Υπάρχουν πολλοί λόγοι που αποφεύγουμε τις δυσάρεστες αντιπαραθέσεις και η πλειονότητά τους πηγάζει από εμάς. Αν αλλάξουμε τακτική και τρόπο σκέψης, θα μπορέσουμε όχι μόνο να λύνουμε τις διαφορές μας με επιτυχία αλλά κυρίως να ζούμε χωρίς άγχος για μια ανάλογη στιγμή που αποτελεί φυσιολογική εξέλιξη στις σχέσεις μας.
Γιατί μας πιάνει τρόμος;
Όλες οι εμπειρίες που έχουν καταγραφεί από το παρελθόν μας, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων με τα στενότερα μέλη της οικογένειάς μας, επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε συναισθηματικά τις ανάγκες μας και την ικανότητά μας να εκφράσουμε τη δυσαρέσκειά μας.
Επίσης, αν ζούμε σημερινές καταστάσεις άγχους στη δουλειά ή σε μία σχέση, η αντοχή μας να ανοίξουμε και νέα μέτωπα μειώνεται.
Πώς ξεπερνάμε τον φόβο μιας σύγκρουσης;
Έχει αποδειχτεί ότι κάποιες στερεότυπες θεωρίες που έχουμε για τις συγκρούσεις με φίλους, συντρόφους και συνεργάτες πολλαπλασιάζουν τις φοβίες μας. Πρώτα απ’ όλα, λοιπόν, αλλάζουμε σκέψεις.
Αναθεωρούμε υπολογίζοντας και τις συγκρούσεις στο παζλ μιας υγιούς συνύπαρξης. Καμία διαφωνία δεν οδηγεί αυτόματα στον χωρισμό. Αν αλλάξουμε νοοτροπία, έχουμε καταφέρει να δημιουργήσουμε τις βάσεις για παραγωγικές αντιπαραθέσεις.
Δεν απομακρυνόμαστε από τις συγκρούσεις λες και είναι μια κατσαρίδα στο πάτωμά μας. Έχοντας την τάση να το κάνουμε αυτό, μαθαίνουμε και να φοβόμαστε αυξάνοντας το άγχος μας.
Μαζεύουμε ώρες εμπειρίας στις διαφωνίες. Εκτιθέμεθα σταδιακά σε μικρο-συγκρούσεις και προπονούμαστε ώστε να γινόμαστε καλύτερες σε πιο δύσκολες περιστάσεις.
Τι κάνουμε με όλο αυτό το άγχος που μας προκαλεί μια σύγκρουση;
Επαναλαμβάνουμε μέσα μας ότι μια αντιπαράθεση είναι απολύτως φυσιολογική και αναμενόμενη και τίποτα δεν μας απειλεί. Σκεφτόμαστε με θετική διάθεση για να αυξήσουμε την εμπιστοσύνη στον εαυτό μας.
Μήπως, αντί να σκεφτόμαστε ότι έρχεται η καταστροφή μετά από ένα «καβγά», πρέπει να βλέπουμε ότι μπορεί να έρχεται η λύση; Μήπως έχουμε τώρα μια φοβερή ευκαιρία να περάσουν τα δικά μας «θέλω» μπροστά;
Σηκωνόμαστε και βγαίνουμε έξω στον καθαρό αέρα. Το να έχουμε λίγο χώρο και χρόνο παραπάνω για εμάς, δεν είναι ήττα. Είναι τακτική νίκης.
Υιοθετούμε απλές συνήθειες που βελτιώνουν την ικανότητά μας να αντιμετωπίζουμε με επιτυχία οποιαδήποτε δυσκολία. Η ποιότητα στον ύπνο και τη διατροφή, η τακτική άσκηση και οι κοινωνικές διασυνδέσεις ενδυναμώνουν τους χαρακτήρες.
Πώς λύνουμε τις διαφορές μας με ανθρώπους που ξύνουν μονίμως τα νύχια τους για καβγά;
Το κλειδί είναι να συγκεντρωθούμε στα κοινά αισθήματα και εμπειρίες καθώς και τη δυναμική που μοιραζόμαστε με τον άλλον χρησιμοποιώντας το «εγώ» αλλά και το «εμείς» για να υπενθυμίσουμε την κοινή αφετηρία που της αξίζει μια λύση.
Ζητάμε ένα διάλειμμα και ξεκαθαρίζουμε ότι δεν τον αποφεύγουμε ή ότι τον αγνοούμε αλλά θέλουμε να επιστρέψουμε αργότερα έχοντας σκεφτεί τα νέα δεδομένα.
Λύνουμε διαφορετικά τις προσωπικές από τις επαγγελματικές διαφορές;
Προφανώς το επαγγελματικό περιβάλλον είναι πιο απαιτητικό και έχει άλλους κανόνες στη διαχείριση αντιπαραθέσεων. Στόχος μας πρέπει να είναι πάντα η υπεράσπιση της θέσης μας και των προσωπικών μας ικανοτήτων, ειδικά σε ένα ανδροκρατούμενο σύστημα αξιών.
Είναι σαφές ότι εμείς οι γυναίκες πρέπει πάντα να στεκόμαστε με θάρρος και να λέμε ανοιχτά οτιδήποτε μας ενοχλεί: από μια προσβλητική συμπεριφορά συνεργάτη ή ένα ακραίο φαινόμενο σεξουαλικής παρενόχλησης ή λεκτικής βίας.
Σε περιπτώσεις που απλώς διαπιστώνουμε διαφορές απόψεων και ιδεολογίας και κρίνεται από την εξωτερίκευση των διαφωνών μας, η πολύτιμη εργασιακή μας θέση, μπορούμε να ζυγίσουμε μόνες μας την απόφασή μας.
Αν κρίνουμε ότι μπορούμε να ζήσουμε και έτσι και δεν νιώθουμε ότι απλώς έχουμε χάσει τον έλεγχο της καθημερινότητάς μας, ας το κάνουμε.
Αν παραβλέψουμε, όμως, ανθρώπους και καταστάσεις που μας πνίγουν, τότε θα αισθανθούμε ξανά αδύναμες και ανέτοιμες να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας. Ο στόχος είναι να έχουμε πάρει μια συνειδητή απόφαση και όχι να έχουμε καταπιεί τον θυμό μας.
Τι κάνουμε στις ξαφνικές συγκρούσεις;
Υπάρχουν τεχνικές διαχείρισης ενός απρόσμενου «καβγά» που μπορούμε όλες να εφαρμόσουμε. Καταρχήν παίρνουμε βαθιές ανάσες για να μειώσουμε την ένταση και το στρες που έχει προκληθεί.
Αν το άγχος έχει χτυπήσει κόκκινο, μεταφερόμαστε νοερά για ελάχιστα δευτερόλεπτα σε ένα αγαπημένο μας μέρος, π.χ. στη θάλασσα που μας ηρεμεί προκειμένου να ρίξουμε μέσα μας τους τόνους της έντασης.
Ξεκινάμε την αντιπαράθεση με δυναμισμό έχοντας συνεχώς στον νου μας ότι είναι μια φυσιολογική στιγμή της καθημερινότητας, η οποία θα περάσει και δεν θα χρειαστεί να την εισπράξουμε με κανένα δραματικό τόνο.
Πότε πρέπει να αποφεύγουμε την αντιπαράθεση;
Μπορεί να έχουμε εκπαιδευτεί αντιμετωπίζοντας στα ίσα κάθε πρόκληση αλλά αν νιώσουμε ότι κινδυνεύουμε από εκδηλώσεις βίας, πρέπει να κάνουμε ένα βήμα πίσω για να προστατευθούμε.
Αν έχουμε στο παρελθόν δοκιμάσει πολλούς τρόπους συνεννόησης και δεν έχουν οδηγήσει πουθενά, είναι καλύτερα να παγώσουμε την αντιπαράθεση και να επανέλθουμε έχοντας σκεφτεί μια άλλη στρατηγική ή τρόπο επικοινωνίας.
Τι θα συμβεί, αν αγνοήσουμε την αναγκαιότητα μιας σύγκρουσης;
Ο μόνος κίνδυνος της συνεχούς αποφυγής επίλυσης διαφορών είναι ο εξής: αν αφήνουμε να μαζεύονται αδιέξοδα, η δυσαρέσκεια χρονίζει και επιβαρύνουμε την υγεία μας.
Επιπλέον, μειώνουμε την αξία της δικής μας διαπραγματευτικής δύναμης και των επιχειρημάτων μας. Στέλνουμε στον άλλον το μήνυμα ότι οι ανάγκες μας δεν είναι και τόσο σημαντικές και ρίχνουμε στα τάρταρα την αυτοπεποίθησή μας.
Πώς ξεχωρίζουμε τις δημιουργικές συγκρούσεις από τις καταστροφικές;
Οι πρώτες είναι εκείνες που πάνε μπροστά και τις δύο πλευρές οδηγώντας σε αμοιβαίες αποφάσεις και φέρνοντας κοντά τους ανθρώπους.
Καταστροφικές είναι οι συγκρούσεις που «ρίχνουν» συστηματικά τη μία από τις δύο πλευρές και δεν δίνουν λύση στα προβλήματα αλλά μονίμως τα ανακυκλώνουν.
Αν η έννοια του «είμαστε μαζί και θα διαφωνήσουμε» καταλύεται και κάποιος δεν ακούγεται καθόλου ούτε γίνεται σεβαστή η γνώμη του, είμαστε στο μηδέν!
Από την Δέσποινα Σάμψων