Για το νέο πρόγραμμα «Σπίτι μου» που ξεκινάει τη Δευτέρα 3 Απριλίου εξέδωσε διευκρινίσεις το υπουργείο Εργασίας. Το πρόγραμμα αυτό αφορά χαμηλότοκα ή άτοκα στεγαστικά δάνεια σε νέους και νέα ζευγάρια.
Το υπουργείο παραθέτει 24 ερωτήσεις και απαντήσεις για το πρόγραμμα.
1. Ποιο είναι το όφελος για τους νέους που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα για τα στεγαστικά δάνεια;
Το πρόγραμμα των επιδοτούμενων στεγαστικών δανείων εξασφαλίζει πέντε συγκεκριμένα πλεονεκτήματα για τους ωφελούμενους.
Πρώτον, χαμηλότερη δόση για την αποπληρωμή του δανείου, καθώς το 75% του ποσού χορηγείται άτοκα από τη ΔΥΠΑ και το τραπεζικό επιτόκιο εφαρμόζεται στο υπόλοιπο 25% του ποσού. Για τρίτεκνους και πολύτεκνους τα δάνεια χορηγούνται άτοκα, με 100% επιδότηση του επιτοκίου από τη ΔΥΠΑ. Έτσι, το επιτόκιο του δανείου διαμορφώνεται στο ένα τέταρτο του αντίστοιχου επιτοκίου, που χρεώνουν κανονικά οι τράπεζες (ή είναι μηδενικό για τρίτεκνους και πολύτεκνους).
Ενδεικτικά, για δάνειο ύψους 100.000 ευρώ με διάρκεια αποπληρωμής 30 χρόνια και επιτόκιο 5,8% η μηνιαία δόση διαμορφώνεται κανονικά στα 587,52 ευρώ ενώ με την επιδότηση μειώνεται στα 342,87 ευρώ (όφελος είναι 244,65 ευρώ το μήνα ή 2.935 ευρώ το χρόνο) και για τρίτεκνους – πολύτεκνους) η δόση περιορίζεται στα 277,78 ευρώ, (όφελος 309,74 ευρώ το μήνα ή 3.716,88 ευρώ το χρόνο).
Αντίστοιχα για το ίδιο δάνειο με μικρότερη περίοδο αποπληρωμής (20 χρόνια) η μηνιαία δόση από 705,63 ευρώ περιορίζεται στα 480,39 ευρώ (όφελος 225,24 ευρώ ή 2.702 ευρώ το χρόνο και για τρίτεκνους – πολύτεκνους η δόση μειώνεται στα 416,67 ευρώ (όφελος 288,96 ευρώ ή 3.467,52 ευρώ το χρόνο).
Η επιδότηση του επιτοκίου αποτελεί επίσης ασπίδα, που περιορίζει τις επιπτώσεις από τις όποιες αυξήσεις επιτοκίων πραγματοποιηθούν ενδεχομένως διεθνώς το επόμενο διάστημα.
Δεύτερον, μικρότερη ιδιωτική συμμετοχή αφού τα δάνεια καλύπτουν έως και το 90% της εμπορικής αξίας του ακινήτου, έναντι 80% που είναι η συνήθης τραπεζική πρακτική.
Τρίτον, αποκτούν πρόσβαση σε τραπεζική χρηματοδότηση νέοι και ζευγάρια με χαμηλά εισοδήματα, από 10.000 ευρώ, που υπό διαφορετικές συνθήκες δύσκολα θα πληρούσαν τα τραπεζικά κριτήρια.
Τέταρτον, τα δάνεια απαλλάσσονται από την εισφορά 0,12% του νόμου 128/75.
Πέμπτον, το πρόγραμμα καλύπτει το πρόγραμμα καλύπτει τα έξοδα φακέλου για κάθε δυνητικό δανειολήπτη.
2. Ποια άλλα προγράμματα στεγαστικής πολιτικής υλοποιεί το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων;
Τις επόμενες ημέρες ξεκινά το πρόγραμμα «Κάλυψη» για τη μίσθωση ιδιωτικών κατοικιών και την διάθεσή σε ωφελούμενους νέους δικαιούχους του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος με καταβολή του ενοικίου από το Δημόσιο. Ακολουθούν η κοινωνική αντιπαροχή που αποσκοπεί στην αξιοποίηση ακινήτων του Δημοσίου για εξασφάλιση ποιοτικής κατοικίας με χαμηλό ενοίκιο και η δράση «Ανακαινίζω – Νοικιάζω» μέσω της οποίας επιδοτείται η ανακαίνιση ιδιωτικών κατοικιών προκειμένου να διατεθούν στη συνέχεια για μίσθωση.
Τα προγράμματα αυτά σηματοδοτούν την επανεκκίνηση της στεγαστικής πολιτικής του κράτους με έμφαση στους νέους, τα νέα ζευγάρια και τις ευάλωτες ομάδες πολιτών. Η στρατηγική κοινωνικής στέγασης περιλαμβάνει δράσεις συνολικού ύψους 1,75 δισεκ. ευρώ από τα οποία εκτιμάται ότι θα ωφεληθούν περί τους 137.000 δικαιούχους που θα εξασφαλίσουν προσιτή κατοικία υψηλών ποιοτικών προδιαγραφών. Παράλληλα με τις δράσεις στεγαστικής πολιτικής αυξάνεται η απασχόληση και η οικονομική δραστηριότητα, ενώ αξιοποιείται δημόσια και ιδιωτική περιουσία με εθνικούς και κοινοτικούς πόρους και με γνώμονα τις βέλτιστες πρακτικές στις χώρες της ΕΕ.
3. Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά των δανείων;
Πρόκειται για δάνεια αγοράς πρώτης κατοικίας, που καλύπτουν έως και το 90% της εμπορικής αξίας του ακινήτου με ανώτατο όριο τις 150.000 ευρώ, με διάρκεια έως και 30 έτη, χωρίς περίοδο χάριτος, με χαμηλό ή μηδενικό επιτόκιο. Τα αρχικά επιτόκια (από τα οποία αφαιρείται η επιδότηση που προβλέπει το πρόγραμμα) ανακοινώθηκαν από τις τράπεζες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα και έχουν ως εξής:
Το επιτόκιο αναφοράς (Euribor) κυμαίνεται αυτήν την περίοδο κοντά στο 3%.
4. Ποιες κατηγορίες ακινήτων μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα;
Όπως προβλέπεται στο άρθρο 4 του ν. 5006/2022 (Α’ 239), το Πρόγραμμα υποστηρίζει τη δανειοδότηση για ακίνητα που
i) θα χρησιμοποιηθούν ως κύρια κατοικία,
ii) έχουν εμπορική αξία έως 200.000 ευρώ. (όπως αυτή αποτυπώνεται στο συμβόλαιο αγοράς),
iii) έχουν μέγεθος έως 150τ.μ.,
iv) έχουν παλαιότητα τουλάχιστον δεκαπέντε έτη κατά τον χρόνο της αγοράς, όπως προκύπτει από την άδεια κατασκευής και
v) βρίσκονται εντός οικιστικής περιοχής.
5. Τα όρια που έχον τεθεί για την αξία των σπιτιών και το ύψος του δανείου είναι ρεαλιστικά; Υπάρχουν διαθέσιμα ακίνητα για να εφαρμοστεί το πρόγραμμα στην πράξη;
Στην μεγάλη πλειονότητα των περιοχών, τόσο στο κέντρο όσο και στα προάστεια αλλά και στην περιφέρεια υπάρχουν διαθέσιμα ακίνητα με αυτά τα χαρακτηριστικά. Αυτό πιστοποιείται και από πρόσφατη έρευνα – με αφορμή την ανακοίνωση του προγράμματος των στεγαστικών δανείων – που πραγματοποίησε δίκτυο μεσιτικών γραφείων. Σύμφωνα με την έρευνα αυτή τα διαθέσιμα προς πώληση σπίτια εμβαδού 75-150 τ.μ. και αξίας έως 200.000 ευρώ αποτελούν το 60% του συνόλου στο κέντρο, 74% στα δυτικά προάστια, 59% στον Πειραιά, 19% στα νότια, 5% στα βόρεια και 38% στα ανατολικά προάστια,
Επιπλέον, οι αντικειμενικές αξίες (οι οποίες αφορούν νεόδμητα ακίνητα ενώ το πρόγραμμα των στεγαστικών δανείων αφορά ακίνητα 15ετίας, οι αξίες των οποίων είναι προφανώς χαμηλότερες σε σχέση με τα νεόδμητα) ενδεικτικά στην Αγία Παρασκευή κυμαίνονται από 1500-2050 ευρώ ανά τετραγωνικό, στο Μαρούσι 1500-2300 ευρώ, στην Πεύκη 1300-2250 ευρώ, στο 4ο Δημοτικό Διαμέρισμα Θεσσαλονίκης (Τούμπα) 1250 – 1550 ευρώ. Έτσι, η αξία των 200.000 ευρώ αντιστοιχεί σε σπίτια εμβαδού 90-150 τ.μ. στις περιοχές αυτές.
Προφανώς οι αξίες ποικίλλουν ανά περιοχή, που σημαίνει ότι με τα ίδια χρήματα οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αγοράσουν μεγαλύτερο ή νεότερο σπίτι μετακινούμενοι σε διαφορετική περιοχή. Σε κάθε περίπτωση το πρόγραμμα των στεγαστικών δανείων καταρτίστηκε με κοινωνικά κριτήρια αλλά και λαμβάνοντας υπόψη την πραγματικότητα που διαμορφώνεται στην αγορά.
6. Ποιοι είναι οι Δικαιούχοι του Προγράμματος;
Δικαιούχοι του Προγράμματος είναι άτομα ηλικίας κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για τη χορήγηση δανείου, από 25 έως 39 ετών, ή σύζυγοι ή πρόσωπα που συνδέονται με σύμφωνο συμβίωσης, εφόσον ο ένας εκ των δύο είναι ηλικίας, κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για τη χορήγηση δανείου, από 25-39 ετών, που δεν διαθέτουν άλλο ακίνητο κατάλληλο για κατοικία τους και, ικανοποιούν τα εισοδηματικά κριτήρια.
7. Ποια είναι τα εισοδηματικά κριτήρια;
Το ετήσιο εισόδημα πρέπει να είναι τουλάχιστον 10.000 ευρώ ενώ το μέγιστο, εκείνο που ισχύει για την καταβολή του επιδόματος θέρμανσης. Για το 2023 τα όρια έχουν ως εξής: