Η νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Hazardous Materials, διεξήχθη από ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Hull και τον Ευάγγελο Δανόπουλο, κύριο συγγραφέα και υποψήφιο διδάκτορα στην Ιατρική Σχολή του Hull York. Και τα δύο ιδρύματα βρίσκονται στο York, Ηνωμένο Βασίλειο. Ο κ. Δανόπουλος ανέφερε: “Η έρευνά μας δείχνει ότι προσλαμβάνουμε μικροπλαστικά σε επίπεδα που συνάδουν με επιβλαβείς επιδράσεις στα κύτταρα, τα οποία είναι σε πολλές περιπτώσεις το αρχικό γεγονός για τις επιπτώσεις στην υγεία”. Συνόψισε επίσης τα ευρήματα τριών προηγούμενων μελετών που διεξήγαγε με την ερευνητική ομάδα Human Health and Emerging Environmental Contaminants στο Πανεπιστήμιο του Hull. Τα MPs είναι σωματίδια πλαστικού μικρότερα από 5 χιλιοστά (mm). Μπορούν να σχηματιστούν λόγω της μηχανικής και περιβαλλοντικής υποβάθμισης των πλαστικών και από τη συμπύκνωση μέσω της θέρμανσης ή της καύσης των πλαστικών στην ατμόσφαιρα.
Οι ερευνητές έχουν βρει τέτοια μικροπλατικά παντού: στον βαθύ ωκεανό, στο χιόνι της Αρκτικής και στον πάγο της Ανταρκτικής. Τα θαλασσινά, το επιτραπέζιο αλάτι και το πόσιμο νερό περιέχουν επίσης υψηλές ποσότητες MPs και αποτελούν το επίκεντρο αυτών των ερευνών καθώς σχετίζονται με τον άνθρωπο. Η μελέτη επικεντρώθηκε σε πέντε μεταβλητές επιδράσεις της μόλυνσης από MP στα ανθρώπινα κύτταρα, όπως:
- επιβίωση ή θάνατος του κυττάρου
- επίδραση στην κυτταρική ανοσολογική απόκριση
- ικανότητα διείσδυσης στο κυτταρικό τοίχωμα
- επίπεδο κυτταρικής βλάβης
- ικανότητα αλλαγής της γενετικής δομής των κυττάρων
Η ανάλυση έδειξε τις πρώτες τέσσερις επιπτώσεις στην υγεία των κυττάρων. Τα δεδομένα έδειξαν επίσης ότι η επιβίωση των κυττάρων εξαρτάται από τα σχήματα των MPs, με τα MPs ακανόνιστου σχήματος να είναι τα πιο επιβλαβή και να προκαλούν τον πιθανό κυτταρικό θάνατο.
Οι πιο κοινές πηγές ανθρώπινης έκθεσης στα μικροπλαστικά είναι:
- Θαλασσινά: Τ αμικροπλαστικά έχουν μολύνει όλες τις πτυχές του θαλάσσιου περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένων των θαλασσινών. Η ανθρώπινη κατάποση από τέτοιες θαλάσσιες πηγές είναι μία από τις δύο κύριες οδούς πρόσληψης που έχουν εντοπιστεί για την ανθρώπινη έκθεση σε MPs, ενώ η άλλη είναι η εισπνοή. Οι άνθρωποι καταναλώνουν θαλασσινά με διαφορετικούς τρόπους — ολόκληρα, όπως με τα στρείδια, ή σε μέρη, όπως τα πόδια καβουριών. Η κατανόηση των μολυσμένων τύπων ψαριών και μερών του σώματος και η ανθρώπινη κατανάλωση τους είναι το κλειδί για την καλύτερη κατανόηση της τοξικότητας των θαλασσινών.
- Επιτραπέζιο αλάτι: Υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις στην υγεία του επιτραπέζιου αλατιού. Διαφορετικοί τύποι αλατιού που βρίσκονται στο περιβάλλον μπορούν να συμβάλουν στην τοξικότητα των ανθρώπινων κυττάρων ανάλογα με την έκθεση.Ο βαθμός μόλυνσης ποικίλλει σημαντικά μεταξύ αυτών των περιβαλλοντικών πηγών, αλλά η ανάλυση της ανθρώπινης έκθεσης σε καθεμία επιβεβαίωσε ότι το αλάτι είναι φορέας MPs.
- Νερό, νερό παντού: Αρκετές μελέτες επιβεβαιώνουν ότι τόσο το πόσιμο νερό της βρύσης όσο και το εμφιαλωμένο νερό είναι πηγές για την εισαγωγή MP στο ανθρώπινο σώμα. Τοξικολογικές μελέτες δείχνουν ότι οι τοξικές επιδράσεις των MPs στο πόσιμο νερό εξαρτώνται από την ποσότητα του νερού που καταναλώνεται. Τα MPs υπάρχουν σε όλα τα υδάτινα περιβάλλοντα και τα επίπεδα μόλυνσης που προκαλούν θα αυξηθούν πιθανότατα με αυξημένη παραγωγή πλαστικού, χρήση και απόβλητα.
Η αναζήτηση συνεχίζεται
Σχετικά με τους περιορισμούς αυτής της μελέτης, ο κ. Δανόπουλος επεσήμανε: “Υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα σχετικά με το τι συμβαίνει αφού καταναλώσουμε μολυσμένα τρόφιμα με μικροπλαστικά. Δεν ξέρουμε πόσο έχουμε τη δυνατότητα να μείνουμε στο σώμα μας, να διασχίσουμε τον φραγμό του εντέρου ή απλώς να απεκκριθούμε. Αυτό θα καθορίσει τελικά πόσο επικίνδυνα μπορεί να είναι τα μικροπλαστικά για εμάς. Μέχρι στιγμής, οι περισσότερες τοξικολογικές μελέτες έχουν δοκιμάσει σφαιρικά μικροπλαστικά. Πρέπει να γίνει μια στροφή στη δοκιμή ακανόνιστου σχήματος. Πρέπει [επίσης] να επικεντρωθούμε σε μελέτες σε ζώα για να κατανοήσουμε πώς συμπεριφέρονται τα μικροπλαστικά αφού βρίσκονται μέσα στο σώμα μας. Ωστόσο, η μεγαλύτερη αβεβαιότητα αυτή τη στιγμή είναι ο τρόπος με τον οποίο τα μικροπλαστικά που καταναλώνονται αποβάλλονται από το σώμα. Αυτό είναι ένα κρίσιμο σημείο για να κατανοήσουμε το πραγματικό επίπεδο κινδύνου”.
Ελλείψει ανθρώπινων υποκειμένων δοκιμών, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ανθρώπινες κυτταρικές σειρές, που θεωρούνται αποδεκτές πηγές επιστημονικών στοιχείων για τις επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, σε αυτή τη μελέτη. Οι τρέχουσες μελέτες χρησιμοποίησαν ελεγχόμενες συνθήκες για να προβλέψουν τι θα συνέβαινε σε πραγματικές περιβαλλοντικές συνθήκες, προβλέποντας επιδράσεις που βασίζονται στο σύστημα από αυτές που βασίζονται σε κύτταρα. Ως εκ τούτου, οι μελλοντικές μελέτες θα πρέπει να κάνουν προσαρμογές με βάση αυτές τις μεταβλητές στη διαδικασία αξιολόγησης κινδύνου.