Από τη «Ρωμιοσύνη» και τα «18 Λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας», που ηχογραφήθηκαν κρυφά στο Παρίσι, μέχρι το «Άξιον Εστί» και τα «Λυρικά», ο αείμνηστος Μίκης Θεοδωράκης, συντροφιά με σπουδαίους Έλληνες ερμηνευτές μάς χάρισαν διαχρονικές μελωδίες – ύμνους.
Ο τελευταίος των μεγάλων δεν ζει πια, ο σπουδαιότερος Έλληνας μουσικοσυνθέτης, Μίκης Θεοδωράκης, το έργο του οποίου θα συντροφεύει για πάντα γενιές και γενιές πέρασε στην αιωνιότητα. Ο Μίκης Θεοδωράκης έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 96 ετών αφήνοντας σε όλους τους Έλληνες την ανεκτίμητη παρακαταθήκη του.
Ο Μίκης Θεοδωράκης έγραψε όλων των ειδών μουσικής, από όπερες, συμφωνική μουσική, μουσική δωματίου, ορατόρια, μπαλέτα και χορωδιακή εκκλησιαστική, έως μουσική για αρχαίο δράμα, θέατρο, κινηματογράφο, έντεχνο λαϊκό τραγούδι και μετασυμφωνικά έργα.
Η μελοποίηση ποιημάτων έχει θεωρηθεί ως ο «κεντρικός πυλώνας της δημιουργικότητάς του», όπως έχει πει η ερμηνεύτρια Νένα Βενετσάνου. Εκεί οι ποιητές παρελαύνουν: Άγγελος Σικελιανός, Ανδρέας Κάλβος, Γιώργος Σεφέρης, Οδυσσέας Ελύτης, Γιάννης Ρίτσος, Μανόλης Αναγνωστάκης, αλλά και Πάμπλο Νερούδα, Λόρκα, Μπέρναρντ Μπίαμ. Οι στίχοι τους γίνονται έτσι προσιτοί στο ευρύ κοινό, πλαισιώνοντας λαϊκά τραγούδια που θέτουν θεμελιώδεις αξίες και σταθερές στη σύγχρονη ελληνική μουσική δημιουργία. Ο ίδιος εξάλλου, όταν ήταν κρατούμενος στις φυλακές Ωρωπού, έγραφε: «Εν αρχή ήν ο λόγος….η μεγαλύτερή μου φιλοδοξία είναι να υπηρετήσω πιστά τη νεοελληνική κυρίως ποίηση. Σε τέτοιο βαθμό, ώστε ακούγοντας ένα τραγούδι, να μη μπορείς να φανταστείς τη μουσική σε άλλο κείμενο, ούτε όμως και το ποίημα με διαφορετική μουσική».
Ο Μίκης Θεοδωράκης ουσιαστικά δημιούργησε το κίνημα της Μελοποιημένης Ποίησης, συμβάλλοντας στην ανάδυση μιας πλειάδας ποιητών και στην αναβάθμιση του τραγουδιού. Συγχρόνως, βοήθησε μια ολόκληρη γενιά να αποκτήσει τον δικό της λόγο. Η φήμη του ξεπέρασε από νωρίς τα σύνορα της χώρας. Συνέθεσε τον πιο αναγνωρίσιμο, ίσως, ελληνικό ρυθμό διεθνώς, το συρτάκι από την ταινία «Αλέξης Ζορμπάς» (1964), ενώ τραγούδια του ερμηνεύτηκαν από διάσημους καλλιτέχνες, όπως οι Beatles, η Σίρλεϊ Μπάσεϊ και η Εντίθ Πιάφ. Επένδυσε μουσικά γνωστές ταινίες, όπως το «Ζ» (1969), που τιμήθηκε με το βραβείο BAFTA πρωτότυπης μουσικής, η «Φαίδρα» (1962), με τραγούδια σε στίχους Νίκου Γκάτσου και «Σέρπικο» (1973), για τη μουσική της οποίας ήταν υποψήφιος για Grammy το 1975 (το ίδιο βραβείο διεκδίκησε και για τη μουσική του «Αλέξη Ζορμπά» το 1966).
Μίκης Θεοδωράκης: Τα ιστορικά του τραγούδια
Κάθε τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη έχει τη δική του ξεχωριστή θέση στην Ιστορία και έχει αφήσει το αποτύπωμα τους στις κορυφαίες στιγμές της Ελλάδας.
«Ένα το Χελιδόνι» (στίχοι Οδυσσέας Ελύτης – μουσική Μίκης Θεοδωράκης, 1964)
«Το γελαστό παιδί» (στίχοι Μπρένταν Μπίαν /μετάφραση Βασίλης Ρώτας – μουσική Μίκης Θεοδωράκης, 1963)
«Της Δικαιοσύνης Ήλιε Νοητέ» (στίχοι Οδυσσέας Ελύτης – μουσική Μίκης Θεοδωράκης, 1964)
«Είμαστε δυό» (στίχοι – μουσική Μίκης Θεοδωράκης, 1968)
«Θα σημάνουν οι καμπάνες» (στίχοι Γιάννης Ρίτσος – μουσική Μίκης Θεοδωράκης)
«Η Μαργαρίτα η Μαργαρώ» (στίχοι – μουσική Μίκης Θεοδωράκης, 1960)
«Τη Ρωμιοσύνη Μην Την Κλαίς» (στίχοι Γιάννης Ρίτσος – μουσική Μίκης Θεοδωράκης, 1971 -73)