Η απόφαση του δικαστηρίου στην τραγωδία στο Μάτι αναδεικνύει τη σημασία της δικαιοσύνης και της ευθύνης σε περιπτώσεις τραγικών γεγονότων. Το γεγονός ότι οι υπεύθυνοι κρίθηκαν ένοχοι και τους επιβλήθηκαν ποινές αντικατοπτρίζει την ανάγκη για δικαιοσύνη και αποτελεσματικές νομικές διαδικασίες.
Επίσης, η ποινική ευθύνη των στελεχών της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας αναδεικνύει τη σημασία της αποτελεσματικής διαχείρισης κρίσεων και της επαγρύπνησης για την ασφάλεια του απλού πολίτη. Η καταδίκη τους αναδεικνύει την ανάγκη για βελτίωση των διαδικασιών και των πρακτικών που εφαρμόζονται σε παρόμοιες καταστάσεις προκειμένου να προληφθούν παρόμοια γεγονότα στο μέλλον.
Τέλος, η εξαγοράσιμη φύση των ποινών φαίνεται σαν να μπορεί η δικαιοσύνη να αγοραστεί. Παρ’ όλα αυτά είναι σημαντική προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η δικαιοσύνη δεν γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης ή κατάχρησης.
Συγκεκριμένα, από πλευράς Πυροσβεστικού Σώματος, καταδικάστηκαν για ανθρωποκτονία από αμέλεια κατά συρροή και σωματικές βλάβες από αμέλεια κατά συρροή ο τότε αρχηγός, Σωτήρης Τερζούδης, ο υπαρχηγός, Βασίλης Ματθαιόπουλος, ο επικεφαλής του Ενιαίου Συντονιστικού Κέντρου Επιχειρήσεων, Ιωάννης Φωστιέρης, ο διοικητής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Αθηνών, Νίκος Παναγιωτόπουλος, και ο διοικητής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Ανατολικής Αττικής, Χαράλαμπος Χιώνης.
Οι Σ. Τερζούδης, Ι. Φωστιέρης, Ν. Παναγιωτόπουλος και Χ. Χιώνης καταδικάστηκαν για παραλείψεις που συνδέονται με το θάνατο 102 ανθρώπων, με το δικαστήριο να αναγνωρίζει, ωστόσο, και στους τέσσερις το ελαφρυντικό του πρότερου σύννομου βίου. Ετσι, το δικαστήριο αποφάσισε να επιβάλει ποινή 111 ετών σε αυτούς τους τέσσερις κατηγορουμένους, εκτιτέα, ωστόσο, έκρινε πως είναι τα πέντε έτη.
Όσον αφορά τον Β. Ματθαιόπουλο, οι δικαστές έκριναν πως η αμέλειά του συνδέεται με το θάνατο εννέα ατόμων, ωστόσο ήταν ο μόνος από τα στελέχη της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας στον οποίον δεν αναγνωρίστηκε ελαφρυντικό, πιθανότατα λόγω των παρεμβάσεων που έχει καταγγείλει ο πραγματογνώμονας Δημήτρης Λιότσιος που δέχτηκε για να «θάψει» στοιχεία τα οποία αποτελούν αντικείμενο άλλης δικογραφίας. Κατά συνέπεια επεβλήθη ποινή 15 ετών, όπου και πάλι εκτιτέα είναι τα πέντε έτη.
Σύμφωνα με όσα ορίζει ο Ποινικός Κώδικας, οι καταδικασθέντες αφέθηκαν ελεύθεροι ως το Εφετείο, καθώς η έφεσή τους έχει αναστέλλουσα δύναμη. Μέχρι τότε, επίσης, δεν είναι υποχρεωμένοι να πληρώσουν τα χρήματα της εγγύησης.
Οι ποινές φυλάκισης ορίζονται ως εξής: ως ποινή βάσης επιβλήθηκε φυλάκιση 2 ετών για κάθε νεκρό, ενώ αποδίδονται 102 ανθρωποκτονίες από αμέλεια στους τέσσερις ενόχους. Συνεπώς, για τους τέσσερις καταδικασθέντες επιβάλλεται φυλάκιση 204 χρόνια, αλλά εκτίουν το ήμισυ της ποινής, σύμφωνα με ό,τι προβλέπεται, άρα 102 έτη.
Στους τέσσερις υπηρεσιακούς επιβλήθηκε ποινή 102 χρόνων, λοιπόν, και ακόμα εννέα ετών λόγω σωματικών βλαβών από αμέλεια, σύμφωνα με το κατηγορητήριο. Συνολικά, για τους τέσσερις ενόχους, οι ποινές φτάνουν στα 111 χρόνια.
Ωστόσο, επειδή έχουν κριθεί ως πλημμεληματικού χαρακτήρα, οι κριθέντες -πρωτοβάθμια- ως ένοχοι δεν μπορούν να εκτίσουν πάνω από 5 χρόνια φυλάκισης. Ακόμα κι αν, μετά από έφεση, αυξηθεί η ποινή βάσης, π.χ. 4 έτη για κάθε ανθρωποκτονία από αμέλεια, τα χρόνια που είναι εκτιτέα θα παραμείνουν πέντε.
Επιπλέον, εκ του νόμου, μετατρέπονται οι πλημμεληματικές ποινές σε χρηματικές: με 10 ευρώ την ημέρα το ποσό φτάνει στα 18.000 ευρώ, περίπου, για πέντε χρόνια, το οποίο, όμως, με προσαυξήσεις, προσεγγίζει τις 40.000 ευρώ, που είναι και το τελικό ποσό. Ωστόσο, όπως προείπαμε, οι καταδικασθέντες, πρωτοβαθμιαίως, αφέθηκαν ελεύθεροι μέχρι το εφετείο. Καθώς έχει αναστέλλουσα δύναμη η έφεσή τους, δεν θα φυλακιστούν, ούτε είναι υποχρεωμένοι να πληρώσουν μέχρι να τελεσιδικήσει το εφετείο.
Φωνές, κατάρες, ουρλιαχτά και καρέκλες -Φυγαδεύτηκαν οι κατηγορούμενοι
Η απόφαση αυτή προκάλεσε την οργή του ακροατηρίου με κάποιους να ξεσπούν σε λυγμούς και άλλους να φωνάζουν.
Όπως φαίνεται και στο βίντεο του Star, μόλις ανακοινώθηκαν οι εξαγοράσιμες ποινές στους κατηγορούμενους ξεχείλισε η οργή των συγγενών, ενώ η ένταση κορυφώθηκε με την ανακοίνωση της προέδρου για τη λύση της συνεδρίασης και χρειάστηκε η επέμβαση της Αστυνομίας.
Ακούστηκαν φωνές, κατάρες, ουρλιαχτά, κλάματα, ακόμα και ειρωνικά χειροκροτήματα, ενώ κάποιοι κινήθηκαν προς το μέρος των κατηγορουμένων. Μάλιστα, συγγενείς επιτέθηκαν στους κατηγορούμενους ακόμα και με καρέκλες.
«Το δικαστήριό σας είναι προσβολή στους νεκρούς, στους ζωντανούς και στην αλήθεια» φώναξαν συγγενείς, αφότου το δικαστήριο ανακοίνωσε την απόφαση για την ενοχή 6 ατόμων και την αθώωση 15 εκ των κατηγορουμένων.
«Να κάνουμε κανέναν έρανο… Ντροπή…», είπε κάποιος. «Άμα καιγόταν ένα δημόσιο πρόσωπο θα ήταν κακούργημα. Αλλά εμείς είμαστε για ένα πλημμέλημα. Εμείς έχουμε μόνο τάφους», φώναξε μια κοπέλα. «Σήμερα τους καίτε ξανά», έλεγαν άλλοι συγγενείς. «Ντροπή σας φώναζαν».
Ορισμένοι κινήθηκαν προς την έδρα και τους κατηγορουμένους πετώντας ακόμα και καρέκλες. Οι κατηγορούμενοι φυγαδεύτηκαν από την είσοδο που χρησιμοποιούν οι δικαστές.
Την οργή και την έντονη αγανάκτησή του εξέφρασε χθες μέσα από το iefimerida.gr ο Θανάσης Μωραΐτης, ο οποίος είδε τη μητέρα του να χάνει τη ζωή της στο Μάτι, στην πολύνεκρη φωτιά που κατέκαψε τα πάντα το απόγευμα της 23ης Ιουλίου 2018.
Κυβέρνηση: Οι ποινές επιβλήθηκαν με τις ευμενέστερες διατάξεις που θέσπισε ο ΣΥΡΙΖΑ
Ο υπουργός Δικαιοσύνης, Γιώργος Φλωρίδης, μιλώντας στην ΕΡΤ, περιέγραψε το νομικό πλαίσιο υπό το οποίο εκδόθηκε η απόφαση, το οποίο διαμόρφωσε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.
Μεταξύ άλλων επισήμανε ότι «το 2019, μετά από αυτό το φοβερό έγκλημα το 2018, ο ΣΥΡΙΖΑ, που ήταν τότε στην κυβέρνηση, άλλαξε την τελευταία μέρα τον Ποινικό Κώδικα, ενώ είχε γίνει αυτό. Και οι διατάξεις, γενικώς, του Ποινικού Κώδικα του ΣΥΡΙΖΑ κατέστησαν ευμενέστερες για τους κατηγορούμενους. Άρα, λοιπόν, η δίκη αυτή έγινε με βάση τις διατάξεις του Ποινικού Κώδικα του ΣΥΡΙΖΑ».
Από τη πλευρά του ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, σε ανάρτηση του επισήμανε το κίνδυνο παραγραφής των αδικημάτων που έχουν χαρακτηριστεί πλημμεληματικά και σημείωσε ότι «προκαλεί ευλόγως εντύπωση η αφωνία εκείνων που, αναλόγως την υπόθεση, μετατρέπονται σε λαϊκούς δικαστές και σήμερα δεν έχουν να πουν ούτε μισή λέξη για το νομικό πλαίσιο κάτω από το οποίο εξεδόθη αυτή η απόφαση».
Μάτι: Ο κίνδυνος παραγραφής
Οι συγγενείς των 104 νεκρών και των δεκάδων εγκαυματιών, οι οποίοι ανέμεναν με περίσσια υπομονή επί έξι χρόνια να έρθει η δικαίωση, είδαν τους συνολικά 21 κατηγορουμένους να πηγαίνουν στα… σπίτια τους. Είτε γιατί οι 15 εξ αυτών κρίθηκαν αθώοι, είτε γιατί οι ποινές των έξι που κηρύχθηκαν ένοχοι μετατράπηκαν σε χρηματικές προς 10 ευρώ την ημέρα με την έφεση μάλιστα να έχει αναστέλλουσα δύναμη.
Κάτι το οποίο μεταφράζεται ότι «απαλλάσσονται» ουσιαστικά από την καταβολή ακόμη κι ενός ευρώ, καθώς μόνο με την επικύρωση της πρωτόδικης απόφασης σε δεύτερο βαθμό οι καταδικασθέντες θα κληθούν να καταβάλουν περίπου 40.000 ευρώ έκαστος και μάλιστα με… ευκολίες πληρωμής! Κι αυτό διότι προβλέπεται η δυνατότητα δοσοποίησης έως και πέντε χρόνια (60 δόσεις), εφόσον γίνει δεκτή σχετική αίτησή τους.
«Το δικαστήριο σας αποτελεί προσβολή για τους νεκρούς, τους ζωντανούς και την αλήθεια» ήταν τα λόγια οργής άλλου συγγενή θύματος θέλοντας να καταδείξει την αναντιστοιχία των επιβαλλόμενων ποινών με το μέγεθος της τραγωδίας.
Με τη χθεσινή ετυμηγορία να αποτελεί ωστόσο γεγονός και την υπόθεση να παραμένει ανοιχτό τραύμα για την ελληνική κοινωνία τα βλέμματα είναι πλέον στραμμένα στις επόμενες κινήσεις των δικηγόρων των συγγενών των θυμάτων, οι οποίοι αναμένεται να υποβάλουν αίτημα προς την Εισαγγελία να ασκήσει έφεση στην απόφαση, τόσο ως προς το σκέλος των ποινών που επιβληθήκαν στους καταδικασθέντες, όσο και ως προς το σκέλος των αθωώσεων.
Τον ερχόμενο Ιούλιο άλλωστε συμπληρώνονται έξι χρόνια από την εθνική τραγωδία στο Μάτι και πρέπει μέσα στα επόμενα δύο έτη, να προσδιοριστεί και να εκδικαστεί η υπόθεση στο Εφετείο και εν συνεχεία συνέχεια στον ‘Άρειο Πάγο, για να μην υπάρξουν παραγραφές αδικημάτων.
Για το λόγο αυτό η πρόεδρος του Αρείου Πάγου Ιωάννα Κλάπα Χριστοδουλέα πρόκειται να ζητήσει την επίσπευση της καθαρογραφής της απόφασης του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών, ενώ θα ερευνηθεί αυτεπαγγέλτως εάν συντρέχουν λόγοι άσκησης έφεσης κατά το σκέλος εκείνο που αφορά τις αθωώσεις των εμπλεκομένων.
Συγκεκριμένα η πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου θα ζητήσει από τον προϊστάμενο του Πρωτοδικείου Αθηνών Χριστόφορο Λινό να προβεί σε κάθε δυνατή ενέργεια προκειμένου στο συντομότερο δυνατό χρόνο να καθαρογραφεί η απόφαση του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, ώστε να μπορέσει να προσδιοριστεί η δίκη σε δεύτερο βαθμό.