Άραγε έχει ή όχι άμεση επίδραση το επάγγελμα των γονέων, στην απόφαση για τη σταδιοδρομία των παιδιών τους στην αγορά εργασίας;
Είτε θετικά, είτε αρνητικά, τα επαγγέλματα που ασκούν οι γονείς επηρεάζουν σε μεγάλο ποσοστό τις επιλογές των νέων αναφορικά με την εργασιακή τους σταδιοδρομία, ενώ, σε αρκετές περιπτώσεις δημιουργούν στερεοτυπικές καταστάσεις, ιδιαίτερα σε επαγγέλματα με εξασφαλισμένο μέλλον ή καλύτερη αποδοχή από το κοινωνικό περιβάλλον και υψηλότερες οικονομικές απολαβές, σύμφωνα με την έρευνα Statistics on Income and Living Conditions της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την οποία παρουσίασαν τα «Νέα».
Ο επαγγελματικός προσανατολισμός των παιδιών επηρεάζεται εξίσου και από τους δύο γονείς, κάτι που πολλές φορές αποτελεί εφόδιο και για την τελική τους επιλογή σχετικά με τη δουλειά που θα ακολουθήσουν.
Για παράδειγμα, οι δύο στους δέκα νέους / νέες που ο πατέρας τους απασχολείται στις Ένοπλες Δυνάμεις, ακολούθησαν τον ίδιο επαγγελματικό δρόμο το 2023, όταν το αντίστοιχο ποσοστό σε σχέση με τη μητέρα που ασκούσε το ίδιο επάγγελμα, ήταν μηδενικό.
Η ομάδα των λεγόμενων επαγγελματιών, δηλαδή εκείνων που ασκούν επιστημονικά επαγγέλματα όπως μηχανικοί, εκπαιδευτικοί, εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας, των επιχειρήσεων και της διοίκησης, των πληροφοριών και των επικοινωνιών, του νομικού, κοινωνικού και πολιτιστικού κλάδου κ.ά., συγκεντρώνει ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά, είτε αυτό το επάγγελμα ακολουθεί η μητέρα ή ο πατέρας, αφού σχεδόν το 60% των παιδιών κάνουν αυτήν την επιλογή, ίσως θεωρώντας φυσική τη συνέχεια ή διότι γνωρίζουν τις συνθήκες.
Επίσης και τα παιδιά όσων βρίσκονται σε υψηλόβαθμες θέσεις (διευθυντικά στελέχη) επιλέγουν κυρίως επιστημονικά επαγγέλματα, τα οποία μπορεί να τα οδηγήσουν λόγω των προσόντων που αποκτούν στο μέλλον, σε ανάλογες θέσεις με αυτές των γονέων τους.
Ο πρωτογενής τομέας «ασφυκτιά»
Στον αντίποδα βρίσκονται κυρίως τα επαγγέλματα του πρωτογενούς τομέα (γεωργός, κτηνοτρόφος, ψαράς κ.ά.), καθώς μόλις ο ένας στους τέσσερις νέους επιλέγει ακολουθεί κάποιο από αυτά.
Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν και κάτι άλλο, ιδιαίτερα σημαντικό αν κανείς συνδυάσει την ασφάλεια και τις απολαβές που προσφέρει ένα επάγγελμα. Στην κατηγορία των χειρωνακτών, των ανειδίκευτων εργατών και των μικροεπαγγελματιών, μόλις το ένα στα πέντε παιδιά ανδρών και γυναικών που τα ασκούν αυτά, ακολουθεί τον συγκεκριμένο δρόμο.
Πάντως, ο βαθμός εκπαίδευσης των νέων είναι σημαντικός παράγοντας για την επαγγελματική τους σταδιοδρομία και τις επιλογές τους, συγκριτικά με εκείνες των γονέων τους. Μάλιστα, το 2023, το 61,7% των νέων εμφάνιζε ανοδική εκπαιδευτική κινητικότητα, έχοντας ολοκληρώσει υψηλότερο επίπεδο μόρφωσης από αυτό της μητέρας και το 57,2% από αυτό του πατέρα, στοιχείο που αποτυπώνεται και στην επαγγελματική κινητικότητα στην Ελλάδα.