Οι τελευταίες μέρες της βασίλισσας Ελισάβετ στο Μπαλμόραλ ήταν μάλλον…πολυάσχολες ως συνήθως, γράφει ο βρετανικός Τύπος. Οργάνωσε πάρτι για τα ξαδέρφια της, απόλαυσε το δείπνο με έναν κληρικό και δεν έχασε ούτε μία εμφάνιση από τον αγαπημένο της μετεωρολόγο
Τέσσερις μέρες πριν πεθάνει, η βασίλισσα είχε διοργανώσει πάρτι σκοποβολής. Το δείπνο εκείνο το βράδυ της Κυριακής θα ήταν ανεπίσημο είπε, με άλλα λόγια όχι γραβάτες για τους άντρες ούτε μακριά φορέματα για τις κυρίες και, εκτός πρωτοκόλλου δεν θα υπήρχε κάποιος να παίξει γκάϊντα.
Για δεκαετίες ο ήχος της γκάϊντας ήταν ένα απαραίτητο soundtrack σε κάθε περίσταση στο σκωτσέζικο κάστρο, οπότε αυτό ήταν μια πραγματική διακοπή της παράδοσης. Καλεσμένοι ήταν τα ξαδέρφια της Bowes-Lyons, συγγενείς από την οικογένεια της Μητέρας της με τα οποία ήταν πάντα κοντά. Το μοναδικό πράγμα που δεν είχε αλλάξει όταν κάθισαν όλοι στην τραπεζαρία του κάστρου εκείνο το βράδυ ήταν η καθησυχαστική παρουσία της Βασίλισσας.
Ήταν σε «καλή φόρμα», είπαν, «ζωηρή». Ήταν ξεκάθαρο ότι αντλούσε δύναμη από το γεγονός οτι είχε αγαπημένα πρόσωπα γύρω της. Η σωματική της παρακμή την είχε δυσκολέψει τις τελευταίες εβδομάδες: η ορθοστασία και το περπάτημα, ειδικά πάνω και κάτω από τις σκάλες, ήταν δύσκολο και έτρωγε με φειδώ. Αλλά η χαρά του να βρίσκεται στο αγαπημένο της σπίτι την αποζημίωνε.
Ζήτησε να συνεχιστούν πολλές από τις παραδόσεις ενός τυπικού καλοκαιριού στο Μπαλμόραλ, παρόλο που δεν μπορούσε να συμμετάσχει όπως κάποτε, ιδιαίτερα στις βόλτες και τα πικνίκ, και δυσκολευόταν να λύσει το κανονικό σταυρόλεξο της εφημερίδας.
Υπήρχαν όμως και άλλες αγαπημένες συνήθειες, όπως το να παρακολουθεί τηλεοπτικές προγνώσεις καιρού. Ο λόγος? Είχε αναπτύξει μια απρόσμενη στοργή για τον μετεωρολόγο του BBC, Τόμας Σαφερνάκερ. «Ήταν λίγο σαν…έρωτας. Ήθελε πάντα να παρακολουθεί τις προβλέψεις όταν τις έλεγε εκείνος», λέει μια κοντινή φιγούρα. «Την διασκέδαζε να ακούει το όνομά του, αλλά της άρεσε επίσης να τον παρακολουθεί.
Ο 43χρονος Πολωνο-Βρετανός μετεωρολόγος έχει πολλούς θαυμαστές στα social media. Κατά τη διάρκεια του lockdown ψηφίστηκε ο αγαπημένος μετεωρολόγος της Βρετανίας, εν μέρει λόγω των μακριών μαλλιών του που αμέλησε να κόψει.
Οι τελευταίες της μέρες στα αγαπημένα της Χάιλαντς της πρόσφεραν παρηγοριά μετά τον θάνατο της Candy, μιας σκυλίτσας ράτσας dorgi. Η απώλεια ήταν τεράστιο πλήγμα για τη Βασίλισσα, καθώς η Κάντυ ήταν ο γηραιότερος και μακροβιότερος σκύλος της που είχε επιζήσει Ήταν στο πλευρό της από το 2004, έχοντας ξεπεράσει τα 18 έτη.
Ο θάνατός της έπληξε ιδιαίτερα σκληρά τη βασίλισσα. Σε μια εξαιρετικά ασυνήθιστη κίνηση αποφάσισε ότι δεν ήθελε αυτή η πιο πιστή σύντροφος να ταφεί στο Μπαλμόραλ. Για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της υπήρχε ένας άγραφος κανόνας ότι τα σκυλιά της θάβονται εκεί που πεθαίνουν, επομένως οι τελευταίοι χώροι ανάπαυσης των κατοικίδιων της βρίσκονται στο Windsor, στο Sandringham και στο Balmoral.
Κανονικά η ίδια η βασίλισσα επιβλέπει τις ταφές, συνοδευόμενη από τον επικεφαλής κηπουρό της. Αργότερα, τοποθετείται επιτύμβια στήλη με χαραγμένο το όνομα του σκύλου, την ημερομηνία γέννησης και θανάτου και μία πινακίδα. Αλλά με τον θάνατο της Candy κανόνισε να μεταφερθούν τα λείψανα του σκύλου στο Λονδίνο και να μεταφερθούν στο Windsor για να ταφούν μαζί με έναν άλλο μακροχρόνιο σύντροφο, τον Vulcan, ο οποίος πέθανε το 2020.
Ήταν τόσο απροσδόκητη η απόφασή της που το στενό προσωπικό την θεώρησε ως σημάδι ότι η βασίλισσα είχε κάθε πρόθεση να επιστρέψει στο Ουίνδσορ στο τέλος των διακοπών για να επιθεωρήσει η ίδια την τοποθέτηση της ταφόπλακας.
Υπήρχαν και κάποια άλλα ενθαρρυντικά σημάδια. Λίγο πριν φτάσει στη Σκωτία, ζήτησε να τη μεταφέρουν στο σταύλο στο κάστρο Windsor, όπου ο γαμπρός της, ο Terry Pendry, συνέχιζε να φροντίζει τα άλογα, παρόλο που δεν ίππευε πια. Ήθελε απλώς να τα δει, αν και όταν την προσκάλεσαν να καθίσει σε ένα πόνι συμφώνησε.
Την βοήθησαν να ανέβει στη σέλα και τότε ένας υπάλληλος πρότεινε να περπατήσει το άλογο γύρω από την εσωτερική σχολή ιππασίας. Η Βασίλισσα έκανε τέσσερις γύρους και πρέπει να ήταν η πρώτη φορά που ήταν στη θέση αυτή από τότε που έμαθε να ιππεύει ως παιδί. Κατά τη διάρκεια του καύσωνα του Ιουλίου ζήτησε να της βάλουν μια ξαπλώστρα στον κήπο του Windsor. Στο Μπαλμόραλ, όπου ο καιρός ήταν λιγότερο ζεστός, περνούσε περισσότερο χρόνο ηρεμίας, καθώς συχνά αποσυρόταν για έναν υπνάκο μετά το μεσημεριανό γεύμα.
Ήταν σε εγρήγορση μέχρι το τέλος
Αν και αδύναμη, παρέμεινε σε εγρήγορση και ήταν φλύαρη σχεδόν μέχρι το τέλος. Ο συντονιστής της Εκκλησίας της Σκωτίας, ο ιερέας Δρ Iain Greenshields δείπνησε μαζί της το Σάββατο και ξανά την Κυριακή το μεσημέρι. Μίλησε για την «καλή της διάθεση» και την «συναρπαστική» παρέα της. Ο Δρ Greenshields, κηρυκας στην ενοριακή εκκλησία Braemar και Crathie, όπου η βασίλισσα συνήθιζε να πηγαίνει είπε ότι ήταν «απόλυτα νηφάλια».
«Μιλούσε για το παρελθόν της, την αγάπη της για τον Μπαλμόραλ, τον πατέρα της, τη μητέρα της, τον πρίγκιπα Φίλιππο, τα άλογα, ασχολήθηκε πολύ με το τι συνέβαινε στην εκκλησία και με το τι συνέβαινε στο έθνος επίσης». Περιέγραψε πώς τον πήγε στο παράθυρο και «κοίταζε τους κήπους της με μεγάλη περηφάνια και στοργή».
Πρόσθεσε: «Η υγεία της ήταν αδύναμη, το ξέραμε, αλλά όταν την άφησα την Κυριακή ήταν πολύ ευδιάθετη και δυσκολεύομαι πολύ να πιστέψω ότι σε αυτές τις λίγες μέρες τα πράγματα είχαν αλλάξει τόσο πολύ».
Ακόμη και δύο μέρες πριν από το θάνατό της, αυτός ο περίφημος ενθουσιασμός ήταν αμείωτος. Την Τρίτη μίλησε τηλεφωνικά με τον εκπαιδευτή αλόγων Κλάιβ Κοξ για τις προοπτικές του Filly Lovers που θα ήταν ο τελικός νικητής στην καριέρα της ως ιδιοκτήτρια αλόγων κούρσας. Είπε: «Μιλήσαμε για το κέφι, για το πώς μπορεί να βγει η κούρσα, πώς τα πήγαινε ένα άλλο άλογό της στον στάβλο μου και για μερικά άλλα πράγματα. Ήταν τόσο αιχμηρή».
Κανείς δεν είδε αυτή την απίστευτη ανθεκτικότητα που διέθετε περισσότερο από τους στενότερους βοηθούς της. Και το προσωπικό ήθελε να βεβαιωθεί ότι αν αυτό ήταν το τελευταίο της καλοκαίρι, θα ήταν άνετο.
Παρόλο που πέρασε πολλές από τις τελευταίες εβδομάδες της στα δωμάτιά της στο Μπαλμόραλ, δεν ήταν μόνη. Καθ ‘όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού, μέλη της βασιλικής οικογένειας την επισκέπτονταν, όχι για να πουν αντίο αλλά για να μοιραστούν αναμνήσεις. Μεταξύ αυτών ήταν ο πρίγκιπας Εδουάρδος (ο οποίος έχει αναλάβει καθήκοντα μπάρμπεκιου από τον αείμνηστο πατέρα του) και τη σύζυγό του Σόφι, τον πρίγκιπα Γουίλιαμ, την Κέιτ και πιο πρόσφατα τη λαίδη Σάρα Τσάτο, ανιψιά της βασίλισσας με την οποία είχε ιδιαίτερο δεσμό.
Ακόμη και την Τρίτη δεν υπήρξε άμεσος συναγερμός για την κατάσταση της Βασίλισσας, αν και ήταν εμφανώς κουρασμένη μετά τις προσπάθειες να υποδεχτεί όχι έναν αλλά δύο πρωθυπουργούς. Η ξαφνική αλλαγή στην κατάστασή της την Τετάρτη, αν και δεν ήταν εντελώς απροσδόκητη, ήταν μια έκπληξη. Καθώς η υγεία της επιδεινώθηκε, το προσωπικό του κάστρου άρχισε να ειδοποιεί τη βασιλική οικογένεια.
Μόνο δύο βρίσκονταν στη Σκωτία, η πριγκίπισσα Άννα και ο πρίγκιπας Κάρολος, ο οποίος μαζί με την Καμίλα παρέθεταν ένα δείπνο στο Dumfries House. Και οι δύο μπόρεσαν να είναι στο πλευρό της μητέρας τους για τον θάνατό της.
Σε μια ζωή την οποία χαρακτήριζε το σχολαστικό πρωτόκολλο, οι τελευταίες εβδομάδες της στα αγαπημένα της Χάιλαντς δεν θα μπορούσαν να ήταν καλύτερα γραμμένες.