Μετά την κατανάλωση τροφών που περιέχουν υδατάνθρακες, τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα (σάκχαρο στο αίμα) αυξάνονται καθώς χωνεύουμε το φαγητό. Αυτή η αύξηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα μετά το γεύμα είναι γνωστή ως γλυκαιμική απόκριση. Τα μη θρεπτικά γλυκαντικά (NNSs), όπως η ασπαρτάμη, η σακχαρίνη, η στέβια και η σουκραλόζη, περιέχουν ελάχιστους ή καθόλου υδατάνθρακες και επομένως οι επιστήμονες θεωρούν ότι δεν προκαλούν γλυκαιμική απόκριση. Αυτή η πεποίθηση ότι τα NNS είναι βιολογικά αδρανή, σε συνδυασμό με τη γλυκύτητά τους, τα έχει κάνει πολύ δημοφιλή υποκατάστατα ζάχαρης, ειδικά για τη διαχείριση του διαβήτη και της αύξησης βάρους.
Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2014, ο Δρ. Eran Elinav, ένας ανοσολόγος και ερευνητής μικροβιώματος στο Weizmann Institute of Science στο Ισραήλ και στο Microbiome & Cancer Division, DKFZ, Heidelberg, German, μαζί με την ομάδα του αμφισβήτησαν την ιδέα ότι τα NNSs είναι βιολογικά αδρανής. Η μελέτη διαπίστωσε ότι τα τεχνητά γλυκαντικά χωρίς θερμίδες προκαλούν δυσανεξία στη γλυκόζη σε ποντίκια αλλάζοντας τη μικροχλωρίδα του εντέρου τους. Τώρα, μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε από τον Δρ Elinav και την ομάδα του στο περιοδικό Cell δείχνει ότι τα NNS έχουν παρόμοια επίδραση στους ανθρώπους.
“Πρόκειται για μια πολύ ισχυρή και αυστηρή μελέτη και τα αποτελέσματα είναι σημαντικά και επίκαιρα”, δήλωσε ο Δρ. Michael Goran, Καθηγητής Παιδιατρικής στην Ιατρική Σχολή Keck στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια και Διευθυντής Προγράμματος για τον Διαβήτη και την Παχυσαρκία στο Ερευνητικό Ινστιτούτο Saban. στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο του Λος Άντζελες, ο οποίος δεν συμμετείχε σε αυτή τη μελέτη, είπε στο Medical News Today. Ο Δρ Γκόραν είναι επίσης ο συγγραφέας του Sugarproof. “Τα μη θρεπτικά γλυκαντικά πολλαπλασιάζονται γρήγορα στην προσφορά τροφίμων και σε όλα τα δημογραφικά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών και των εγκύων, ωστόσο η πλήρης και μακροπρόθεσμη επίδρασή τους στην ανθρώπινη υγεία δεν έχει μελετηθεί εκτενώς”, είπε.
Μειωμένη γλυκαιμική απόκριση από σακχαρίνη, σουκραλόζη
Οι ερευνητές στρατολόγησαν στη μελέτη μόνο υγιείς εθελοντές που δεν κατανάλωναν καθόλου NNS στην καθημερινή τους διατροφή. Συνολικά 120 άτομα πέρασαν το αυστηρό τεστ προσυμπτωματικού ελέγχου και οι ερευνητές τα μοιράστηκαν τυχαία σε μία από τις έξι ομάδες συμπληρωμάτων: ασπαρτάμη, σακχαρίνη, στέβια, σουκραλόζη, γλυκόζη (για τον έλεγχο πιθανής παρεμβολής από τη γλυκόζη σε τυπικά σκευάσματα NNS) και κανένα συμπλήρωμα ( η δεύτερη ομάδα ελέγχου). Όλα τα γλυκαντικά δόθηκαν ως εμπορικά διαθέσιμα φακελάκια, που περιείχαν μείγμα γλυκόζης και σε δόσεις χαμηλότερες από την αποδεκτή ημερήσια πρόσληψη που συνιστά η FDA.
Για τη διερεύνηση της επίδρασης των NNS στη γλυκαιμική απόκριση, οι συμμετέχοντες φορούσαν μια συνεχή συσκευή παρακολούθησης γλυκόζης καθ’ όλη τη διάρκεια της κλινικής δοκιμής και ολοκλήρωσαν δοκιμές ανοχής γλυκόζης σε προκαθορισμένες ημέρες. Το τεστ ανοχής γλυκόζης μετρά την ικανότητα του σώματος να απορροφά και να χρησιμοποιεί γλυκόζη (ζάχαρη). Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι ομάδες που κατανάλωναν σακχαρίνη και σουκραλόζη είχαν σημαντικά αυξημένη γλυκαιμική απόκριση κατά τη διάρκεια της έκθεσης στο NNS. Δεν παρατηρήθηκε σημαντική επίδραση στην ανοχή στη γλυκόζη στις ομάδες ασπαρτάμης, στέβιας, γλυκόζης και χωρίς συμπλήρωμα.
Τα γλυκαντικά μπορούν να αλλάξουν το μικροβίωμα του εντέρου
Με βάση τα ευρήματα μελετών μοντέλων σε ζώα, οι ερευνητές υπέθεσαν ότι τα NNS μπορούν να επηρεάσουν τον ανθρώπινο μεταβολισμό μέσω της αλλαγής του εντερικού μικροβιώματος. Για να ελέγξουν την υπόθεσή τους, οι ερευνητές ανέλυσαν δείγματα μικροβιώματος κοπράνων των συμμετεχόντων πριν και μετά την κατανάλωση NNS. Διαπίστωσαν ότι και τα τέσσερα NNS που δοκιμάστηκαν άλλαξαν τα βακτήρια στο έντερο και τα μόρια που εκκρίνουν. Ομοίως, τα τέσσερα NNS «επηρέασαν σαφώς» το στοματικό μικροβίωμα. Τέτοιες αλλαγές μικροβιώματος δεν εμφανίστηκαν στις ομάδες ελέγχου. Αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι τα NNS δεν είναι αδρανή στο ανθρώπινο μικροβίωμα.