Κατά 40% αυξήθηκε η τιμή της πατάτας τα τελευταία τέσσερα χρόνια, ενώ η ελληνική πλέον είναι είδος υπό εξαφάνιση
Είδος υπό εξαφάνιση είναι αυτή την περίοδο η ελληνική πατάτα, καθώς οι καιρικές συνθήκες και η ανομβρία έχουν πλήξει την παραγωγή με αποτέλεσμα η τιμή της στα ράφια να έχει αυξηθεί μεσοσταθμικά κατά 40% την τελευταία τετραετία, φτάνοντας σε ορισμένες ποικιλίες ακόμα και τα 1,6 ευρώ το κιλό.
Στο μεταξύ, εκπρόσωποι του πρωτογενούς τομέα κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για εκτεταμένα φαινόμενα ελληνοποιήσεων, υποστηρίζοντας ότι εισάγονται πατάτες από άλλες χώρες, κυρίως από την Αίγυπτο, και «βαφτίζονται» ελληνικές, τονίζει ο «Ελεύθερος Τύπος».
«Η εικόνα είναι απογοητευτική. Παρόλο που οι περισσότεροι παραγωγοί διατήρησαν τις ίδιες εκτάσεις για την καλλιέργεια της πατάτας, ωστόσο, οι καιρικές συνθήκες και η έλλειψη βροχοπτώσεων, σε συνδυασμό με τη μεγάλη χρήση χημικών που κάνουν το προϊόν πιο ευάλωτο σε ασθένειες, οδήγησαν σε μείωση των αποδόσεων.
Ενώ, κανονικά, η απόδοση ανά στρέμμα ξεπερνούσε ακόμα και τους 3 τόνους, φέτος έχει πέσει στον 1 τόνο. Μειώθηκαν δηλαδή στο 1/3 οι αποδόσεις», αναφέρει στον «Ε.Τ.» παραγωγός από την Πελοπόννησο. Οπως εξηγεί, η μειωμένη παραγωγή και το αυξημένο κόστος παραγωγής ωθούν τις τιμές προς τα πάνω, υπογραμμίζοντας ότι οι μεσάζοντες παίζουν και κερδοσκοπικά παιχνίδια, «φουσκώνοντας» παραπάνω από όσο πρέπει τις τιμές.
Αύξηση κατά 15,4%
Σύμφωνα με στοιχεία του Οργανικού Κεντρικών Αγορών και Αλιείας (ΟΚΑΑ), αυτή τη στιγμή η χονδρική τιμή της εγχώριας πατάτας είναι αυξημένη κατά 15,4% στα 0,75 ευρώ το κιλό, όταν την ίδια περίοδο τα τρία προηγούμενα χρόνια (2021, 2022 και 2023) ήταν σταθερή στα 0,65 ευρώ το κιλό.
Ωστόσο, στα σούπερ μάρκετ και τις λαϊκές αγορές, η τιμή της πατάτας έχει αυξηθεί κατά 39,5% σε σχέση με το 2021, καθώς από τα 0,86 λεπτά το κιλό έχει εκτιναχθεί στα 1,20 ευρώ. Μάλιστα, η πατάτα Νάξου, που έχει χαρακτηριστεί ως Προϊόν Γεωγραφικής Ενδειξης (ΠΓΕ), αγγίζει στα ράφια τα 1,60 ευρώ το κιλό.
«Η πατάτα Νάξου βγαίνει δύο φορές το χρόνο. Το διάστημα Δεκεμβρίου-Ιανουαρίου και το διάστημα Ιουνίου-Ιουλίου. Ωστόσο, η παραγωγή δεν πήγε καλά, γιατί ήταν μειωμένος ο πατατόσπορος από τους 180 τόνους στους 140, ενώ μεγάλο «αγκάθι» αποτελεί η ανομβρία. Στη Νάξο έχουμε τελειώσει με την πατάτα από τις 10 Δεκεμβρίου. Δεν έχουμε ούτε για τα σπίτια μας. Γι’ αυτό οι καταναλωτές θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί.
Αν βλέπουν στα ράφια ή στους πάγκους της Λαϊκής πατάτα Νάξου, δεν είναι σίγουρα Νάξου, γιατί δεν υπάρχει», επισημαίνει στον «Ε.Τ.» ο πρόεδρος της ΕΑΣ Νάξου, Δημήτρης Καπούνης. Σε ό,τι αφορά την τιμή της πατάτας Νάξου, από τον παραγωγό φεύγει στα 0,89 ευρώ το κιλό και στο ράφι κοστίζει 1,60 ευρώ, με τον κ. Καπούνη να σημειώνει ότι η τιμή είναι στα ίδια επίπεδα με τα περσινά. «Είναι φυσιολογικό η τιμή να είναι τόσο αυξημένη. Καθώς, λόγω της ανομβρίας, το ρεύμα που πληρώνουμε για τις γεωτρήσεις για να ποτίσουμε είναι πανάκριβο», εξηγεί.
Με την ελληνική παραγωγή, λοιπόν, να μην επαρκεί για να καλύψει ούτε την εσωτερική αγορά, εισάγονται αθρόα μεγάλες ποσότητες πατάτας από το εξωτερικό, τις οποίες οι έμποροι αναμιγνύουν με ελληνικές ή κυπριακές, που είναι πολύ ακριβότερες, και τις πουλάνε στην αγορά ως εγχώριο προϊόν. Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με στοιχεία του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής, Διακίνησης Φρούτων – Λαχανικών και Χυμών INCOFRUIT-HELLAS, μόνο το πρώτο δίμηνο του 2024 εισήχθησαν στην Ελλάδα 63.467 τόνοι πατάτες έναντι 53.644 το ίδιο διάστημα του 2023, παρουσιάζοντας αύξηση 18,31%. Οι ποσότητες αυτές προέρχονται κατά βάση από την Αίγυπτο και έπειτα από την Κύπρο και τη Γαλλία. Οπως αναφέρει στον «Ε.Τ.» εκπρόσωπος μεγάλου συνεταιρισμού της Κρήτης, συνήθως τα κυκλώματα παίρνουν αιγυπτιακές πατάτες, τις πλένουν, για να φύγει το μαύρο χώμα, και τις πωλούν ως κυπριακές ή ελληνικές, για να εξασφαλίσουν υψηλότερες τιμές.
Οι πατάτες Αιγύπτου πωλούνται στη χονδρική στα 0,58 ευρώ το κιλό από 0,48 το 2023, 0,53 το 2022 και 0,40 ευρώ το 2021, αυξημένες δηλαδή κατά 45%, ενώ στο ράφι διατίθενται στα 0,92 ευρώ το κιλό, όταν πριν από μία τετραετία ήταν στα 0,60-0,65 ευρώ το κιλό.
Αυξημένη κατά 52% είναι και η τιμή της πατάτας Κύπρου σε σχέση με τέσσερα χρόνια πριν, καθώς από τα 1,15 ευρώ το κιλό το 2022 και το 1 ευρώ το 2021, πλέον έχει ανέλθει στα 1,52 ευρώ. Αντίστοιχη άνοδος παρατηρείται και στη χονδρική, δεδομένου ότι από τα 0,63 ευρώ το 2021, η τιμή της ανήλθε στα 0,88 ευρώ το κιλό το 2022, στα 0,98 ευρώ πέρυσι και τώρα πωλείται έναντι 1 ευρώ το κιλό.