Διαδίκτυο Ζωή: Όπως όλες οι μεγάλες εφευρέσεις, έτσι και ο ηλεκτρονικός υπολογιστής έχει κοσμοϊστορική σημασία, αφού διαμόρφωσε τους όρους εξέλιξης της ανθρωπότητας και καθορίζει θετικά και αρνητικά τη ζωή του ανθρώπου.
Η συμβολή του διαδικτύου στη ζωή μας
Η πρόσβαση στο διαδίκτυο δίνει τη δυνατότητα στον άνθρωπο να αναζητά, να βρίσκει, να αξιολογεί και να αξιοποιεί τις πληροφορίες που χρειάζεται, για να αποφασίζει σωστά και να προβαίνει σε σωστές ενέργειες. Πολύ σημαντική δυνατότητα που προσφέρει το διαδίκτυο, είναι η περιήγηση στον παγκόσμιο ιστό, η άντληση πληροφοριών και η ενημέρωση που προσφέρουν οι ιστοσελίδες του. Ο χρήστης του διαδικτύου μπορεί να επισκέπτεται τοποθεσίες και να ενημερώνεται για θέματα που κεντρίζουν το ενδιαφέρον του, όπως προϊόντα, δραστηριότητες εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, νόμους και κανονισμούς κυβερνητικών υπηρεσιών.
Το Ίντερνετ προσφέρει την δυνατότητα άμεσης και αμφίδρομης επικοινωνίας. Με αυτό μπορεί ο καθένας μας να επικοινωνεί με ανθρώπους που βρίσκονται μακριά, να συσκέπτεται μαζί τους, να συμβουλεύεται ειδικούς για θέματα που τον απασχολούν. Ο πιο εύχρηστος και διαδεδομένος τρόπος είναι το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Κάθε χρήστης έχει μία μοναδική προσωπική διεύθυνση από την οποία μπορεί να στέλνει και να δέχεται μηνύματα από όλο τον κόσμο.
Επίσης, έχει τη δυνατότητα να επισυνάπτει αρχεία σε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και να τα στέλνει είτε σε έναν είτε σε πολλούς παραλήπτες. Μπορεί ακόμη να δημιουργεί μηνύματα με εντυπωσιακή εμφάνιση, με χρώματα, γραφικά και ήχο. Ακόμη, χάρη στο διαδίκτυο υπάρχουν πολύτιμες δυνατότητες για μόρφωση και επιμόρφωση. Ο χρήστης μπορεί να σπουδάζει από απόσταση, να μελετά κείμενα που βρίσκονται σε βιβλιοθήκες άλλων κρατών, να συμμετέχει σε έρευνες και δημοψηφίσματα.
Επαγγέλματα που εμφανίστηκαν με την ανάπτυξη του διαδικτύου
Χάρη στον ηλεκτρονικό υπολογιστή, εμφανίστηκαν νέα επαγγέλματα, νέες επιστημονικές και τεχνολογικές ειδικότητες, όπως ερευνητές, αναλυτές, προγραμματιστές, μηχανικοί λογισμικού, οι οποίοι μάλιστα είναι περιζήτητοι στην αγορά εργασίας.
Ωστόσο, ως αντεπιχείρημα στην εμφάνιση νέων επαγγελμάτων, έχει τεθεί ότι οι οικονομικές μεταβολές που συντελούνται επηρεάζουν όχι μόνο τις συνθήκες εργασίας αλλά και τη φύση της εργασίας. Παραδοσιακές εργασίες εξαφανίζονται και άλλες αλλάζουν μορφή. Τα επιτεύγματα της υψηλής τεχνολογίας εισάγονται όλο και περισσότερο στη ζωή των ανθρώπων και χρησιμοποιούνται σε κάθε οικονομική δραστηριότητά τους.
Οι επιχειρήσεις μάλιστα, έχουν αποδυθεί σε σκληρό ανταγωνισμό και επενδύουν τεράστια κεφάλαια για τον εκσυγχρονισμό του τεχνολογικού τους εξοπλισμού. Γιατί τα νέα τεχνολογικά επιτεύγματα εκτελούν γρήγορα και με ακρίβεια σύνθετες εργασίες, εργάζονται συνεχώς, χωρίς διακοπή ή διάλειμμα, και δεν έχουν απαιτήσεις όπως οι εργαζόμενοι. Αυξάνουν επομένως την παραγωγικότητα και γι’ αυτό παίρνουν τη θέση πολλών εργαζομένων.
Επιπτώσεις της υψηλής τεχνολογίας στη ζωή του ανθρώπου
Παρατηρείται λοιπόν ότι τα σύγχρονα επιτεύγματα της επιστήμης και της υψηλής τεχνολογίας δεν έχουν μόνο ευεργετικές συνέπειες, αλλά και σοβαρές επιπτώσεις στη ζωή του ανθρώπου. Η ταχύτητα των αλλαγών γενικότερα, αλλά και της τεχνολογίας ειδικότερα, επιταχύνουν τους ρυθμούς της ζωής των ανθρώπων.
Η τεχνολογία με τις διευκολύνσεις που παρέχει αφενός επιτρέπει στον σύγχρονο άνθρωπο να κάνει όλο και περισσότερα, ίσως και καλύτερα πράγματα, αφετέρου συχνά έχει ως αποτέλεσμα όμως την υπεραπασχόληση, τον συνεχή ανταγωνισμό για την απόκτηση όλο και περισσότερων υλικών αγαθών.
Απόρροια αυτού του γεγονότος, είναι ότι μικραίνει τη ζωή των ανθρώπων (με την έννοια της υποκειμενικότητας του ψυχολογικού χρόνου), λόγω της αδυναμίας τους να διασπούν την προσοχή τους σε πολλά πράγματα και να αντέχουν πολύ σε πολλές πιέσεις. Η ιλιγγιώδης ταχύτητα με την οποία συντελούνται ριζικές αλλαγές προκαλεί στους ανθρώπους εκτός των άλλων άγχος και αβεβαιότητα.
Επιρροή της κουλτούρας από την τεχνολογική ανάπτυξη
Τα συναισθήματα αυτά επιτείνονται από την κατάργηση των φυσικών συνόρων και των πολιτιστικών ιδιαιτεροτήτων, λόγω της παγκοσμιοποίησης που επέφεραν τα σύγχρονα τηλεπικοινωνιακά μέσα, ο ηλεκτρονικός υπολογιστής και το διαδίκτυο. Αυτές οι αλλαγές απαιτούν από τους ψυχολόγους να χρησιμοποιούν ακόμη πιο συγκεκριμένους ορισμούς της κουλτούρας καθώς και το πώς αυτή μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς των ατόμων. Επειδή οι κουλτούρες δεν είναι σταθερές και αμετάβλητες, υπάρχει το ενδεχόμενο, οι κουλτούρες που βρίσκονται σε επαφή, ειδικά αν ζουν η μία κοντά στην άλλη, να αλλάξουν. Έτσι, οι κοινωνικοί ψυχολόγοι οφείλουν να ανιχνεύσουν αυτή την αλλαγή μεταξύ των πολιτισμών και να συμβάλλουν σε μία συνεργατική εξέλιξη.
Βίαιη αντιμετώπιση γυναικών
Επίσης, έχει παρατηρηθεί συσχέτιση μεταξύ της βίας και των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Έχει υποστηριχθεί πως όταν η βία προβάλλεται με το σεξ στις ταινίες, υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις απευαισθητοποίησης ως προς την επιθετικότητα κατά των γυναικών. Οι Paik & Comstock (1994), επισήμαναν πως τα σεξουαλικά βίαια τηλεοπτικά προγράμματα έχουν συνδεθεί με την μετέπειτα εκδήλωση επιθετικότητας κυρίως από άνδρες προς τις γυναίκες.
Νωρίτερα, οι Zillmann & Bryant (1984), εντόπισαν ότι η συνεχής έκθεση σε βίαιο πορνογραφικό υλικό κάνει το βιασμό να μοιάζει αμελητέος. Κυρίως δύο είναι οι αιτίες για την συσχέτιση της βίας και των μέσων ενημέρωσης: η απεικόνιση βίας προκαλεί βία και τα μειωτικά μηνύματα για τις γυναίκες εγκαθιστούν μια υπονομευτική και μονοδιάστατη εικόνα των γυναικών.
Χειραγώγηση των ανθρώπων
Με το διαδίκτυο και την προσκόλληση των ατόμων σε αυτό, γίνεται ευκολότερος ο έλεγχος της σκέψης, η χειραγώγηση των ανθρώπων. Ελεγχόμενα μέσα μαζικής ενημέρωσης και πληροφορίες, διοχετεύονται στην κοινή γνώμη όχι για να τους ενημερώσουν αλλά για να τους επηρεάσουν και να διαμορφώσουν την άποψή τους σύμφωνα με τις επιδιώξεις τους. Στην πραγματικότητα η ελευθερία σκέψης καταργείται. Τα μέσα ενημέρωσης ασκούν τόση επιρροή και έχουν τόση ισχύ, ώστε οι διαφορετικές απόψεις δεν ακούγονται (οπότε καταργείται και η ελευθερία της έκφρασης).
Απομόνωση και μοναξιά
Η πολύωρη καθημερινή ενασχόληση των ατόμων με τον υπολογιστή, οδηγεί στην απομόνωση και τη μοναξιά. Η εικονική πραγματικότητα, ο άυλος ψηφιακός κόσμος, η επικοινωνία μέσω μηνυμάτων, απορροφά και αποκόπτει τα άτομα από την πραγματική ζωή, από τη συνάντηση των ανθρώπων και από τη «ζωντανή» επικοινωνία τους.
Κουλτούρα της εικόνας
Τελικά οι προβλέψεις για την ανάπτυξη των πολυμέσων πρέπει να είναι απαισιόδοξες; Όχι απαραίτητα. Κληρονομιά εκατομμυρίων βιβλίων, ταινιών, μουσικής, μπορούν να επενδυθούν εκ νέου σε ένα νέο μέσο επικοινωνίας και σε νέα δίκτυα. Η προσφορά και η ζήτηση θα είναι τεράστια. Αλλά τι θα συμβεί; Μήπως τα πολυμέσα μετατραπούν σε ενσάρκωση της κουλτούρας της εικόνας; Θα αποδειχθεί ότι τα πολυμέσα αποτελούν εργαλείο διάδοσης της γνώσης στο ευρύ κοινό ή θα παρεκκλίνει προς νέες μορφές του θεάματος; Η απάντηση είναι πως σε αυτό πρέπει να συμβάλλουν οι άνθρωποι, διότι τα μέσα επικοινωνίας αντικατοπτρίζουν τόσο τις κοινωνίες από τις οποίες αναδύονται όσο και τους παράγοντες που οδηγούν στις μεταβολές του.