Το «ντόμινο» της ενεργειακής κρίσης απειλεί εταιρείες και κλάδους σε ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς η κρίση διαχέεται επικίνδυνα και οι ιθύνοντες αναζητούν εναγωνίως λύση
Η παρασκευάστρια μπύρας Delirium Tremens του Βελγίου αντιμετωπίζει πραγματικό κίνδυνο να σταματήσει την παραγωγή για πρώτη φορά εδώ και περισσότερο από έναν αιώνα, καθώς η ενεργειακή κρίση της Ευρώπης προκαλεί απροσδόκητες καταστροφικές συνέπειες σε ολόκληρη την περιοχή.
Από τις γερμανικές ντομάτες μέχρι το σουηδικό ψωμί, η πίεση της Ρωσίας στις προμήθειες φυσικού αερίου αρχίζει να πλήττει τομείς πολύ πέρα από τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας και τις βιομηχανίες ενέργειας. Η διάχυση της κρίσης στις προμήθειες τροφίμων και ποτών πιθανότατα θα ενταθεί καθώς οι θερμοκρασίες πέφτουν και τα νοικοκυριά χρειάζονται θέρμανση, αναγκάζοντας τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές να λάβουν δύσκολες αποφάσεις.
Η ζυθοποιία Huyghe, που βρίσκεται στο βελγικό χωριό Melle, σκέφτηκε να σταματήσει την παραγωγή της λόγω της 13πλάσιας αύξησης στην τιμής του υγρού διοξειδίου του άνθρακα, το οποίο χρησιμοποιεί για να κάνει τις μπίρες αφρώδεις. Ελπίζει ότι ένα δικαστήριο που αναμένεται να αποφανθεί σήμερα (14/9) θα αποτρέψει την ανωτέρα βία του προμηθευτή του.
Ο Alain De Laet, ιδιοκτήτης της οικογενειακής εταιρείας, είπε ότι τα αποθέματά του CO2 θα μπορούσαν να εξαντληθούν αυτήν την εβδομάδα και να αναγκαστεί να σταματήσει την παραγωγή για πρώτη φορά από το 1906, εκτός εάν πραγματοποιηθούν παραδόσεις από έναν προσωρινό προμηθευτή.
Οι προτάσεις της Κομισιόν
Η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί να ανακόψει την κρίση που προκλήθηκε από τις διακοπές αερίου της Ρωσίας, η οποία πέρυσι προμήθευσε περίπου το 40% της ζήτησης του μπλοκ για καύσιμα. Η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αναμένεται σήμερα να προτείνει έναν υποχρεωτικό στόχο για τη μείωση της χρήσης ενέργειας — ένα βήμα προς τον περιορισμό — μαζί με μέτρα για τη διοχέτευση των κερδών των ενεργειακών εταιρειών στους προβληματικούς καταναλωτές.
Τα δεινά της βελγικής ζυθοποιίας πυροδοτήθηκαν από μια αλυσίδα ατυχιών που δείχνουν πόσο διασυνδεδεμένη είναι η οικονομία της Ευρώπης. Ο νορβηγικός γίγαντας λιπασμάτων Yara International ASA διέκοψε την παραγωγή σε εργοστάσιο στην Ολλανδία. Αυτό με τη σειρά του έπληξε τον προμηθευτή της Huyghe Nippon Gases, ο οποίος ζήτησε 3.350 ευρώ τον τόνο για CO2 αντί 250 ευρώ προηγουμένως.
«Η τρέχουσα παραγωγή με βάση το φυσικό αέριο στην Ευρώπη δεν είναι κερδοφόρα», δήλωσε μέσω email η Tiffanie Stephani, αντιπρόεδρος σχέσεων ευρωπαϊκής κυβέρνησης της Yara. «Συνεχίζουμε να παρακολουθούμε την κατάσταση και να προσαρμόζουμε την παραγωγή μας».
Η Huyghe δεν είναι η μόνη. Η Carlsberg A/S είπε ότι μπορεί να χρειαστεί να «μειώσει σημαντικά» ή να σταματήσει την παραγωγή μπύρας στην Πολωνία λόγω έλλειψης υγρού CO2. Κι άλλες βελγικές ζυθοποιίες επηρεάζονται επίσης από το ζήτημα και οι ανησυχίες για τη μετάδοση της κρίσης αυξάνονται.
«Πριν από μερικούς μήνες, η βιομηχανία λειτουργούσε σαν ελβετικό ρολόι», δήλωσε ο Krishan Maudgal, επικεφαλής της Ένωσης Βελγικών Ζυθοποιών. «Λόγω της νέας κατάστασης με την αύξηση των τιμών φυσικού αερίου, έχει καταρρεύσει στην αλυσίδα αξίας».
Το «ενεργειακό ντόμινο» που σαρώνει τα πάντα
Η αμμωνία, η οποία παράγεται με φυσικό αέριο, έχει πληγεί σοβαρά από την άνοδο των τιμών λόγω της απόφασης της Ρωσίας να μειώσει τις παραδόσεις φυσικού αερίου ως αντίποινα για τις κυρώσεις που σχετίζονται με την εισβολή της στην Ουκρανία. Ένα κύμα λουκέτων έχει βγάλει εκτός τουλάχιστον το ήμισυ της παραγωγής, δημιουργώντας κρίσιμη κατάσταση για τα λιπάσματα αλλά και το CO2 — ένα υποπροϊόν της διαδικασίας.
Το διοξείδιο του άνθρακα είναι ένα ζωτικό μέρος της βιομηχανίας τροφίμων. Χρησιμοποιείται για την αναισθητοποίηση ζώων για σφαγή, καθώς και στη συσκευασία για παράταση της διάρκειας ζωής και για ξηρό πάγο για να διατηρεί τα αντικείμενα παγωμένα κατά τη μεταφορά.
Η βρετανική διαδικτυακή υπηρεσία παντοπωλείου Ocado Group Plc δήλωσε την Τρίτη ότι το αυξημένο κόστος για πράγματα όπως ο ξηρός πάγος και η ενέργεια πιθανότατα θα επιβαρύνει τα κέρδη το τέταρτο τρίμηνο, ενώ οι αγοραστές θα σφίξουν το ζωνάρι τους. Ο συνδυασμός σηματοδοτεί πόσο δύσκολο θα είναι για τις εταιρείες να μετακυλίσουν ταυψηλότερα έξοδα, καθώς τα νοικοκυριά αγωνίζονται να εκπληρώσουν βασικές ανάγκες.
Για τη Wittenberg Gemuese GmbH, η διακοπή της παραγωγής αμμωνίας σήμαινε επίσης απώλεια της θέρμανσης και του ζεστού νερού που απαιτούνται για τη λειτουργία των θερμοκηπίων της. Ο Γερμανός παραγωγός ντομάτας, φράουλας και πιπεριάς βασίζεται στην SKW Piesteritz GmbH για τη θερμότητα καθώς και το CO2, αλλά έμεινε ακινητοποιημένος όταν ο μεγαλύτερος παραγωγός αμμωνίας της Γερμανίας διέκοψε την παραγωγή την περασμένη εβδομάδα.
«Χωρίς θέρμανση, τίποτα δεν λειτουργεί εδώ», είπε ο Kevin van IJperen, διευθυντής της εγκατάστασης, η οποία είναι σχεδόν τρεις φορές μεγαλύτερη από το Πεντάγωνο. «Ήμασταν ακόμα τυχεροί καθώς οι θερμοκρασίες ήταν ήπιες την τελευταία εβδομάδα. Αν αυτό συνέβαινε αργότερα μέσα στη χρονιά, θα είχαμε τεράστιες απώλειες».
Η διακοπή της λειτουργίας της SKW, η οποία βρίσκεται σε συζητήσεις για ένα κυβερνητικό πρόγραμμα διάσωσης, εγκυμονεί άλλους κινδύνους για την οικονομία της Γερμανίας. Η εταιρεία καλύπτει περίπου το 40% της ζήτησης της Γερμανίας για AdBlue, ένα πρόσθετο που χρησιμοποιείται για να κάνει τα καυσαέρια των οχημάτων ντίζελ λιγότερο επιβλαβή. Μια έλλειψη θα μπορούσε να αναγκάσει τα φορτηγά να βγουν από το δρόμο.
Στη Σουηδία, το Pagen, ένα από τα μεγαλύτερα αρτοποιεία της χώρας, ενώθηκε με άλλους παραγωγούς τροφίμων για να προειδοποιήσει για τους κινδύνους στον εφοδιασμό τροφίμων από το αυξανόμενο κόστος ενέργειας και τους κινδύνους διακοπής ρεύματος.
Μια διακοπή ηλεκτρικής ενέργειας ενός δευτερολέπτου τον Ιούνιο επηρέασε την παραγωγή της Pagen για τέσσερις εβδομάδες, δήλωσε η επικεφαλής επικοινωνίας και βιωσιμότητας Berith Apelgren στα τοπικά μέσα ενημέρωσης, προσθέτοντας ότι οι επαναλαμβανόμενες διακοπές λειτουργίας θα ήταν «συνταρακτικές».
Πίσω στο Βέλγιο, ο πρωθυπουργός Aλεξάντερ ντε Κρο προειδοποίησε ότι η οικονομία της Ευρώπης κινδυνεύει να σταματήσει από ένα φαινόμενο ντόμινο που προκαλείται από την ενεργειακή κρίση. «Γι’ αυτό πιστεύω ότι οι παρεμβάσεις στην αγορά φυσικού αερίου είναι το βασικό πράγμα», είπε σε συνέντευξή του. «Αν το κάνετε σωστά, πολλά άλλα πράγματα είναι στην πραγματικότητα λιγότερο σημαντικά, γιατί αυτό είναι το κινητήριο στοιχείο».