Καλοκαίρι στην Ελλάδα χωρίς ηλιοθεραπεία στην παραλία δεν γίνεται. Και φυσικά μαζί μας έχουμε πάντα το αντιηλιακό. Το βάζουμε όμως σωστά; Πολλές φορές όχι.
Η φύλαξη του αντηλιακού σε συνθήκες που ευνοούν την αλλοίωσή του δεν είναι το μοναδικό λάθος που κάνουμε. Το FDA συνιστά να δίνουμε ιδιαίτερη σημασία στον χρόνο της επάλειψης, αλλά και στα σημεία του σώματος που συνήθως ξεχνάμε.
Τι έδειξε η έρευνα για το αντιηλιακό
Έρευνα του Πανεπιστημίου της Μινεάπολις είχε δείξει πριν από λίγα χρόνια ότι μόνο ο ένας στους τρεις αλείφει με αντηλιακό όλα ανεξαιρέτως τα εκτεθειμένα στον ήλιο τμήματα του σώματός του. Συνήθως ξεχνάμε την γραμμή των μαλλιών στο πρόσωπο, τον αυχένας, τα αυτιά και τα τμήματα του κρανίου χωρίς μαλλιά ή με αραιωμένη τριχοφυΐα. Άλλα σημεία που συχνά μένουν απροστάτευτα στον ήλιο είναι το πάνω μέρος των άκρων ποδών (το κουντεπιέ) και τα πέλματα, η μύτη, τα χείλη και το πάνω μέρος της άκρας χείρας.
Γενικά, μόνο οι τέσσερις στους δέκα διαθέτουν ξεχωριστό αντηλιακό για το πρόσωπο, το οποίο εφαρμόζουν σωστά και συστηματικά. Επιπλέον, λιγότερο από το 4% θυμούνται τα πόδια τους στα σημεία που δεν καλύπτονται από τα πέδιλα ή τις σαγιονάρες. Και μόλις το 6% θυμούνται να βάλουν αντηλιακό σε όλα τα εκτεθειμένα τμήματα του θώρακά τους.
Εξίσου ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι το 65% των ενηλίκων ξεχνούν να επαναλάβουν την επάλειψη, όπως είχε δείξει έρευνα της Αμερικανικής Ακαδημίας Δερματολογίας (AAD). Ωστόσο τα αντηλιακά δεν αντέχουν περισσότερο από δύο ώρες συνεχούς έκθεσης στον ήλιο. Ούτε υπάρχουν αδιάβροχα αντηλιακά, ώστε αν ιδρώσετε πολύ ή κάνετε μπάνιο στη θάλασσα να διατηρήσετε την προστασία σας. Αργά ή γρήγορα η προστασία θα χαθεί και θα μείνετε εκτεθειμένοι στην UV.
Δυστυχώς όμως μόνο ο ένας στους τρεις επαναλαμβάνει με συνέπεια την επάλειψη κάθε δύο ώρες όταν είναι στεγνός (ή συχνότερα, αν βραχεί). Ειδικά στην πόλη, οι περισσότεροι βάζουν αντηλιακό μόνο μία φορά το πρωί, εφόσον δεν προγραμματίζουν να πάνε για μπάνιο στη θάλασσα.
Επιπλέον, οι περισσότεροι χρησιμοποιούν αντηλιακό μόνο όταν έχει ήλιο. Όταν έχει συννεφιά μόλις το 20% βάζουν αντηλιακό, παρότι ποσοστό έως και 80% της UV διαπερνά τα σύννεφα και φθάνει έως το δέρμα μας.
Πότε εφαρμόζουμε το αντηλιακό;
Πολύ σημαντικό είναι να μην βάζεις το αντηλιακό τελευταία στιγμή πριν βγεις στον ήλιο. Χρειάζεται τουλάχιστον 30 λεπτά για να δράσει, ειδικά αν περιέχει χημικά φίλτρα (τα φυσικά φίλτρα δρουν πιο γρήγορα). Πρέπει επίσης να βάζεις αρκετή ποσότητα ώστε να καλύπτεις καλά τα εκτεθειμένα σημεία στο πρόσωπο και στο σώμα σου. Δυστυχώς, ο περισσότερος κόσμος χρησιμοποιεί μόνο το 25-50% της ποσότητας που πραγματικά χρειάζεται. Η ποσότητα αυτή για τον μέσο ενήλικα είναι περίπου 30 ml (σχεδόν όσο είναι ένα ποτήρι-σφηνάκι) για να καλυφθούν όλα τα εκτεθειμένα τμήματα του σώματος.
Πρέπει επίσης να τρίψεις απαλά το δέρμα σου έως ότου απορροφηθεί το αντηλιακό πλήρως. Ύστερα θα ενεργοποιηθούν και τα φίλτρα του.
Για ακόμα μεγαλύτερη προστασία, όμως, το αντηλιακό σου πρέπει να πληροί ορισμένες προδιαγραφές. Πρώτον, δεν πρέπει να είναι παλιό. Αν δεν θυμάσαι πότε το αγόρασες, πέταξέ το. Τα αντηλιακά αντέχουν έως τρία χρόνια, εφόσον δεν εκτίθενται στον ήλιο ή στην έντονη ζέστη.
Δεύτερον, το αντηλιακό πρέπει να είναι ευρέως φάσματος, ώστε να προστατεύει τόσο από την υπεριώδη ακτινοβολία Α (UVA) όσο και από την υπεριώδη ακτινοβολία Β (UVB). H UVB ευθύνεται κυρίως για το ηλιακό έγκαυμα και μακροπρόθεσμα για τον καρκίνο του δέρματος. Η UVA εισδύει πιο βαθιά στο δέρμα, επιταχύνει τη γήρανση του δέρματος και μακροπρόθεσμα επίσης προκαλεί καρκίνο.
Το αντηλιακό σου πρέπει ακόμα να είναι ανθεκτικό στο νερό (θα αναγράφει water resistant) και να έχει δείκτη προστασίας από τον ήλιο (SPF) τουλάχιστον 30. Αν τυχόν μαυρίσει το δέρμα σου, μην αλλάξεις αντηλιακό για να πάρεις κάποιο με χαμηλότερο SPF. Είναι μύθος ότι το μαύρισμα κάνει το δέρμα πιο «ανθεκτικό» στην UV. Αντιθέτως, είναι ένδειξη ότι το δέρμα σου έχει υποστεί βλάβες από τον ήλιο και όσο συνεχίζεις να εκτίθεσαι στην UV, τόσο τις αυξάνεις.