Οι πόροι που θα κατανεμηθούν στην Ελλάδα από την Πολιτική Συνοχής, το νέο ΕΣΠΑ, για την περίοδο 2021-2027 ανέρχονται στα 21,1 δισ. ευρώ και θα οδηγήσουν σε 26,7 δισ. ευρώ συνολικούς επενδυτικούς πόρους, αυξημένους κατά 7% σε σχέση με το ΕΣΠΑ της περιόδου 2014-2020.
Οι διεργασίες ολοκλήρωσης του ΕΣΠΑ και των προγραμμάτων της περιόδου 2021-2027 βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, με το κείμενο του νέου ΕΣΠΑ να αναμένεται να εγκριθεί στις αρχές του τρίτου τριμήνου του 2021 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Οι φορείς έχουν ήδη εκκινήσει τις σχετικές διαδικασίες για τον σχεδιασμό και την προετοιμασία των κειμένων και των προγραμμάτων της περιόδου 2021-2027, βάσει των κατευθύνσεων και οδηγιών που δίνονται από τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ και την Εθνική Αρχή Συντονισμού του ΕΣΠΑ.
Από τα προαναφερόμενα 21,1 δισ. ευρώ, τα 10,8 δισ. ευρώ θα δοθούν από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, 5,6 δισ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, 3 δισ. ευρώ από το Ταμείο Συνοχής, 1,4 από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, 0,37 δισ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας , 0,8 δισ. ευρώ από τον Μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» και 0,1 δισ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Εδαφική Συνεργασία .
Επίσης, το 39% των πόρων αυτών, ήτοι 8,2 δισ. ευρώ, θα κατευθυνθούν στα 13 Περιφερειακά Προγράμματα, σε μια προσπάθεια να αντιστραφεί το βαρύ αποτύπωμα της κρίσης και της έντασης των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων, ενισχύοντας τη χρηματοδότησή τους από 17% έως 85%.
Το ΕΣΠΑ 2021 – 2027 θα περιλαμβάνει 9 Τομεακά Προγράμματα και ειδικότερα τα Προγράμματα: 1) Ανταγωνιστικότητα – Επιχειρηματικότητα – Καινοτομία, 2) Ψηφιακός Μετασχηματισμός, 3) Περιβάλλον – Ενέργεια – Κλιματική Αλλαγή, 4) Υποδομές Μεταφορών, 5) Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού-Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση, 6) Πολιτική Προστασία, 7) Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση, 8) Αλιεία και Θάλασσα και 9) Τεχνική Βοήθεια, 13 Περιφερειακά Προγράμματα, ένα για κάθε Περιφέρεια της χώρας και 13 Προγράμματα Εδαφικής Συνεργασίας.
Οι βασικές προτεραιότητες στους πέντε στόχους πολιτικής του νέου ΕΣΠΑ είναι:
- Στόχος Πολιτικής 1 (Ψηφιακός μετασχηματισμός): μετασχηματισμός του δημόσιου τομέα, Βιομηχανία 4.0, clusters μικρομεσαίων επιχειρήσεων, βελτίωση δεξιοτήτων των εργαζομένων, μηχανισμοί στήριξης μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας.
- Στόχος Πολιτικής 2 (Πράσινη οικονομία): κυκλική οικονομία, πολιτική προστασία και διαχείριση φυσικών καταστροφών, ορθολογική διαχείριση υδατικών πόρων, προστασία βιοποικιλότητας, προώθηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ηλεκτροκίνηση και καθαρές μεταφορές, αντιμετώπιση ενεργειακής φτώχειας.
- Στόχος Πολιτικής 3 (Υποδομές μεταφορών): βιώσιμες, «έξυπνες» και πολυτροπικές υποδομές μεταφορών (δρόμοι, λιμάνια, σιδηρόδρομοι), ανανέωση στόλου μέσων μεταφοράς.
- Στόχος Πολιτικής 4 (Ευρωπαϊκός Πυλώνας Κοινωνικών Δικαιωμάτων): ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης, καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, δημόσια υγεία, ψυχική υγεία, κοινωνική ένταξη.
- Στόχος Πολιτικής 5 (Χωρικές επενδύσεις): χωρικές επενδύσεις σε αστικές, αγροτικές, νησιωτικές και ορεινές περιοχές. Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (για την απεξάρτηση από τον λιγνίτη στις περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας, τη Μεγαλόπολη και τα νησιά).