Το ενδεχόμενο μιας επανάληψης της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης που θα γεννηθεί εκεί ακριβώς όπου δεν έχει επιβληθεί κανενός είδους ρύθμιση είναι πλέον ορατό. Ο λόγος για τις σκιώδεις τράπεζες, τα ιδρύματα που δεν είναι τράπεζες υπό την παραδοσιακή έννοια αλλά διαφόρων ειδών σχήματα, όπως τα επενδυτικά ταμεία, οι ασφαλιστικές, τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια, τα συνταξιοδοτικά ταμεία και τα hedge funds ή αλλιώς τα κεφάλαια αντιστάθμισης κινδύνου.
Σε αυτές τις κατηγορίες όχι μόνον δεν έχουν επιβληθεί όσοι κανόνες ισχύουν για τις τράπεζες μετά την κρίση του 2008, αλλά αυξήθηκε εις το έπακρον το ρίσκο, καθώς πολλά από τα ιδρύματα αυτά πήραν τα ρίσκα που δεν μπορούσαν πλέον να αναλάβουν οι τράπεζες.
Κι ενώ εδώ και περίπου ένα χρόνο γίνεται διαρκώς λόγο για τον κίνδυνο ύφεσης, δεν είναι λίγοι εκείνοι που βλέπουν να κυοφορείται νέα χρηματοπιστωτική κρίση. Προσφάτως ο Λόρενς Σάμερς, πρώην υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, που μίλησε για «τριγμούς» στις αγορές κι ενώ προσπάθησε να μην προκαλέσει υπερβολική ανησυχία αποφεύγοντας μια πρόβλεψη για παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, τόνισε πως η παρούσα συγκυρία θα δικαιολογούσε αυξημένη ανησυχία, όπως εκείνη που επικρατούσε τον Αύγουστο του 2007.
Ως πλέον πρόσφατη προειδοποίηση μπορεί να θεωρηθεί η κατάρρευση που γνώρισαν το φθινόπωρο τα συνταξιοδοτικά ταμεία της Βρετανίας, αναγκάζοντας την Τράπεζα της Αγγλίας να παρέμβει με εκτεταμένες αγορές ομολόγων για να επαναφέρει την ηρεμία στην αγορά. Μια κρίση που επισκιάστηκε από την πολιτική θύελλα εκείνων των ημερών και τους πειραματισμούς της Λιζ Τρας, της τότε πρωθυπουργού με την πλέον βραχύβια θητεία στο τιμόνι της Βρετανίας.
Είχε προηγηθεί στη διάρκεια του 2021 σειρά από πτωχεύσεις κάθε είδους χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων με σκοτεινή δραστηριότητα, όπως η πτώση του fund Archegos, που προκάλεσε μεγάλες απώλειες σε τράπεζες με κρυφά στοιχήματα, η ηχηρή πτώση των μετοχών της ιαπωνικής Softbank, αλλά και της βρετανικής Greensill Capital. Και σε όλες αυτές τις κρίσεις η ανησυχία ήταν διάχυτη, καθώς στις περισσότερες ήταν ορατός ο κίνδυνος μετάδοσης του προβλήματος στο ευρύτερο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Όπως επισημαίνει σε σχετική ανάλυσή του το Politico, πρόκειται για μια επανάληψη των ίδιων γνωστών μοτίβων που προκαλούν τις κρίσεις: βραχυπρόθεσμη έλλειψη ρευστότητας, επικίνδυνα στοιχήματα και το φαινόμενο ντόμινο.