν σύντομα, ως μια μόδα που θα περάσει.
Η άγνωστη ταυτότητα του Satoshi Nakamoto
Πέρα από όλα τα υπόλοιπα πρωτόγνωρα που έφερε το Bitcoin έχει και μια άλλη ιδιαιτερότητα. Είναι ίσως από τις ελάχιστες φορές που μια καινοτομία δεν συνοδεύεται από το πραγματικά όνομα του ανθρώπου που την ανακάλυψε.
Ο Sathoshi Nakamoto παραμένει μέχρι σήμερα ένα μυστήριο. Κανείς δεν γνωρίζεις ποιος, ποια, ή ποιοι χρησιμοποιούσαν αυτό το ψευδώνυμο. Το όνομα είναι Ιαπωνικό και όπως όλα τα Ιαπωνικά ονόματα έχει τη σημασία του ή μάλλον τις σημασίες του: Satoshi σημαίνει «ξεκάθαρη σκέψη, γρήγορη πνευματική- σοφή». Το Naka μπορεί να σημαίνει «μέσο, μέσα ή σχέση». Το Moto μπορεί να σημαίνει «προέλευση» ή «ίδρυμα».
Κατά καιρούς, πολλοί έχουν προσπαθήσει να βρουν το πραγματικό πρόσωπο πίσω από το ψευδώνυμο. . Ο Joshua Davis του «The New Yorker» πίστευε ότι ο Satoshi Nakamoto ήταν ο Michael Clear, πτυχιούχος φοιτητής κρυπτογραφίας στο Trinity College του Δουβλίνου.
Έφτασε σε αυτό το συμπέρασμα αναλύοντας 80.000 λέξεις από τα online γραπτά του Nakamoto και αναζητώντας γλωσσικές ενδείξεις. Υποπτεύονταν επίσης τον Φιλανδό οικονομικό κοινωνιολόγο και πρώην κατασκευαστή παιχνιδιών Vili Lehdonvirta.
Και οι δύο έχουν αρνηθεί όμως πως είναι οι εφευρέτες του bitcoin. Ο Michael Clear αρνήθηκε δημοσίως πως είναι Satoshi στη Σύνοδο Κορυφής του Παγκόσμιου Ιστού το 2013.
Ο Adam Penenberg της FastCompany είχε ήδη αμφισβητήσει αυτή την υπόθεση όμως, υποστηρίζοντας αντ ‘αυτού ότι ο Nakamoto μπορεί στην πραγματικότητα να είναι τρία άτομα: ο Neal King, ο Vladimir Oksman και ο Charles Bry. Αυτό το συμπέρασμα το έβγαλε γράφοντας μοναδικές φράσεις από την έκθεση bitcoin του Nakamoto στο Google, για να διαπιστώσει αν χρησιμοποιήθηκαν οπουδήποτε αλλού.
Μια από αυτές τις φράσεις, «υπολογιστικά απίθανο να αντιστραφεί», εμφανίστηκε σε μια αίτηση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας που έκαναν αυτά τα τρία άτομα για την ενημέρωση και τη διανομή κλειδιών κρυπτογράφησης. Το domain bitcoin.org που αρχικά χρησιμοποίησε ο Satoshi για να δημοσιεύσει την έκθεση είχε καταχωρηθεί τρεις ημέρες μετά την υποβολή της αίτησης για δίπλωμα ευρεσιτεχνίας.
Επίσης είχε καταγραφεί στη Φινλανδία και ένας από τους συγγραφείς του διπλώματος ευρεσιτεχνίας είχε ταξιδέψει εκεί έξι μήνες πριν. Όλοι τους όμως αρνούνται οποιαδήποτε σχέση μαζί του.
Μια άλλη θεωρία υποστηρίζει ότι οι επιστήμονες πληροφορικής Donal O’Mahony και Michael Πιρς είναι στην πραγματικότητα ο Satoshi, με βάση ένα έγγραφο που συνέταξαν σχετικά με ψηφιακές πληρωμές, μαζί με τον Hitesh Tewari και το οποίο βασίζεται σε ένα βιβλίο που επίσης έγραψαν μαζί. Οι O’Mahony και Tewari επίσης μελέτησαν στο Trinity College, όπου ο Michael Clear ήταν φοιτητής.
Οι Ισραηλινοί μελετητές Dorit Ron και η Adi Shamir του Ινστιτούτου Weizmann ισχυρίστηκαν πως υπάρχει μια σχέση μεταξύ Satoshi και Silk Road, το web site μαύρης αγοράς το οποίο καταργήθηκε από το FBI, τον Οκτώβριο του 2013. Είχαν σημειώσει πως υπήρξε σύνδεση μεταξύ μιας διεύθυνσης που υποτίθεται ότι ανήκει στον Satoshi και στον ιστότοπο. Ο ερευνητής ασφάλειας Dustin D. Trammell όμως στον οποίο ανήκει η διεύθυνση αρνήθηκε επίσης ότι ήταν ο Satoshi.
Τον Μάιο του 2013, ο πρωτοπόρος στο Internet, Ted Nelson έριξε ένα ακόμα όνομα στο… τραπέζι: Τον Ιάπωνα καθηγητή μαθηματικών Shinichi Mochizuki, παρόλο που ο παραδέχτηκε ότι τα στοιχεία που είχε δεν ήταν και ιδιαίτερα πειστικά.
Τον Φεβρουάριο του 2014, ο Leah McGrath Goodman του Newsweek ισχυρίστηκε ότι είχε εντοπίσει τον πραγματικό Satoshi Nakamoto. Ο Dorian S Nakamoto αρνήθηκε από την πρώτη στιγμή ότι έχει κάποια σχέση με το bitcoin και τελικά προσέλαβε έναν δικηγόρο και δημοσίευσε μια επίσημη δήλωση για το θέμα αυτό.
Ο Hal Finney, ο Michael Weber, ο Wei Dai και αρκετοί άλλοι προγραμματιστές ήταν μεταξύ εκείνων των οποίων τα ονόματα συνδέθηκαν με το bitcoin σε δημοσιεύματα, εκθέσεις και συζητήσεις στο διαδίκτυο. Μια ομάδα εμπειρογνωμόνων του Aston University πιστεύουν ότι ο πραγματικός δημιουργός του bitcoin είναι ο Nick Szabo, βασισμένοι στην ανάλυση της Λευκής Βίβλου Bitcoin.
Ο Dominic Frisby, ένας κωμικός και συγγραφέας, υποστήριξε επίσης ότι ο δημιουργός τουBitGold Szabo ήταν ο πιο πιθανός υποψήφιος να είναι ο Satoshi στο βιβλίο του “Bitcoin: Το μέλλον των χρημάτων”. Η λεπτομερής ανάλυση του περιελάμβανε τη γλωσσολογία της συγγραφής του Satoshi, το επίπεδο των τεχνικών δεξιοτήτων στην C ++, αλλά ακόμη και τα πιθανά γενέθλια του.
Στο βιβλίο του Nathaniel Popper, το «Digital Gold», που κυκλοφόρησε τον Μάιο του 2015, ο Popper αποκαλύπτει ότι σε μια σπάνια συνάντηση σε μια εκδήλωση, ο Szabo αρνήθηκε και πάλι ότι ήταν ο Satoshi.
Στη συνέχεια, στις αρχές Δεκεμβρίου του 2015, το περιοδικό Wired and Gizmodo ισχυρίστηκε ότι είχε εντοπίσει τον Nakamoto, τονίζοντας πως πρόκειται για τον αυστραλιανό επιχειρηματία Craig S Wright.
Ανέφερε πως την πληροφορία την έδωσε «μια ανώνυμη πηγή κοντά στον Wright», ο οποίος παρείχε στο περιοδικό μια σειρά από emails και άλλων εγγράφων που αποδείκνυαν τον ρόλο του Wright στη δημιουργία του bitcoin. Το Gizmodo δημοσίευσε μια σειρά εγγράφων, ενώ κατέβαλε και προσπάθειες για να εξασφαλίσει συνεντεύξεις ατόμων που βρίσκονταν κοντά σε αυτόν. Η ιδέα ότι η σχέση Wright-Satoshi δεν είναι παρά μια φάρσα όμως, υποστηρίχτηκε έντονα από τους παρατηρητές, αφού οι δημοσιευόμενες αποδείξεις δεν ήταν τελικά πειστικές.
Ως επί το πλείστον, όλοι αυτοί οι πιθανοί Satoshi επέμεναν ότι δεν είναι ο Nakamoto.