«Ο πιο σκληρός μου καυγάς ήταν με την πρώτη μου γυναίκα», είχε πει κάποτε ο ατακαδόρος Μοχάμεντ Άλι
Μια δήλωση που σε μεγάλο βαθμό είχε προέλθει από την πεποίθησή του ότι κανείς δεν μπορούσε να τον κερδίσει εκεί που ήταν βασιλιάς: στο ρινγκ. Όμως, ένας άνθρωπος βάλθηκε να του αποδείξει ότι ίσως κάνει και λάθος.
Ο Τζό Φρέιζερ, που έστειλε… το μήνυμα στον -κατά πολλούς- κορυφαίο πυγμάχο, ότι το «είμαι ο καλύτερος, το είχα πει αυτό πριν μάθω ποιος είμαι», δεν ήταν εντελώς ακλόνητο από αντεπιχειρήματα.
Η 8η Μαρτίου είναι γνωστή ως η Ημέρα της Γυναίκας. Όμως, πριν από 40 χρόνια, τέτοια ημέρα, είχε γίνει και ο αγώνας που πιθανότατα αποτελεί ό,τι πιο εμβληματικό αφορά τον χώρο του μποξ. Η «μάχη του αιώνα», όπως χαρακτηρίστηκε από τους ειδικούς, ήταν κάτι που γράφτηκε στα κιτάπια του αθλητισμού σε ένα ξεχωριστό κεφάλαιο. Οι δεκαπέντε γύροι που έμειναν πάνω στο ρινγκ οι Άλι και Φρέιζερ, με τελικό νικητή τον δεύτερο, έπειτα από ομόφωνη απόφαση των κριτών, χαράχτηκε για πάντα στη μνήμη όσων τους παρακολούθησαν.
Εκτός από μία σύγκρουση γιγάντων, ο αγώνας αυτός ήταν πολλά παραπάνω, καθώς υπήρχε και πολιτικό υπόβαθρο στην κόντρα τους, λόγω της στάσης του Άλι να εναντιωθεί στο αίσθημα που επικρατούσε (εκείνη την περίοδο τουλάχιστον) στην πλειοψηφία της αμερικάνικης κοινωνίας για τον πόλεμο στο Βιετνάμ.
Ο θρυλικός πυγμάχος είχε αρνηθεί να καταταγεί στον στρατό, καθώς όπως είχε δηλώσει, «δεν έχω κάποια διένεξη με τους Βιετκόνγκ». Έτσι, οι ΗΠΑ «επένδυσαν» στην ανάδειξη ως μεγάλου αστεριού της στο πρόσωπο του Φρέιζερ, ο οποίος είχε ένα εντελώς διαφορετικό προφίλ. Ακόμη και η κοψιά του δεν είχε καμία σχέση με αυτήν του μεγάλου του αντίπαλου…
Η «καμπάνα» στον Άλι και το… παράθυρο
Για τη στάση του σχετικά με τον πόλεμο στο Βιετνάμ (παρά το γεγονός ότι αργότερα δικαιώθηκε), τον Απρίλιο του 1967 ο άλλοτε Κάσιους Κλέι δέχθηκε δύο πολύ μεγάλα «χτυπήματα».
Και δεν ήταν από αυτά που κατά καιρούς δεχόταν στον… φυσικό του χώρο. Αυτά τα άντεχε. Αλλά, η απόφαση να του αφαιρεθεί ο τίτλος του πρωταθλητή και η πυγμαχική άδεια, ήταν κάτι που τον έπληξε δεόντως. Επίσης, αποκλείστηκε από κάθε αθλητική διοργάνωση στις ΗΠΑ για τριάμισι χρόνια, ενώ καταδικάστηκε σε πέντε χρόνια φυλάκισης, ποινή που αναιρέθηκε τέσσερα χρόνια αργότερα από το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας.
Το ίδιο διάστημα, ο Τζο Φρέιζερ άρχισε να γίνεται όλο και πιο δημοφιλής. Στις 16 Φεβρουαρίου του 1970 κέρδισε τον Τζίμι Έλις στη Νέα Υόρκη και φόρεσε στη μέση του τη ζώνη του παγκόσμιου πρωταθλητή βαρέων βαρών.
Παράλληλα, ο Άλι επισήμαινε με κάθε τρόπο στα media, που πάντα τον είχαν σε εκτίμηση, ότι εκείνος ήταν ο μοναδικός και πραγματικός πρωταθλητής. Μέσα από αυτήν την ιστορία προσπαθούσε να αρθεί η απαγόρευση που του είχε επιβληθεί, με… δόλωμα μια μάχη κόντρα στον «Σμόκι Τζο». Ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών μεταξύ τους, φάνταζε ιδανική ευκαιρία.
Σε μια άλλη χαρακτηριστική του ατάκα, ο Άλι είχε πει πως «όποιος δεν έχει το θάρρος να παίρνει ρίσκα, δεν θα καταφέρει τίποτα στη ζωή του». Το ρίσκο του βγήκε, το «ψάρι» τσίμπησε και το καλοκαίρι του 1970 η πολιτεία της Τζόρτζια εξέδωσε μια πυγμαχική άδεια στο όνομά του. «Μπουμ»! Ο αγώνας που όλοι περίμεναν, ήταν πλέον κοντά και σύντομα θα γινόταν πραγματικότητα.
Η «προθέρμανση» πριν μπουν στο ρινγκ
Ο πρώην πρωταθλητής είχε πλέον… σκουριάσει με τριάμισι χρόνια απραξίας και έπρεπε να πάρει μέρος σε κάποιους αγώνες για να ξαναβρεί τη χαμένη του φόρμα. Στο πλαίσιο αυτό, τον Δεκέμβριο του 1970 αντιμετώπισε έναν από τους ισχυρότερους μποξέρ της εποχής, τον Αργεντίνο Όσκαρ Μποναβένα. Τα διαπιστευτήρια τα έδωσε, με νοκ άουτ στον 15ο και τελευταίο γύρο, για την 31η νίκη της καριέρας του.
Στον αντίποδα, ο Φρέιζερ δεν χρειάστηκε και πολλά ματς για να… προθερμαθεί. Ένα και καλό, τον Νοέμβριο του ίδιου έτους, ήταν αρκετό. Ο Μπομπ Φόστερ μόνο ευκαταφρόνητος αντίπαλος δεν ήταν, όπως μαρτυρούν τα στατιστικά του, με τις 41 νίκες και τις μόλις 4 ήττες μέχρι τότε. Όμως, τον νίκησε και απέδειξε ότι ήταν χωρίς αμφισβήτηση το Νο1. Για την ακρίβεια, μόνο ο Άλι ήταν αυτός που δεν συμφωνούσε με κάτι τέτοιο…
Η μεγάλη μάχη που έμεινε στην ιστορία
«Η πυγμαχία είναι πολλοί λευκοί να παρακολουθούν δύο μαύρους να δέρνονται», είχε πει σε ακόμη μια ατάκα του ο Άλι, που επίσης γράφτηκε στην ιστορία. Όμως, στις 8 Μαρτίου του 1971, το γεγονός που θα φιλοξενούσε το «Μάντισον Σκουέαρ Γκάρντεν» της Νέας Υόρκης θα το έβλεπαν πολλοί περισσότεροι από τους λευκούς των ΗΠΑ, καθώς 50 κράτη είχαν αγοράσει τα τηλεοπτικά δικαιώματα, τον παρακολούθησαν παραπάνω από 300 εκατομμύρια τηλεθεατές από όλον τον κόσμο, ενώ η αναμετάδοση έγινε σε 12 διαφορετικές γλώσσες.
Όσο για τους δύο μονομάχους, είχε συμφωνηθεί να εισπράξει 2,5 εκατομμύρια δολάρια ο καθένας, ανεξαρτήτως αποτελέσματος. Ποσό που ήταν το μεγαλύτερο που είχε δοθεί μέχρι τότε στην ιστορία του αθλητισμού για έναν μόνο αγώνα. Αλλά, τίμησαν μέχρι τελευταίο δευτερόλεπτο τα λεφτά που πήραν. Αν και οι δύο πυγμάχοι μπήκαν στο ρινγκ με σκοπό να τελειώσουν γρήγορα, διότι τα χτυπήματα διαδέχονταν το ένα μετά το άλλο, προσέγγιση που αντιστοιχούσε μόνο με μικρότερες κατηγορίες, η μονομαχία πήγε μέχρι τον τελευταίο γύρο.
«Θα τον δείρω τόσο άσχημα, που θα χρειαστεί κόκαλο (για τα παπούτσια) για να φορέσει το καπέλο του», είχε πει για τον λάτρη των καπέλων, Φρέιζερ, ο Άλι. Αλλά, εκείνη τη φορά οι συνήθως σωστές προβλέψεις του, θα έλεγαν τη μισή αλήθεια. Και αυτό γιατί αντίστοιχα πολύ ξύλο έφαγε και ο ίδιος. Από τον 7ο γύρο και μετά, οι στρατηγικές πήγαν περίπατο! Ο αγώνας ήταν τόσο βίαιος, που λίγες ώρες αργότερα και οι δύο μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο. Μόνο που ο ένας θα είχε για παρηγοριά του και τη ζώνη.
Από τον 9ο γύρο ο χορός του Άλι αρχίσει να παρουσιάζει παραπατήματα, καθώς η κούραση του βγήκε. Αυτό το κατάλαβε ο «Σμόκι Τζο», που ξεκίνησε μια σταδιακά αυξανόμενη επίθεση. Για πρώτη φορά στη μεγάλη καριέρα του αντιπάλου του, τον στρίμωξε στα σχοινιά. Στον 14ο γύρο ο «Μέγιστος» έκανε την αντεπίθεσή του. Αλλά, το σφυροκόπημά του δεν είχε αποτέλεσμα και αποδείχθηκε μεγάλο λάθος τακτικής.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα μόλις στο 25ο δευτερόλεπτο του 15ου γύρου, ο Άλι να αφήσει τελείως εκτεθειμένη τη δεξιά του πλευρά. Ο Φρέιζερ δεν το σκέφτηκε και έστειλε έναν αριστερό «κεραυνό» πάνω στο σαγόνι του, για να τον ξαπλώσει στο ρινγκ. Ήταν μόλις η τρίτη φορά που συνέβαινε κάτι τέτοιο στη διάρκεια της καριέρας του. Αλλά, ήταν πραγματικότητα. Εκεί τελείωσαν όλα. Ο Άλι, φανερά ζαλισμένος, σηκώθηκε, άντεξε μέχρι τέλους, αλλά δεν μπορούσε να ανατρέψει την κατάσταση. Η απόφαση ήταν ομόφωνη: 9-6, 11-4, 8-6 οι βαθμολογίες των τριών κριτών, όλες υπέρ του Φρέιζερ.
Η διαφωνία του Άλι για το αποτέλεσμα και οι δύο ρεβάνς
Το αποτέλεσμα των κριτών δεν βρήκε σύμφωνο τον Άλι. Το αμφισβήτησε ανοικτά, αλλά τίποτα δεν μπορούσε να το αλλάξει. Πλέον, η πρώτη του ήττα είχε γραφτεί στην ιστορία. «Έφαγε τόσο ξύλο ο Τζο, που όπως βλέπετε είναι ακόμα στο νοσοκομείο», είχε πει εξερχόμενος μετά τη δική του νοσηλεία ο «Μέγιστος», ο οποίος διεκδίκησε τη ρεβάνς και την πήρε. Το «Ali – Frazier IΙ», στις 28 Ιανουαρίου του 1971, ξανά στον ίδιο τόπο, στο κλειστό της Νέας Υόρκης, ανέδειξε νικητή τον πρώτο. Πάντως, όσοι είδαν τον αγώνα αυτό, συμφώνησαν πως δεν είχε καμία σχέση με τον πρώτο.
Η τρίτη και τελευταία πράξη, ήρθε εκτός συνόρων ΗΠΑ, την 1η Οκτωβρίου του 1975, στη Μανίλα. Εκεί όπου δικτάτορας των Φιλιππίνων, Φέρντιναντ Μάρκος, ήθελε να επισφραγίσει την πολιτική του κυριαρχία, με το να προσφέρει στους κατοίκους της χώρας «άρτο και θέαμα». Και τουλάχιστον στο δεύτερο κομμάτι, τα κατάφερε.
Ο Αλί φαινόταν σίγουρος για τη νίκη του, καθώς οι ειδικοί του αθλήματος υποστήριζαν ότι ο Φρέιζερ είχε «αδειάσει» τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά, μετά την τελευταία του αναμέτρηση με τον Τζορτζ Φόουρμαν, ενάμισι χρόνο πριν, όταν και είχε χάσει τον παγκόσμιο τίτλο στην Τζαμάικα. Παράλληλα, έπαιζε και mind games, καθώς είχε πει για τον αντίπαλό του: «Ο Φρέιζιερ είναι τόσο άσχημος, που θα έπρεπε να δωρίσει το πρόσωπό του στην Αμερικανική Εταιρεία Προστασίας Αγρίων Ζώων».
Η αναμέτρηση αυτή πήρε τον τίτλο το «Thrilla in Manila», μετά από ακόμη μια δήλωση που έμεινε στην ιστορία. «It’s gonna be a chilla and a killa and a thrilla, when I get that gorilla in Manila», ήταν τα λόγια που εξόργισαν τον Φρέιζερ, που πήρε επιπλέον κίνητρο για τη μονομαχία τους. Το να ακούς εκείνη την εποχή έναν μαύρο να αποκαλεί έναν άλλον μαύρο «γορίλλα» και όταν αυτός μάλιστα αυτός είναι ο Μοχάμεντ Άλι, με τη μεγάλη ακτιβιστική του δράση, καταλαβαίνει κανείς ότι αποτέλεσε μέγα θέμα.
Η έπαρση που έβγαλε ο «Μέγιστος» κόντρα στον μεγάλο του αντίπαλο, φάνηκε ότι θα του γύριζε μπούμερανγκ. Έτσι, όταν ο «Σμόκι Τζο» έστειλε τα πρώτα… μηνύματα, ο Άλι άλλαξε προσέγγιση. Η αντοχή του αντιπάλου του, τον έκανε τόσο έξαλλο, ώστε να τον αποκαλέσει εν ώρα αγώνα «ηλίθιο κούτσουρο». Αργότερα, του είπε: «Τζο, μου είχαν πει ότι ήσουν ξοφλημένος», με τον Φρέιζερ να απαντάει: «Σου είπαν ψέματα».
Τελικά, έπειτα από ακόμη μια πολύ βίαιη μονομαχία μεταξύ τους, που άφησε τον Φρέιζερ σχεδόν τυφλό (δεν έβλεπε καλά στους τελευταίους 4 γύρους), ο Άλι κερδίζει με τεχνικό νοκ άουτ. Αυτή ήταν και η τελευταία φορά που οι δύο αναμετρήθηκαν εντός ρινγκ. Εκτός αυτού, εκτοξεύθηκαν από τις δύο πλευρές φαρμακερές ατάκες. Αυτή που έμεινε περισσότερο από όλες, πάντως, ανήκει στον Φρέιζερ. «Ξεχείλισα από οργή, όταν είδα τον Άλι να ανάβει τον βωμό με την ολυμπιακή φλόγα στην Ατλάντα. Πολύ θα ήθελα να τον πετάξω μέσα», είχε δηλώσει.
Παρά το άγριο της κόντρας τους, οι δύο πρωταγωνιστές έδωσαν στον κόσμο του αθλητισμού -και όχι μόνο- μια ιστορία που θα μνημονεύεται για πολλά ακόμη χρόνια, αν όχι και αιώνες…