Παγκόσμια Έκθεση: Ο Παγκόσμιος Δείκτης Ασφάλειας Υγείας 2021 (2021 Global Health Security Index), που δημοσιεύθηκε την περασμένη Τετάρτη, κατατάσσει 195 χώρες ανάλογα με την ικανότητά τους να ανταποκρίνονται σε επιδημίες και πανδημίες. Η εναρκτήρια έκδοση του δείκτη, που δημοσιεύθηκε λίγους μήνες πριν εντοπιστούν τα πρώτα κρούσματα της Covid-19, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι κανένα έθνος δεν ήταν έτοιμο για μια τέτοια κρίση.
Συνολικά, ο κόσμος δεν είναι καλύτερα προετοιμασμένος σήμερα, σύμφωνα με τον δείκτη του 2021, ο οποίος δημιουργήθηκε από την Πρωτοβουλία για την Πυρηνική Απειλή, μια μη κερδοσκοπική ομάδα για την παγκόσμια ασφάλεια, και το Κέντρο για την Ασφάλεια της Υγείας του Πανεπιστημίου Johns Hopkins στη Σχολή Δημόσιας Υγείας Bloomberg του Πανεπιστημίου Johns Hopkins.
«Θα την αποκαλούσα καταδικαστική έκθεση”, δήλωσε ο δρ Ρικ Μπράιτ, διευθύνων σύμβουλος του Ινστιτούτου Πρόληψης Πανδημίας του Ιδρύματος Ροκφέλερ, ο οποίος δεν συμμετείχε στη δημιουργία του δείκτη. «Ο κόσμος δεν είναι έτοιμος». Πάνω από το 90% των χωρών δεν έχουν σχέδιο για τη διανομή εμβολίων ή φαρμάκων κατά τη διάρκεια μιας έκτακτης ανάγκης, ενώ το 70% δεν διαθέτουν επαρκή ικανότητα σε νοσοκομεία, κλινικές και κέντρα υγείας, σύμφωνα με την έκθεση. Οι πολιτικοί κίνδυνοι και οι κίνδυνοι ασφαλείας έχουν αυξηθεί παγκοσμίως και η εμπιστοσύνη του κοινού στις κυβερνήσεις μειώνεται.
Παρόλο που πολλά έθνη έχουν διοχετεύσει πόρους για την αντιμετώπιση της οξείας κρίσης της Covid-19, λίγα έχουν πραγματοποιήσει ειδικές επενδύσεις για τη βελτίωση της συνολικής ετοιμότητας σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, σύμφωνα με την έκθεση. «Καταγράψαμε τα μέρη όπου έγιναν βελτιώσεις για την Covid», δήλωσε η Jennifer Nuzzo, επιδημιολόγος στη Σχολή Bloomberg και μία από τις δύο κύριες συγγραφείς της έκθεσης.
Εντούτοις, είπε, αν οι πολιτικοί ηγέτες «δεν ενεργήσουν για να διασφαλίσουν ότι αυτό που έχουμε εργαστεί σκληρά για να αναπτύξουμε εν μέσω της Covid δεν θα διαβρωθεί μετά το πέρας του συμβάντος, μπορεί να βρεθούμε πάλι εκεί που ξεκινήσαμε ή και χειρότερα». Οι ερευνητές βαθμολόγησαν κάθε χώρα με βάση διάφορους παράγοντες, αξιολογώντας τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης, το εργατικό δυναμικό, τα εργαστήρια, τις αλυσίδες εφοδιασμού, τις υποδομές, την εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση και άλλα. Σε κάθε έθνος δόθηκε βαθμολογία από το 0 έως το 100.
Η μέση βαθμολογία ήταν 38,9, περίπου ίδια με τον μέσο όρο του 2019 που ήταν 40,2, και καμία χώρα δεν μπήκε στην κορυφαία βαθμίδα ετοιμότητας, η οποία ξεκινούσε από 80,1 βαθμούς. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες είχαν λάβει πρώτη θέση στον δείκτη του 2019, διατήρησαν τη θέση τους στην κορυφή της κατάταξης, με βαθμολογία 75,9, ενώ η Αυστραλία, η Φινλανδία, ο Καναδάς και η Ταϊλάνδη συμπλήρωσαν την πρώτη πεντάδα. Η κορυφαία κατάταξη εξέπληξε ορισμένους εμπειρογνώμονες, δεδομένου ότι η αντιμετώπιση της πανδημίας θεωρήθηκε ευρέως αποτυχημένη.
Ωστόσο, η Δρ Nuzzo σημείωσε ότι ο δείκτης σχεδιάστηκε για να μετρήσει τα εργαλεία και τους πόρους που έχει στη διάθεσή του ένα έθνος και δεν μπορεί να προβλέψει πόσο αποτελεσματικά θα χρησιμοποιηθούν αυτοί οι πόροι σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
Η Ελλάδα βρίσκεται στην 42η θέση, αλλά παρά αυτή τη λίστα, το βασικό συμπέρασμα των συντακτών του Δείκτη είναι ότι καμία χώρα δεν βρίσκεται σήμερα στο επιθυμητό στάδιο, όσον αφορά την προετοιμασία της για τέτοιες σοβαρές υγειονομικές κρίσεις. Η έκθεση συνιστά στις χώρες να συμπεριλάβουν χρηματοδότηση για την ασφάλεια της υγείας στους εθνικούς τους προϋπολογισμούς και να επανεξετάσουν τις επιδόσεις τους κατά την τρέχουσα πανδημία, ώστε να μπορέσουν να διδαχθούν από την εμπειρία, μεταξύ άλλων δράσεων.
Δεδομένων των γεγονότων που εκτυλίχθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια, ίσως θα ήταν επίσης έξυπνο να επικεντρωθούμε σε στοιχεία της ετοιμότητας για πανδημία που υπερβαίνουν τις τεχνικές ικανότητες και δυνατότητες, δήλωσε ο Δρ Nahid Bhadelia, ιδρυτικός διευθυντής του Κέντρου Πολιτικής και Έρευνας για τις Αναδυόμενες Μολυσματικές Ασθένειες του Πανεπιστημίου της Βοστώνης.
«Πρέπει να σκεφτούμε την ικανότητά μας να διατηρήσουμε υγιείς κοινότητες όταν μια κρίση γίνει παρατεταμένη», είπε. «Αυτό που είναι σημαντικό για τις κοινότητες δεν είναι μόνο η αντιμετώπιση της πανδημίας, αλλά και το πόσο καλά διαχειρίζεστε τις καθημερινές σας δραστηριότητες όταν έχετε αυτήν την κρίση».