Ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας με ρυθμό 3,5% – 4% προβλέπει για την Ελλάδα το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), στην τριμηνιαία έκθεσή του που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα.
Κατά το ΙΟΒΕ, οι εξελίξεις γύρω από τον πόλεμο στην Ουκρανία (διάρκεια, έκταση κυρώσεων) και οι επιπτώσεις τους (πληθωρισμός, τροφοδοσία σε ενέργεια-πρώτες ύλες-τρόφιμα), οι αντιδράσεις πολιτικής (παρεμβάσεις στήριξης, νομισματική πολιτική), η δυναμική του τουρισμού, η μεταβλητότητα στο υγειονομικό ζήτημα, ο βαθμός και η ποιότητα αξιοποίησης της αυξημένης ρευστότητας (Ταμείο Ανάκαμψης-τραπεζικές χορηγήσεις), θεωρούνται οι καθοριστικοί παράγοντες του ΑΕΠ το 2022.
Το Ίδρυμα στο μακροοικονομικό του σενάριο για το 2022, λαμβάνει υπόψη πως ο πόλεμος θα συνεχιστεί στο μεγαλύτερο τμήμα της διάρκειας του τρέχοντος εξαμήνου, πιθανότατα στο σύνολό του, με ισχυρό αντίκτυπο στην ανάκαμψη της ευρωζώνης, πρωτίστως μέσω των τιμών των ενεργειακών αγαθών (πετρέλαιο Brent +50-55%), ενώ εγχωρίως οι επιδράσεις στον τουρισμό θα είναι μικρότερες των αναμενόμενων νωρίτερα φέτος, με την πανδημία ενδεχομένως να παρουσιάζει νέα έξαρση στο τέλος του καλοκαιριού-αρχές φθινοπώρου, χωρίς επαναφορά γενικευμένων περιοριστικών μέτρων και τέλος, θα επιτευχθεί ο στόχος δαπανών του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, προβλέπεται ότι η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί εφέτος με ρυθμό στην περιοχή 3,5-4,0%.
Για τα δημοσιονομικά το ΙΟΒΕ αναφέρει πως η υπέρβαση του πρωτογενούς αποτελέσματος ην περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου φέτος έναντι του σχετικού στόχου στον Προϋπολογισμό του 2022: έλλειμμα €3,3 δισ., έναντι στόχου για έλλειμμα €5,0 δισ. και ελλείμματος €8,8 δισ. πριν ένα χρόνο. Η υπέρβαση του στόχου προήλθε κυρίως από το σκέλος των δαπανών του Κρατικού Προϋπολογισμού, οι οποίες ήταν €958 εκατ. λιγότερες του σχετικού στόχου, κυρίως λόγω των δαπανών λιγότερων για απόκτηση πάγιων περιουσιακών στοιχείων κατά €458 εκατ., από ετεροχρονισμό πληρωμών για εξοπλιστικά προγράμματα και των καταπτώσεων εγγυήσεων κατά €203 εκατ. Τα καθαρά έσοδα του Κρατικού Προϋπολογισμού υπερέβησαν το σχετικό στόχο κατά €699 εκατ., σχεδόν αποκλειστικά από τις υψηλότερες εισπράξεις φόρων (+€1,75 δισεκ.), κυρίως σε ΦΠΑ λοιπών εσόδων-υπηρεσιών (+€644 εκατ.) και σε λοιπούς τρέχοντες φόρους (+€366 εκατ.).
Για τον πληθωρισμός το ΙΟΒΕ αναφέρει πως ο μέσος ρυθμός μεταβολής τιμών καταναλωτή (ΓΔΤΚ) στο πρώτο πεντάμηνο του 2022 ήταν ιδιαίτερα υψηλός, 8,8%, έναντι αντιπληθωρισμού 1,0% πριν ένα χρόνο. Αυτή η άνοδος είναι η μεγαλύτερη των τελευταίων 27 ετών. Οφείλεται κυρίως στην έντονη αύξηση των τιμών των ενεργειακών αγαθών, αλλά και στην ενίσχυση της εγχώριας ζήτησης, ενώ η άμεση φορολογία ουσιαστικά δεν άσκησε επίδραση στις τιμές. Ως προς τις αναμενόμενες εξελίξεις στις τιμές καταναλωτή στη συνέχεια του 2022, η τάση στις τιμές των ενεργειακών προϊόντων θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την εξέλιξη του ρωσικού πολέμου στην Ουκρανία, από την εξέλιξη των κυρώσεων προς στη Ρωσία και από αυτή, αλλά και από τις στρατηγικές των εταιρειών, αναφορικά με την αγορά ρωσικού πετρελαίου ή/και την προώθησή του στην παγκόσμια αγορά.
Λαμβάνοντας υπόψη τις παραπάνω τάσεις στους παράγοντες του εγχώριου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, και τις υπόλοιπες σχετικές με τις τιμές υποθέσεις και προβλέψεις του σεναρίου μακροοικονομικών εξελίξεων του ΙΟΒΕ, προβλέπεται ο πληθωρισμός να διαμορφωθεί κατά μέσο όρο το 2022, στην περιοχή του 9,0% με 9,6%.
Τέλος, για τις τράπεζες και το χρηματοπιστωτικό σύστημα ευρύτερα το ΙΟΒΕ αναφέρει πως επηρεάζονται άμεσα από την ταχύτερη περιστολή της επεκτατικής νομισματικής πολιτικής. Από το τέλος του 2021, παρατηρείται συστηματική αύξηση στο κόστος δανεισμού δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ταυτόχρονα με διεύρυνση της απόκλισης από το αντίστοιχο κόστος σε χώρες του πυρήνα της Ευρωζώνης. «Η πρόσβαση στις αγορές κεφαλαίου καθίσταται ακριβότερη και δυσχερέστερη, τόσο για τις τράπεζες όσο και για τις επιχειρήσεις. Στις θετικές εξελίξεις το πρώτο πεντάμηνο του τρέχοντος έτους, ενισχύθηκε η πιστωτική επέκταση προς τις επιχειρήσεις, αντισταθμίζοντας τη συνεχιζόμενη πιστωτική συρρίκνωση προς τα νοικοκυριά. Συνεχίστηκε η μείωση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ) το πρώτο τρίμηνο φέτος, αν και με βραδύτερο ρυθμό. Οι ιδιωτικές καταθέσεις ανέκαμψαν το δίμηνο Απριλίου-Μαΐου, αν και επίσης με βραδύτερο ρυθμό από πέρυσι. Κρίσιμες προτεραιότητες για τις τράπεζες αποτελούν η επιτάχυνση αξιοποίησης των πόρων του δανειακού σκέλους του Ταμείου Ανάκαμψης, η βελτίωση δεικτών οργανικής κερδοφορίας και ποιότητας ιδίων κεφαλαίων, η συνέχιση μείωσης των ΜΕΔ, η αποτελεσματική εφαρμογή του πτωχευτικού κώδικα και του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών», αναφέρεται στην έκθεση.