«DakhaBrakha» στα αρχαία ουκρανικά, σημαίνει «να δίνεις και να παίρνεις».
Οι Ουκρανοί DakhaBrakha, το περίφημο πολυφωνικό κουαρτέτο της world music από το Κίεβο, επιστρέφουν στη σκηνή με μια μεγάλη ευρωπαϊκή περιοδεία σε μια καίρια όχι μόνο για την πατρίδα τους Ουκρανία αλλά και για όλο τον κόσμο στιγμή. Γνωστό για τα εξαιρετικά σόου του, το κουαρτέτο θα επισκεφθεί πολλές χώρες, ανάμεσά τους και την Ελλάδα σε δυο σταθμούς: στην Αθήνα θα βρεθεί στις 7 Δεκεμβρίου στο Ωδείο Αθηνών και στη Θεσσαλονίκη στις 8 Δεκεμβρίου στο Principal Club Theater.
Οι παραστάσεις του συγκροτήματος, αναπόφευκτα, φέρουν πολιτική σηματοδότηση με το σύνθημα «’Όχι στον Πόλεμο!» να έχει αποκτήσει έναν ακόμα πιο δραματικό τόνο εξαιτίας της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Στη συνέντευξή του στο Newsbomb.gr, τραγουδιστής τους Marko Halanevych μοιράζεται τις σκέψεις του για τον πόλεμο που στο ξεκίνημά του τους βρήκε στην Ουκρανία, για τις δύο συναυλίες τους στην Ελλάδα και τη σύνδεσή τους με την ελληνική μουσική και τη χώρα μας.
Πώς προφέρεται το όνομα του κουαρτέτου DakhaBrakha και τι σημαίνει;
«Το όνομα προφέρεται πάρα πολύ εύκολα. Είναι “Ντάχαμπράχα” και πιστεύω ότι οι Έλληνες, δεν είναι δύσκολο να το προφέρουν.
Στα αρχαία ουκρανικά σημαίνει “να δίνεις και να παίρνεις”. Αυτό για εμάς συμβολίζει μια κυκλοφορία ενέργειας μεταξύ εμάς και του σύμπαντος, των θεατών μας και των ριζών μας».
Αποκαλείται «ethno chaos» το είδος της μουσικής που παίζετε. Γιατί το ονομάζετε έτσι και πώς το προσδιορίζετε;
«Το chaos είναι σαν μια αρχή του σύμπαντος από όπου ξεκινούν όλα. Ξεκινά ο ρυθμός, κάποιες εθνικές μας ρίζες, διάφορες λέξεις, διάφορα μουσικά όργανα και όλα αυτό γεννιέται μέσα από το χάος, γεννιέται η μουσική μας. Ξέρουμε ότι γενικά το στιλ που διαλέξαμε κινείται πάνω σε ένα παγκόσμιο είδος που λέγεται μουσική του κόσμου (world music)».
Στηρίζετε τη μουσική σας στην παράδοση. Έχετε ακούσει ελληνική παραδοσιακή μουσική; Αν ναι, έχετε επιρροές από την Ελλάδα;
«Έχουμε ακούσει και ξέρουμε πολύ λίγα. Με το είδος που είχαμε επαφή ήταν το ρεμπέτικο. Ένα από τα τραγούδια μας, δεν μπορούμε να πούμε ότι το βασίσαμε σε αυτό το είδος, αλλά σίγουρα εμπνευστήκαμε από αυτό, και σίγουρα θα το παίξουμε στη συναυλία μας στην Ελλάδα».
Ακούγοντας τη μουσική σας, τα πολυφωνικά τραγούδια σας θυμίζουν τα αντίστοιχα πολυφωνικά τραγούδια της Ηπείρου.
«Πιστεύω ότι αιώνες πριν, ο σύνδεσμος μεταξύ των πολιτισμών μας με την Ελλάδα ήταν πολύ πιο ισχυρός από αυτή εμπνέονταν κι άλλοι πολιτισμοί. Τώρα στις σύγχρονες εποχές αυτή η σύνδεση έχει ψιλοχαθεί και οι κουλτούρες μας δεν έχουν κάποιο σημείο που να τέμνονται, το οποίο είναι κρίμα».
Ποια είναι η σύνδεσή σας με το ελληνικό κοινό;
«Έχουμε έρθει μια φορά στην Ελλάδα στο πλαίσιο ενός μεγάλου Φεστιβάλ, το 2012. Ήταν πολύ ευχάριστο κοινό και μετά από εκείνο το φεστιβάλ μας κάλεσαν και σε άλλα. Το κοινό εκείνο ήταν πολυπολιτισμικό. Όμως με το κοινό της Ελλάδας δεν έχουμε δημιουργήσει ακόμα κάποια ξεχωριστή σύνδεση».
Όταν ξεκίνησε ο πόλεμος ήσασταν στην Ουκρανία; Τι συμβαίνει στη χώρα αυτή τη στιγμή;
«Όταν ξεκίνησε ο πόλεμος ήμασταν όλοι στην Ουκρανία. Τη συγκεκριμένη στιγμή είχαμε ξεκινήσει να κάνουμε την περιοδεία μας στην Ουκρανία. Μάλιστα, έπρεπε το πρωί να ταξιδέψουμε σε άλλη πόλη, όμως ξυπνήσαμε και ακούσαμε πυροβολισμούς, βομβαρδισμούς και καταλάβαμε ότι ξεκίνησε ο πόλεμος.
Τον πρώτο καιρό ήμασταν στο σπίτι, είχε περάσει μια εβδομάδα ίσως και παραπάνω και συνειδητοποιήσαμε ότι αυτό θα κρατήσει για αρκετό καιρό, οπότε σκεφτόμασταν τι δρόμο μπορούσαμε να επιλέξουμε για να είμαστε όσο πιο αποτελεσματικοί για τη χώρα μας. Και διαλέξαμε να κάνουμε όσες περισσότερες συναυλίες μπορούμε σε όλο τον κόσμο.
Δύο από τα μέλη μας, οι κοπέλες, θα γυρίσουν στην Ουκρανία, μετά από την περιοδεία μας στο εξωτερικό. Οι οικογένειές μας ζουν στην Ουκρανία, άλλοι έχουν συγγενείς που ζουν στο εξωτερικό, εμένα οι γονείς μου παραμένουν στην Ουκρανία και ζουν την καθημερινότητά τους κάτω από τους βομβαρδισμούς και προφανώς υπάρχει αυτή η αίσθηση του συνεχόμενου τρόμου. Όλο αυτό μετατρέπεται σε γενοκτονία. Η ζωή στη χώρα κάθε στιγμή γίνεται όλο και πιο δύσκολη.
Κάθε μέρα ξυπνάμε και διαβάζουμε τις ειδήσεις. Πού έχει γίνει νέος βομβαρδισμός, πού έχει πέσει ο ρωσικός πύραυλος. Σήμερα (σ.σ. την ημέρα της τηλεφωνικής συνομιλίας) πριν 4 ώρες πάλι έγινε βομβαρδισμός και στο Κίεβο σκοτώθηκαν 4 άτομα. Κάθε μέρα γίνεται αυτή η καταστροφή. Καταστρέφουν τους ανθρώπους, τη χώρα μας, το περιβάλλον μας, τον πολιτισμό μας, τις αναμνήσεις μας, ό,τι έχουμε φτιάξει. Και λένε ότι εμείς δεν έχουμε λόγο ύπαρξης σαν λαός.
Αυτό είναι ένα θέμα που πονάει, είναι μεγάλη τραγωδία και το σημαντικό που θέλουμε να τονίσουμε είναι ότι χρειαζόμαστε την υποστήριξη του σύγχρονου κόσμου. Ο εχθρός μας είναι πάρα πολύ δυνατός και αναζητάει μόνο αίμα».
Τι θα ακούσουμε στην Ελλάδα και ποια είναι τα επόμενα σχέδια; Θα γυρίσετε στην Ουκρανία για συναυλίες όταν τελειώσει ο πόλεμος;
Προσπαθούμε να κάνουμε όσες περισσότερες συναυλίες γίνεται. Αυτό είναι το πλάνο μας. Όταν τελειώσει η ευρωπαϊκή περιοδεία θα ξεκινήσουμε γαλλική και αυτό το καλοκαίρι θα γίνει και ένα αμερικάνικο tour. Σκεφτείτε ότι δεν κάνουμε καθόλου πρόβες. Το όνειρό μας είναι να γυρίσουμε πίσω στην Ουκρανία και να κάνουμε μια περιοδεία εκεί.
DakhaBrakha
Οι DakhaBrakha είναι ένα από τα πιο διάσημα συγκροτήματα της Ουκρανίας, καθώς και ολόκληρης της Ανατολικής Ευρώπης.
Δημιουργήθηκαν το 2004 στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης του Κιέβου “DAKH” από τον avant-garde θεατρικό σκηνοθέτη Vladyslav Troitskyi. Ο ίδιος παραμένει καλλιτεχνικός διευθυντής και εμπνευστής του συνόλου και χάρη σε αυτόν οι παραστάσεις των DakhaBrakha είναι τόσο ιδιαίτερες οπτικά, με σκηνικά εφέ και έντονα στοιχεία θεατρικότητας.
Το όνομα του συνόλου, DakhaBrakha – πρωτότυπο, εξαιρετικό και αυθεντικό ταυτόχρονα – προέρχεται από τις λέξεις даха και браха που σημαίνουν “να δίνω” και “να παίρνω”, στην παλαιότερη ουκρανική γλώσσα. Dah (Dakh) – είναι το μέρος στο οποίο δημιουργήθηκαν – το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης του Κιέβου “DAKH”.
Καθώς κανείς προφέρει το όνομα DakhaBrakha, μπορεί να ακούσει τρεις ήχους: τον ήχο “RA” – το θεό του Ήλιου στην αρχαία Αίγυπτο αλλά και στην αρχαία Ουκρανία, τον ήχο “brama” – πύλες “Brahma”(«βράχμα») – τον υπέρτατο θεό της Δημιουργίας στον ινδουισμό -και τέλος, τον “ptah” – ένα πουλί, μια ψυχή που τραγουδάει…
Όμως, τι είναι αυτό που «δίνει» το συγκρότημα;
Προφανώς, μουσική, χαρά, γιορτή. Ένα καλειδοσκόπιο αισθημάτων, ερεθισμάτων και αντανακλάσεων.
Και, από πού «παίρνουν»; Το πρωταρχικό υλικό του συγκροτήματος προέρχεται από τη λαϊκή παράδοση της Ουκρανίας ενώ η ενέργεια της μουσικής του αντλείται τόσο από το Κίεβο όσο και από την τοπική ουκρανική κουλτούρα αλλά και από άλλες κουλτούρες.
Οι DakhaBrakha έχουν παίξει σε πολλές συναυλίες και παραστάσεις και έχουν λάβει μέρος σε πολλά διεθνή φεστιβάλ – συμπεριλαμβανομένου του θρυλικού Glastonbury – σε Ουκρανία, Γαλλία, Μεγάλη Βρετανία, Ιρλανδία, Αυστρία, Σλοβενία, Ολλανδία, Βέλγιο, Τσεχία, Σλοβακία, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Ελλάδα, Γερμανία, Φινλανδία, Δανία, Σουηδία, Νορβηγία, Γεωργία, Ουγγαρία, Πολωνία, αλλά και στις μακρινές Κίνα, Αυστραλία, ΗΠΑ, Καναδάς, Κολομβία, Νέα Ζηλανδία, Βραζιλία. Δεν είναι υπερβολή ότι πρόκειται για τους πιο αναγνωρίσιμους πρεσβευτές της ουκρανικής κουλτούρας στον κόσμο.
Για τις συναυλίες τους στην Ελλάδα, οι DakhaBrakha ετοίμασαν ειδικά ένα νέο και μοναδικό σκηνικό πρόγραμμα.
Οι DakhaBrakha είναι:
Marko Halanevych: φωνητικά, darbuka, tabla, didjeridoo, accordion, trombone
Iryna Kovalenko: φωνητικά, djembe, bass drums, accordion, percussion, bugay, zgaleyka, piano
Olena Tsibulska: φωνητικά, bass drums, percussion, garmoshka
Nina Garenetska: φωνητικά, cello, bass drum
Καλλιτεχνικός Διευθυντής και Παραγωγός: Vladyslav Troitskyi