Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε εάν οι ασθενείς έχουν μη αλκοολική λιπώδη ηπατική νόσο (NAFLD) ή ηπατική νόσο που σχετίζεται με το αλκοόλ (ALD), καθώς αυτή η διάκριση παίζει βασικό ρόλο στη θεραπεία και την πρόγνωση, αλλά δεν μπορεί να προσδιοριστεί αξιόπιστα με καθιερωμένα διαγνωστικά μέσα. Σε μια μελέτη με επικεφαλής το MedUni Vienna, μια νέα μέθοδος αξιοποιείται για τον προσδιορισμό της κατανάλωσης αλκοόλ στη λιπώδη ηπατική νόσο. Διαπιστώθηκε ότι περίπου το 30% των ασθενών με NAFLD διέτρεχαν κίνδυνο ηπατικής βλάβης που σχετίζεται με το αλκοόλ. Οι δείκτες αλκοόλ στα μαλλιά των ασθενών αποδείχθηκαν ιδιαίτερα ακριβείς. Η έρευνα δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο Journal of Hepatology.
Η μελέτη αξιολόγησε την κατανάλωση αλκοόλ 184 ασθενών που υποβλήθηκαν σε θεραπεία για NAFLD ή ALD στα εξειδικευμένα ηπατολογικά εξωτερικά ιατρεία του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Βιέννης και σε άλλα κέντρα στο Oberndorf και τη Βιέννη. Η ερευνητική ομάδα με επικεφαλής την Katharina Staufer και τον Michael Trauner, Επικεφαλής του Τμήματος Γαστρεντερολογίας και Ηπατολογίας στο MedUni Vienna και στο University Hospital Vienna, συνέκρινε τα αποτελέσματα από τις διαθέσιμες επί του παρόντος μεθόδους ανίχνευσης αλκοόλ με τα αποτελέσματα μιας νέας διαδικασίας δοκιμών. Αυτό περιλαμβάνει το συνδυασμό των παραμέτρων αλκοόλης αιθυλογλυκουρονίδιο στα μαλλιά (hEtG) και στα ούρα (uEtG) με το ερωτηματολόγιο AUDIT-C (Alcohol Use Disorders Identification Test). Χρησιμοποιώντας αυτή τη μέθοδο, επαναλαμβανόμενη μέτρια έως υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ ανιχνεύθηκε σε περίπου 29% των ασθενών με ηπατική νόσο που σχετίζεται με το αλκοόλ αλλά και σε περίπου 29% των ασθενών με υποτιθέμενο μη αλκοολικό λιπώδες ήπαρ.
Το 25% του πληθυσμού διαγιγνώσκεται με NAFLD
Η μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος σχετίζεται με την παχυσαρκία και την αντίσταση στην ινσουλίνη ως μέρος του μεταβολικού συνδρόμου και εντοπίζεται σε ποσοστό έως και 25% του πληθυσμού. Αυτό καθιστά τη NAFLD την πιο συχνά διαγνωσμένη χρόνια ηπατική νόσο στον κόσμο σήμερα. Η διάγνωση της NAFLD απαιτεί τον αποκλεισμό επιβλαβών ποσοτήτων αλκοόλ ως αιτία. Η ιατρική έρευνα δεν έχει ακόμη αποδείξει πλήρως την επίδραση που έχει η χαμηλή έως μέτρια κατανάλωση αλκοόλ στην ανάπτυξη και εξέλιξη της λιπώδους ηπατικής νόσου. Από την άλλη πλευρά, ασθενείς με κατανάλωση αλκοόλ > 60 g αιθανόλης/ημέρα (που ισοδυναμεί με περίπου 1,5 λίτρο μπύρας ή 0,75 λίτρα κρασί/ημέρα) έχει αποδειχθεί ότι αναπτύσσουν σοβαρά επακόλουθα όπως στεατοηπατίτιδα (λιπώδη ηπατίτιδα ήπατος), ίνωση (ουλές στο ήπαρ), ακόμη και κίρρωση. Πρόσφατες μελέτες υποθέτουν σημαντικά χαμηλότερα δυνητικά επιβλαβή επίπεδα αλκοόλ 10-20 g αιθανόλης/ημέρα, πάνω από τα οποία δεν μπορεί να αποκλειστεί αξιόπιστα η ηπατική νόσος που σχετίζεται με το αλκοόλ.
Η άρση του κοινωνικού στίγματος είναι σημαντική για τον εντοπισμό της δυνητικά επιβλαβούς κατανάλωσης αλκοόλ σε ασθενείς με λιπώδες ήπαρ σε πρώιμο στάδιο, ώστε να μπορεί να συνιστάται η βέλτιστη θεραπεία. Ωστόσο, αυτό είναι συχνά προβληματικό στην κλινική πράξη, καθώς οι ασθενείς συχνά αποτυγχάνουν να αναφέρουν ή υποτιμούν την κατανάλωση αλκοόλ που κάνουν— είτε επειδή υποτιμούν το πόσο πίνουν, ή επειδή φοβούνται ότι θα στιγματιστούν.
«Η μέτρηση του αιθυλογλυκουρονιδίου στα μαλλιά και τα ούρα μαζί με τη χρήση του ερωτηματολογίου AUDIT-C μπορεί να βοηθήσει στον προσδιορισμό της κατανάλωσης αλκοόλ και έτσι, για πρώτη φορά, να επιτρέψει μια ειλικρινή συζήτηση σχετικά με την πραγματική κατανάλωση αλκοόλ και τις επακόλουθες βλάβες», εξηγεί η επικεφαλής συγγραφέας Katharina Staufer. (Division of Transplantation at MedUni Vienna/University Hospital Vienna), τονίζοντας τη σημασία μιας σχέσης εμπιστοσύνης γιατρού-ασθενούς. «Πρέπει να αφαιρέσουμε το κοινωνικό στίγμα που εξακολουθεί να συνοδεύει συχνά τη βλάβη του ήπατος που σχετίζεται με το αλκοόλ και να παρέχουμε την καλύτερη δυνατή θεραπεία».