Τζόρνταν βαν ντεν Μπεργκ: Ο «Ρομπέν των Δασών» των ενοικιαστών τα βάζει με τους Αυστραλούς ιδιοκτήτες και δέχεται απειλές, καλώντας τους άστεγους να καταλάβουν άδεια σπίτια. Ένας πρώην δικηγόρος που θέλει να λύσει το στεγαστικό ζήτημα φέρνει τα πάνω κάτω στην Αυστραλία
Πριν από τρία χρόνια, ο δικηγόρος Τζόρνταν βαν ντεν Μπεργκ ήταν ένας άσημος TikToker που έκανε βίντεο που χλεύαζαν τους κτηματομεσίτες. Σήμερα o 28χρονος είναι ένας από τους πιο διάσημους ακτιβιστές στην Αυστραλία.
Δημοσιεύοντας με το ψευδώνυμο Purple Pingers, ο Βαν ντεν Μπεργκ έχει αντιμετωπίσει την κρίση στέγασης στη χώρα τονίζοντας τις συγκλονιστικές συνθήκες ενοικίασης, την κακή συμπεριφορά των ιδιοκτητών και αυτό που αποκαλεί κυβερνητικές αποτυχίες.
Η προσέγγισή του που περιλαμβάνει τη βοήθεια σε ανθρώπους να βρίσκουν άδεια σπίτια για να μείνουν και να αποκαλύπτει τα κακώς κείμενα της ενοικίασης σε μια δημόσια βάση δεδομένων -τον έχει κάνει να αποκτήσει μια λεγεώνα θαυμαστών. Κάποιοι τον έχουν βαπτίσει τον «Ρομπέν των Δασών» των ενοικιαστών.
Αλλά οι ανορθόδοξες μέθοδοί του, τον έχουν κάνει να αποκτήσει εχθρούς και έχουν προκαλέσει διαμάχες στην Αυστραλία και τώρα και στο εξωτερικό.
Η στεγαστική κρίση στην Αυστραλία
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η στέγαση στην Αυστραλία βρίσκεται σε κρίση. Οι ειδικοί λένε ότι σχεδόν όλα έχουν πάει στραβά. Η αγορά ενός σπιτιού είναι αστρονομικά δαπανηρή, συντρίβοντας μια αγορά ενοικίων που ήδη έχει έλλειψη, ενώ δεν υπάρχει δημόσια στέγαση για να καλύψει τα κενά.
Η κρίση οδήγησε τα ενοίκια σε υψηλά επίπεδα ρεκόρ, αναγκάζοντας πολλούς Αυστραλούς σε ανασφαλή, δυσβάσταχτη, υπερπλήρη ή επισφαλή στέγαση – ή έλλειψη στέγης. Το φαινόμενο πλήττει κυρίως τους νέους και τις πιο ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες. «Είχαμε ηλικιωμένους, οι οποίοι επωφελήθηκαν από… πραγματικά, πραγματικά γενναιόδωρη στεγαστική πολιτική, .εριξαν τη σκάλα πίσω τους και μετά άφησαν τους νέους να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους» λέει ο Βαν ντεν Μπεργκ
Ο ίδιος είναι πλέον ιδιοκτήτης σπιτιού – βιάζεται να αναγνωρίσει ότι προέρχεται από προνομιούχο υπόβαθρο -αλλά λέει ότι ξέρει επίσης πώς είναι να είσαι ενοικιαστής. «Βλέποντας τον τρόπο που αντιμετωπίζονταν οι ευάλωτοι άνθρωποι στην Αυστραλία με εξόργισε πραγματικά», λέει στο BBC.
Και έτσι άρχισε να κοροϊδεύει τους κτηματομεσίτες στο διαδίκτυο. Δημοσιεύοντας στους λογαριασμούς του στο Purple Pingers άρχισε να κάνει μιμήσεις, σαρκαστικές κριτικές για τα είδη των σπιτιών που διατίθενται προς ενοικίαση σε εθνικό επίπεδο, ακόμη και τραγούδια.
Οι αναρτήσεις του στο TikTok ήταν μεγάλη επιτυχία. Σύντομα πλημμύρισε με μηνύματα από ανθρώπους με παρόμοιες εμπειρίες που άρχισαν να λένε τις ιστορίες τους. Αλλά ήταν τόσοι πολλοί που δεν μπορούσε να ανταποκριθεί. «Σκέφτηκα ότι δεν ήταν σωστό κάποιος λευκός τύπος στο Διαδίκτυο να λέει τις ιστορίες όλων… θα πρέπει να μπορείς να πεις τη δική σου ιστορία, ανεξάρτητα από το ποιος είσαι, χωρίς να φοβάσαι τις επιπτώσεις».
Μούχλα, ραγισμένα δάπεδα και γκρεμισμένοι τοίχη
Και έτσι γεννήθηκε η βάση δεδομένων «Shit Rentals». Στις περισσότερες από 3000 κριτικές του από ανώνυμους ανθρώπους εμφανίζονται εικόνες εκτεθειμένων ηλεκτρικών καλωδιώσεων, αποσυντιθέμενων τοίχων, ραγισμένων δαπέδων, γενικής ανέχειας και…ατελείωτης μούχλας.
Υπάρχουν ιστορίες για απροειδοποίητες, παράνομες επισκέψεις από ιδιοκτήτες, ρατσισμό από κτηματομεσίτες και αμέτρητους ανθρώπους που ισχυρίζονται ότι εκδιώχθηκαν αφού ζήτησαν ουσιαστικές επισκευές. «Ο [ιδιοκτήτης] είναι βρωμερός… Κάθε φορά που ζητούσαμε μια βασική επισκευή, η απάντησή του ήταν ότι θα έπρεπε να φύγουμε», γράφει ένα άτομο από το Brunswick της Βικτόρια.
Αυτόν τον μήνα έχει βάλει στο στόχαστρό του ιδιοκτήτες με άδεια σπίτια, υποστηρίζοντας ότι θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην ανακούφιση της πίεσης στην αγορά ενοικίων. Τα πιο πρόσφατα στατιστικά από την Αυστραλία αποκάλυψαν ότι περίπου ένα εκατομμύριο σπίτια ήταν άδεια, πολλά σε περιοχές όπου η στεγαστική κρίση έχει αναγκάσει τους ανθρώπους να ζουν σε σκηνές.
Είναι δύσκολο να υπολογίσει κανείς πόσο καιρό μένουν άδεια και τους λόγους – αλλά αυτή η κατάσταση εξόργισε επίσης τον Βαν ντεν Μπεργκ: «Έτσι σκέφτηκα να κάνω μια λίστα». Με τη βοήθεια των υποστηρικτών του, συγκεντρώνει διευθύνσεις από όλο το έθνος και ενθαρρύνει τους ανθρώπους να τα καταλάβουν.
Οι καταλήψεις είναι νόμιμες στην Αυστραλία, αλλά οι νόμοι που απαγορεύουν την παραβίαση και την είσοδο ή την παραβίαση – παραμονή σε ιδιωτική περιουσία όταν τους έχει δοθεί εντολή να φύγουν – εξακολουθούν να ισχύουν. «Εάν η κυβέρνηση δεν κάνει τίποτα για τους πλούσιους που μαζεύουν άδεια σπίτια, ας κάνουμε εμείς», έγραψε στη λεζάντα ενός βίντεο.
Απαριθμεί ορισμένες διευθύνσεις δημόσια, αλλά λόγω ανησυχιών για την ασφάλεια δίνει μερικές και σε άτομα ιδιωτικά. Και μετά από μια μεγάλη ανταπόκριση κοινού, έχει τώρα επεκτείνει τη λίστα παγκοσμίως, συντάσσοντας άδεια σπίτια σε μέρη όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ και η Ελβετία.
«Η απάντηση της Αυστραλίας ήταν συντριπτική: “Γεια, ναι, πρέπει να κάνουμε κάτι γι’ αυτό. Αυτός δεν είναι απαραίτητα ο σωστός τρόπος για να το κάνουμε», λέει. Λέει ότι τον αποκαλούν με πολλά κοσμητικά επίθετα αλλά αντιμετωπίζει νομικές και φυσικές απειλές – ειδικά από τότε που ξεκίνησε τη λίστα με τα άδεια σπίτια του.
Δέχεται κριτική και απειλές
Όλο αυτό ξεκίνησε μία εθνική συζήτηση στην Αυστραλία, ενώ ο ίδιος έχει κατηγορηθεί για ενθάρρυνση του εγκλήματος – κάτι που απέρριψε στην εθνική τηλεόραση ενώ φορούσε ένα μπλουζάκι που έγραφε «οι καλοί άνθρωποι δεν υπακούουν στους κακούς νόμους».«Θα πρέπει να κατηγορηθεί από την αστυνομία για υποκίνηση σε κατάληψη και παράνονη είσοδο», είπε ο παρουσιαστής του Sky News Australia, Τζέιμς Μακφέρσον, προσθέτοντας ότι «οι ιδιοκτήτες σπιτιού δεν έχουν καμία ηθική ευθύνη απέναντι στους άστεγους».
Παρομοίως εξοργίστηκαν και οι φορείς του κλάδου των ακινήτων. «Τι καθορίζει αν ένα ακίνητο είναι άδειο, κατά τη γνώμη του; Επειδή έχει κατάφυτο γκαζόν και δεν έχει έπιπλα;» τόνισε η Nicola McDougall από την Property Investment Professionals of Australia είπε στο news.com.au.
«Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους ένα σπίτι μπορεί να είναι άδειο – συμπεριλαμβανομένου του ότι έχει πουληθεί ή μισθωθεί αλλά οι νέοι ιδιοκτήτες ή ενοικιαστές απλώς δεν έχουν μετακομίσει ακόμα». Ο πρόεδρος της Ένωσης Αυστραλιανών Ιδιοκτητών αναγνώρισε ότι η στέγαση θα μπορούσε να είναι ένα συναισθηματικό ζήτημα, αλλά παρομοίασε την κατάληψη με το να κλέψεις το αυτοκίνητο κάποιου και να το κάνεις βόλτα με χαρά.
Μια άλλη ομάδα είπε ότι οι κενές ιδιοκτησίες ήταν «βάσιμες ανησυχίες», αλλά ότι οι καταλήψεις ενέχουν «σημαντικούς νομικούς κινδύνους και κινδύνους για την ασφάλεια τόσο για τους ιδιοκτήτες ακινήτων όσο και για τους πιθανούς καταληψίες».
Η λίστα του Αυστραλού «Ρομπέν των Ενοικιαστών» προκάλεσε επίσης ταχεία αντίδραση στην Αμερική. Στις αναφορές στο Διαδίκτυο, οι άνθρωποι έχουν απειλήσει να ξεχωρίσουν τα σπίτια που αναφέρονται και να πυροβολήσουν άτομα που βλέπουν, ενώ άλλοι έχουν επισημάνει το FBI. Τουλάχιστον ένας χρήστης προσπάθησε να τον στοχοποιήσει δημοσιεύοντας τη διεύθυνσή του.
200.000 ακόλουθοι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Άλλοι λένε ότι θα πρέπει να επικεντρωθεί στην επίτευξη αλλαγής πολιτικής. «Αν αυτή η ενέργεια κατευθυνόταν στους βουλευτές και τους γερουσιαστές μας, ίσως θα υπήρχε επαρκής χρηματοδότηση και πόροι για την επίλυση των λιστών αναμονής των δημόσιων κατοικιών», είπε ένας εκπρόσωπος του Ινστιτούτου Real Estate της Αυστραλίας.
Ο ίδιος λέει ότι δεν έχει αυταπάτες ότι η προσέγγισή του δεν είναι ιδανική. «Όμως είχαμε δεκαετίες κακοδιαχείρισης που οδήγησε σε αυτήν την κατάσταση, και ενώ εστιάζουμε σε λύσεις πολιτικής, τι κάνουν οι άνθρωποι στο μεταξύ;» τονίζει. «Αν δεν σας αρέσει αυτό που λέω… ποια είναι η πολιτική σας λύση;» Θέλει να δει μεγαλύτερη προστασία για τους ενοικιαστές, μεταρρυθμίσεις με προσοδοφόρα φορολογικά κίνητρα για τους επενδυτές ακινήτων και έναν μεγάλο φόρο να επιβάλλεται στους ιδιοκτήτες που διατηρούν τα ακίνητά τους άδεια για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Λέει ότι είχε συνομιλίες με φορείς συνηγορίας και νομοθέτες, αλλά οι περισσότεροι κρατούν αποστάσεις από αυτόν. «Το καταλαβαίνω», λέει. «Είμαι απλά ένας ηλίθιος στο διαδίκτυο». Αλλά με περισσότερους από 200.000 ακολούθους μόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Βαν ντεν Μπεργκ λέει ότι δεν είχε ιδέα ότι η υπεράσπισή του θα εκτινασσόταν έτσι. Τώρα κάνει ταχυδακτυλουργική δουλειά πλήρους απασχόλησης με τη συχνά «σπαρακτική» δουλειά.
«Θα στείλω τους ανθρώπους να μου στείλουν email στις 2 το πρωί, λέγοντας ότι μόλις τους έδιωξαν από το σπίτι… σαν πραγματικά, πραγματικά φρικτές ιστορίες όπου πραγματικά δεν μπορώ να κάνω τίποτα γι’ αυτό», λέει. «Είναι πραγματικά αγχωτικό και κάπως λυπηρό γιατί νιώθω ότι έχω υποχρέωση απέναντι στους ανθρώπους. [Αλλά] ένα άτομο μπορεί να κάνει αρκετά καλά μέσω της δύναμης των άλλων», προσθέτει.