Γυναίκες που κατανάλωσαν βρεφική φόρμουλα σόγιας παρουσίασαν αυξημένες πιθανότητες για εμφάνιση «πόνου περιόδου» στην ενήλικη ζωή τους. Αυτό είναι το πόρισμα πρόσφατης μελέτης που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Human Reproduction.
Οι πόνοι της περιόδου αποτελούν ένα από τα συμπτώματα που σχετίζονται με το προεμμηνορυσιακό σύνδρομο (ΠΕΣ), δηλαδή τις φυσιολογικές αλλαγές που συμβαίνουν στο γυναικείο σώμα λίγες ημέρες πριν την έμμηνο ρύση (περίοδο). Δεδομένου πως περίπου 6 στις 10 γυναίκες έρχονται αντιμέτωπες κάθε μήνα με συμπτώματα όπως ο πόνος, το φούσκωμα και οι αλλαγές στη διάθεση, οι επιστήμονες προσπαθούν να εντοπίζουν τόσο τις αιτίες, όσο και τους τρόπους αντιμετώπισης του ΠΕΣ. Απώτερος στόχος των ειδικών είναι να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των γυναικών.
Τα αποτελέσματα της έρευνας
Τα πρώτα δεδομένα που συσχέτισαν τη σίτιση με σόγια κατά τη βρεφική ηλικία, με την μεταγενέστερη εμφάνιση συμπτωμάτων του ΠΕΣ είδαν το φως της δημοσιότητας το 2001. Έκτοτε, θα λέγαμε πως οι ειδικοί «άφησαν στην άκρη» το θέμα. Το μεγάλο ενδιαφέρον όμως για τη διαχείριση των πόνων της περιόδου παρακίνησε τους Αμερικανούς επιστήμονες στο Μίσιγκαν να διερευνήσουν εκ νέου τη σχέση. Τα αποτελέσματα της πρόσφατης μελέτης ήταν ισχυρά. Πιο συγκεκριμένα, έδειξαν πως οι γυναίκες που σιτίσθηκαν με βρεφική φόρμουλα σόγιας, είχαν 50% μεγαλύτερο κίνδυνο για εμφάνιση μέτριας ή σοβαρής έντασης πόνο σχεδόν σε κάθε κύκλο περιόδου της ενήλικης ζωής τους. Επιπλέον, οι πιθανότητες οι ίδιες γυναίκες να έχουν χρησιμοποιήσει αντισυλληπτική αγωγή για τη διαχείριση του συμπτώματος ήταν αυξημένες, σε σύγκριση με κορίτσια που δεν είχαν καταναλώσει φόρμουλα σόγιας.
Οι περιορισμοί της μελέτης ήταν αρκετοί και θα πρέπει να βάλουν σε σκέψη τους ειδικούς υγείας πριν καταλήξουν σε μία κατευθυντήρια οδηγία. Ανάμεσα στα «μειονεκτήματα» της έρευνα είναι πως πραγματοποιήθηκε αποκλειστικά σε πληθυσμό Αφρο- Αμερικανών γυναικών, βασίστηκε στη «καλή μνήμη» των μαμάδων για πληροφορίες της βρεφικής ηλικίας, αλλά και στην υποκειμενική βαθμολόγηση της έντασης του «πόνου» από τις γυναίκες. Παρά τις παρατηρήσεις αυτές, τα αποτελέσματα της μελέτης θα πρέπει να αποτελέσουν τροφή για σκέψη πριν την επιλογή κάποιας βρεφικής φόρμουλας.
Ο συνδετικός κρίκος μεταξύ σόγιας και πόνων περιόδου
Το αναπαραγωγικό σύστημα των γυναικών αναπτύσσεται ήδη από την κοιλιά της μαμάς τους. Πιο συγκεκριμένα, η ισορροπία μεταξύ διαφορετικού τύπου ορμονών στη βρεφική ηλικία, παίζει καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη της «διαδρομής» που συνδέει τον υποθάλαμο του εγκεφάλου, με την υπόφυση και τις ωοθήκες. Η φυσιολογική δημιουργία αυτού του μονοπατιού σχετίζεται άμεσα με τους πόνους της περιόδου στην ενήλικη ζωή. Όταν όμως εξωγενείς παράγοντες όπως οι ορμόνες της διατροφής, επηρεάσουν την ανάπτυξή του, τότε οι πιθανότητες εμφάνισης συμπτωμάτων πριν την περίοδο είναι αυξημένες.
Η σόγια από την πλευρά της είναι πηγή φυτοοιστρογόνων. Δηλαδή, φυτικών ορμονών που ομοιάζουν με τα γυναικεία οιστρογόνα. Ενώ λοιπόν η σόγια κατά την εμμηνόπαυση δρα ανακουφιστικά στα συμπτώματα του γυναικείου σώματος, η έκθεση σε μικρή ηλικία σε μεγάλη ποσότητα φυτοοιστρογόνων διαταράσσει την ανάπτυξη της διαδρομής του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος, που αναφέρθηκε νωρίτερα.
Εάν διαβάζετε τις παραπάνω γραμμές και είστε παιδίατρος ή χορτοφάγος μαμά, αξίζει να μπείτε σε δεύτερες σκέψεις για τη χρήση βρεφικής φόρμουλας από σόγια. Τα οφέλη της κατανάλωσης σόγιας σε βρεφική ηλικία, υπερνικούν τους μελλοντικούς κινδύνους; Το ερώτημα παραμένει αναπάντητο, όμως η καταλληλότητά της σόγιας πλέον αμφισβητείται.
Ήβη Παπαϊωάννου, RDN, MS, MBA Διαιτολόγος, Διατροφολόγος Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ [email protected]
Βιβλιογραφία Kristen Upson, Margaret A Adgent, Ganesa Wegienka, Donna D Baird; Soy-based infant formula feeding and menstrual pain in a cohort of women aged 23–35 years, Human Reproduction, , dey303, https://doi.org/10.1093/humrep/dey303