Η βιταμίνη D έχει αναγνωριστεί ως η βιταμίνη του ηλίου, δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος των αποθεμάτων της βιταμίνης D στον οργανισμό συντίθεται ενδογενώς από την έκθεση του δέρματος στην υπεριώδη (UVB) ακτινοβολία. Ωστόσο, αρκετοί περιβαλλοντικοί και προσωπικοί παράγοντες όπως το γεωγραφικό πλάτος, η εποχή, η έκθεση στον ήλιο, ο χρόνος που δαπανάται σε εξωτερικούς χώρους, η αστικοποίηση, η ατμοσφαιρική ρύπανση, η μελάγχρωση του δέρματος, κλπ, μπορούν να αναστείλουν ή να διεγείρουν τη σύνθεση της βιταμίνης D επηρεάζοντας έτσι τα επίπεδα της βιταμίνης D στο αίμα.
Όσο αφορά τις διαιτητικές πηγές της Βιταμίνης D, αυτές είναι πολύ περιορισμένες και περιλαμβάνουν τα λιπαρά ψάρια, όπως ο σολομός, το σκουμπρί και οι σαρδέλες, τα μανιτάρια shitake, τους κρόκους αυγών και το μουρουνέλαιο.
Ωστόσο, τα περισσότερα από αυτά τα τρόφιμα συνήθως δεν καταναλώνονται σε επαρκείς ποσότητες από τα παιδιά για να εξασφαλιστεί η συνιστώμενη διαιτητική πρόσληψη βιταμίνης D. Για το λόγο αυτό, τα εμπλουτισμένα τρόφιμα, όπως είναι τα δημητριακά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, αλλά και τα συμπληρώματα έχουν αποτελέσει σημαντικές διαιτητικές πηγές βιταμίνης D.
Διαιτητικές πηγές της βιταμίνης D
| Τρόφιμα | Περιεκτικότητα σε βιταμίνη D ανά 100g |
| Σολομός | 14μg |
| Σαρδέλες | 7,5μg |
| Σκουμπρί | 6μg |
| Μανιτάρια shitake | 2.5μg |
| Εμπλουτισμένα δημητριακά | 4,2μg |
Oι ρόλοι της βιταμίνης D
Η βιταμίνη D έχει αναδειχθεί ως ένα θρεπτικό συστατικό που αποτελεί κλειδί για την ανάπτυξη και τη διατήρηση της οστικής μάζας στα βέλτιστα επίπεδα.
- Η βιταμίνη D πρωτίστως ενισχύει την εντερική απορρόφηση του ασβεστίου και του φωσφόρου και προάγει την οστική επιμετάλλωση, υποστηρίζοντας έτσι τη βέλτιστη ανάπτυξη του σκελετού από τα πρώτα στάδια της ζωής, καθώς επίσης μειώνει τη σύνθεση και έκκριση της παραθορμόνης (PHT), διαδικασία η οποία εμποδίζει επαγωγικά την απομάκρυνση του ασβεστίου από τα οστά.
- Τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D στο αίμα έχουν επίσης συσχετιστεί με την παθογένεση ή/και την εξέλιξη κάποιων χρόνιων ασθενειών όπως είναι η υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, αλλά και ορισμένων φλεγμονωδών και αυτοάνοσων ασθενειών όπως είναι ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 και η σκλήρυνση κατά πλάκας.
Συστάσεις
Συνιστάται η συστηματική έκθεση στον ήλιο ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες, η εβδομαδιαία κατανάλωση λιπαρών ψαριών και αυγών, καθώς και η καθημερινή κατανάλωση εμπλουτισμένων προϊόντων με βιταμίνη D, όπως είναι τα δημητριακά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Της Μαρίας Μπαμιά, Διαιτολόγου, διατροφολόγου