Γυναίκαι δεν γεννιέσαι, γίνεσαι. Τα λόγια της Σιμόν ντε Μποβουάρ δεν αφορούν μόνο τη θηλυκή μας υπόσταση, αφού το είσαι γυναίκα σημαίνει δεκάδες άλλα πράγματα και άλλους τόσους ρόλους. Και τελικά, τι σημαίνει να γίνεσαι γυναίκα; Πώς μεγαλώνεις και σε ποια κουτάκια πρέπει να χωρέσεις για να ανταποκριθείς στο φύλλο σου; Και γιατί οι γυναίκες είναι τόσο ανασφαλείς;
Οι ανασφάλειες δεν είναι αποκλειστικό «προνόμιο» των γυναικών. Ανασφάλειες έχουμε όλοι. Αυτό που είναι διαφορετικό ανάμεσα σε άντρες και γυναίκες, είναι η ποσότητα και η… ποιότητά τους. Τα βιβλία της ψυχολογίας μιλούν για τις γυναικείες ανασφάλειες ως αποτέλεσμα των εξωτερικών επιρροών που δέχονται – κοινώς, μας επηρεάζει ο τρόπος που μεγαλώνουμε και καλούμαστε να προσαρμοστούμε σε δεδομένο κοινωνικό πλαίσιο.
Οι κακές οι γλώσσες, όμως, λένε πως οι γυναίκες είναι από τη φύση τους γκρινιάρες και ανασφαλείς.
Τι είναι, τελικά, οι γυναικείες ανασφάλειες και πώς ξεπερνιούνται; Ή μήπως δεν ξεπερνιούνται ποτέ;
Είμαι όμορφη; Είμαι αρκετά σέξι; Με θέλει ο σύντροφός μου; Είμαι αρκετά καλή γι’ αυτόν; Είμαι καλή στη δουλειά μου; Μήπως απολυθώ; Θα μπορέσω να κάνω παιδιά; Είμαι καλή μάνα; Μήπως στεναχώρησα τους γονείς μου; Μήπως στεναχώρησαν τους άλλους; Τι θα λένε, τώρα, οι άλλοι για μένα; Μήπως πάχυνα; Είμαι αρκετά έξυπνη; Θα τα προλάβω όλα; Θα τα καταφέρω; Μερικές συνηθισμένες και καθημερινές ερωτήσεις που θέτουμε όλες οι γυναίκες στον εαυτό μας, βασανίζοντας άσκοπα το μυαλό μας.
Γιατί, όμως, έχουμε τόσες πολλές ανασφάλειες;
Οικογενειακό περιβάλλον
Η αυτοπεποίθηση χτίζεται σταδιακά, απαιτεί κόπο και προσπάθεια, και ξεκινάει από την παιδική μας ηλικία. Η πρώτη σχέση του ανθρώπου είναι αυτή με τους γονείς του. Εάν έχουμε μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον όπου μας πιστεύουν και μας εμπιστεύονται, μας μαθαίνουν να προσπαθούμε και να πετυχαίνουμε τους στόχους μας, μας σέβονται και μας οριοθετούν με ασφάλεια, τότε έχουμε κάνει μια καλή αρχή. Αυτό, βέβαια, από μόνο του, δεν εξασφαλίζει την μεγιστοποίηση της γυναικείας αυτοπεποίθησης Ούτε, όμως, το αντίστροφο θα μας καταδικάσει να σιγοβράζουμε για πάντα στο τσουκάλι με τις ανασφάλειες.
Η σχέση μας με τον πατέρα μας
Υπάρχουν επιπλέον παράγοντες που, χρόνο με το χρόνο, μας μεταμορφώνουν σε… γυναίκες! Η προσωπική σχέση που αναπτύσσουμε με τον πατέρα μας, για παράδειγμα, πέρα από τα πλαίσια της υπόλοιπης οικογένειας, θα επηρεάσει την εικόνα που αποκτάμε για τον εαυτό μας και το πρότυπο που θα αναζητήσουμε στις μετέπειτα σχέσεις μας. Εάν ο πατέρας είναι υποστηρικτικός, μας θαυμάζει, μας σέβεται και δεν μας καταπιέζει, η αυτοπεποίθησή μας θα ισχυροποιηθεί ακόμα περισσότερο και θα αναζητήσουμε στο ταίρι μας αντίστοιχα χαρακτηριστικά. Εάν ο μπαμπάς μας δεν ήταν συναισθηματικά παρόν ή δεν είχε τον απαιτούμενο σεβασμό απέναντί μας, τότε θα νιώθουμε ανάξιες θαυμασμού.
Ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον
Κάτι πολύ σημαντικό, επίσης, είναι το ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο που μας περιβάλλει και ο τρόπος που αλληλοεπιδράμε με αυτό. Ένα κορίτσι πρέπει να αγαπά το ροζ και τη μαγειρική, και να είναι υπάκουο και ήρεμο. Μεγαλώνοντας, πρέπει να είναι σεμνό χωρίς να δίνει δικαιώματα αλλά παράλληλα να έχει θηλυκότητά και χάρη, να σπουδάσει, να παντρευτεί, να κάνει παιδιά… Μία γυναίκα πρέπει να είναι υπομονετική και προσαρμοστική σε ό,τι κι αν συμβαίνει, να είναι συνεπής και να στέκεται στον άντρα της και στα παιδιά της. Και όλα αυτά, όσο όμορφα κι αν ακούγονται, είναι πολλά και, για κάποιες, ασφυκτικά. Ακόμα, λοιπόν, κι αν φαινομενικά μοιάζει να τα καταφέρνουμε, μέσα μας ζοριζόμαστε. Φοβόμαστε μήπως δεν τα καταφέρουμε. Γεμίζουμε ανασφάλειες και δεν μιλάμε. Μέχρι που «σκάμε» και ξεσπάμε σε πράγματα ανούσια και καθημερινά. Και κάπως έτσι, μας βγάλανε το όνομα «γκρινιάρες».
Πώς μπορούμε να ξεπεράσουμε τις ανασφάλειές μας;
O Eric Fromm, ο γερμανός ψυχαναλυτής, είχε πει ότι κανείς θα πρέπει να στοχεύει όχι στο να αισθάνεται ασφαλής αλλά στο να έχει την ικανότητα να αντέχει την ανασφάλεια. Αν η ανασφάλεια είναι κάτι που νιώθουμε λίγο-πολύ οι περισσότεροι άνθρωποι, πως μπορούμε να το ξεπεράσουμε ώστε να μην επηρεάζει την ζωή και την ευτυχία μας;
Αποενοχοποιηθείτε για όσα δεν μπορείτε να είστε
Το να σταματήσουμε να είμαστε ανασφαλείς, είναι μία τεράστια συζήτηση η οποία δεν λύνεται από τη μια στιγμή στην άλλην. Πόσο μάλλον, διαβάζονται λίγες σκόρπιες γραμμές μέσα στο χαμό της μέρας. Ωστόσο, το πρώτο πράγμα που τονίζουν τα βιβλία ψυχολογίας και οι ψυχολόγοι, είναι πως όλες μας, είτε με λίγες, είτε με πολλές ανασφάλειες, πρέπει να αποενοχοποιηθούμε για αυτά στα οποία δεν μπορούμε να ανταποκριθούμε. Εξάλλου, αυτά που ζητάνε είναι πολλά. Το ζητούμενο είναι να είμαστε καλοί σ’ εκείνα που πραγματικά επιθυμούμε και ζητάμε στη ζωή μας.
Η ανασφάλεια δεν είναι πάντα αρνητική
Η ανασφάλεια, δείχνει κάποιες φορές άνθρωπο με ευαισθησία, συστολή και ταπεινότητα. Εάν αυτός ο άνθρωπος είστε εσείς, αντί να αυτομαστιγώνεστε για όσα δεν έχετε ή δεν καταφέρνετε, νιώστε περήφανες για αυτά που είστε και που οι άλλοι αγαπούν σε εσάς. Κι αυτό είναι το πρώτο βήμα της αυτοπεποίθησης. Έπειτα, ο δρόμος είναι ανοιχτός για να θέσετε μικρούς, καθημερινούς στόχους, να τους πετύχετε, να «ψηλώσετε», να σεβαστείτε τον εαυτό σας. Ο αυτοσεβασμός είναι το πρώτο πράγμα που πρέπει να κατακτήσουμε όλοι, εάν θέλουμε να απαλλαχθούμε από τις ενοχλητικές και γκρινιάρες ανασφάλειες.