Freikorps: Οι εθελοντικές “Λεγεώνες των Ξένων” του Μεγάλου Φρειδερίκου


Ο Πρωσικός Στρατός δεν είχε παράδοση στη χρήση ελαφρών σωμάτων πεζικού. Αντίθετα με τους Αυστριακούς που διέθεταν πλήθος ακροβολιστών προερχομένων από τα σύνορα τους με τους Οθωμανούς – τους περίφημους Γκρέτσνερ- οι Πρώσοι, πριν την άνοδο στον θρόνο του Φρειδερίκου, δεν διέθεταν κανένα σώμα ελαφρού πεζικού.

Ο όγκος των ελαφρών σωμάτων του Πρωσικού Στρατού προερχόταν από τα λεγόμενα «Ελεύθερα Σώματα» (freikorps). Στα σώματα αυτά κατατάσσονταν κυρίως ξένοι μισθοφόροι, πρώην αιχμάλωτοι πολέμου ή και λιποτάκτες άλλων στρατών. Εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι η ποιότητα των σωμάτων αυτών δεν ήταν η υψηλότερη δυνατή. Η συγκρότηση των ελευθέρων σωμάτων άρχισε από το 1756. Θα ήταν πάντως άδικο να υποστηριχτεί ότι τα ελεύθερα σώματα δρούσαν μόνο ως ελαφρύ πεζικό.

Σε πολλές περιπτώσεις τα σώματα αυτά έδρασαν ως κανονικό πεζικό γραμμής. Το γεγονός αυτό καθιστά τα freikorps τα πρώτα σώματα πεζικού διττού ρόλου στη σύγχρονη ευρωπαϊκή στρατιωτική ιστορία. Κάθε ένα από τα 22 freikorps που έδρασαν στον Επταετή Πόλεμο ήταν «ιδιοκτησία» κάποιου, Πρώσου συνήθως, ευγενούς. Αυτός καθόριζε τη σύνθεση, την οργάνωση και τον οπλισμό του σώματος του. Υπήρχαν σώματα που περιελάμβαναν στις τάξεις τους αποκλειστικά ιππικό ή αποκλειστικά πεζικό ή και μικτές «λεγεώνες», με τμήματα όλων των όπλων.

Οι άνδρες τους , αξιωματικοί και οπλίτες, σε ποσοστό τουλάχιστον 90% , ήταν ξένοι, από όλες τις γωνιές της Ευρώπης. Οι αξιωματικοί ιδιαίτερα ήταν, οι περισσότεροι, τυχοδιώκτες μικρο-ευγενείς που εκούσια ή ακούσια είχαν εγκαταλείψει τις πατρίδες τους αναζητώντας καλύτερη τύχη. Προκαλεί κατάπληξη πάντως το γεγονός ότι στα ελεύθερα σώματα υπηρέτησαν άνδρες προερχόμενοι από χώρες με τις οποίες η Πρωσία βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση.

Το πρώτο freikorps συγκροτήθηκε το 1756 από τον Φραγκίσκο ντε Λα Νόμπλ, έναν πρώην αξιωματικό του στρατού του κρατιδίου του Παλατινάτου- εχθρικά διακείμενο προς την Πρωσία. Το σώμα αρχικά είχε δύναμη ενός μόνο τάγματος. Αργότερα όμως συγκροτήθηκε και δεύτερο τάγμα καθώς και ένα απόσπασμα κυνηγών. Οι τελευταίοι ήταν οπλισμένοι με τυφέκια ραβδωτής κάννης. Οι λοιποί άνδρες του σώματος ήταν εξοπλισμένοι με ελαφρά μουσκέτα (fuzil), ξιφολόγχη και με ένα μικρό σπαθί. To σώμα αυτό πήρε την ονομασία Freikorps ντε Λα Νόμπλ, από τον διοικητή του και έδρασε με αξιοσημείωτη επιτυχία κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Το δεύτερο ελαφρύ σώμα ήταν μικτό, αφού περιελάμβανε στις τάξεις του και ουλαμό ουσάρων. Ιδρυτής του και διοικητής του ήταν ένας Σάξωνας, ο Γιόχαν φον Μάιερ. Το σώμα αρχικά διέθετε ένα τάγμα πεζικού. Ως το 1760 όμως έφτασε να παρατάσσει δύο τάγματα πεζικού, ένα απόσπασμα κυνηγών και ουλαμό ουσάρων. Το συγκεκριμένο σώμα περιελάμβανε στις τάξεις του πολλούς Σάξωνες στρατιώτες, οι οποίοι δεν συμπαθούσαν ιδιαίτερα τους Πρώσους, που είχαν καταλύσει το κράτος της Σαξωνίας.

Αυτό είχε αντίκτυπο και στη συμπεριφορά της μονάδας στο πεδίο της μάχης. Το πρώτο τάγμα το αιχμαλωτίστηκε δύο φορές, ολόκληρο προβάλλοντας τυπική αντίσταση. Τα ίδια ισχύουν και για το Freikorps Kάλμπεν, το οποίο συγκροτήθηκε στη Σαξωνία από τον ομώνυμο ευγενή. Και αυτό το σώμα παρέτασσε δύο τάγματα πεζικού και ένα απόσπασμα ουσάρων. Το Σώμα Αντζελέλι ήταν «δημιούργημα» του Ολλανδού Λουδοβίκου ντ’ Αντζελέλι. Διέθετε ένα μόνο τάγμα πεζικού.

Το «γαλλικό» σώμα Κροσσινιό διέθετε επίσης ένα μόνο τάγμα πεζικού. Το τάγμα αυτό δεν δίστασε να παραδοθεί αμαχητί στους Αυστριακούς. Τελικά το αιχμαλωτισμένο τάγμα ανταλλάχτηκε και το προσωπικό του εντάχτηκε στο 2ο Τάγμα του Σώματος φον Βουντς. Το 1758 συγκροτήθηκαν και τα σώματα του φον Ράπιν και του φον Βουντς. Και τα δύο έφτασαν να παρατάσσουν από δύο τάγματα. Το προσωπικό τους προέρχονταν από Γάλλους αιχμαλώτους και λιποτάκτες.

Στις αρχές του 1758 συγκροτήθηκε και το περίφημο Freikorps ντι Βέργκερ, το οποίο από τον Μάρτιο του ίδιου έτους μετονομάστηκε σε Σώμα Κουίντους Ισίλιους. Διοικητής του ήταν ο γαλλικής καταγωγής ιστορικός Κάρολος Γκισάρ, τον οποίο ο Φρειδερίκος ονόμαζε Κουίντους Ισίλιους- παραφθορά του ονόματος του Ρωμαίου αξιωματικού Κουίντους Καεκίλιους, που είχε πολεμήσει στα Φάρσαλα το 48 π.Χ. Ο λάτρης της ιστορίας Φρειδερίκος είχε αναπτύξει στενή φιλική σχέση με τον Γκισάρ, γεγονός που είχε επίπτωση και στο Σώμα του τελευταίου. Το Σώμα ντι Βέργκερ ήταν ένα από τα καλύτερα και πάντοτε σχεδόν υπηρετούσε υπό τη διοίκηση του Φρειδερίκου. Ως το 1761 είχε φτάσει να διαθέτει τρία τάγματα πεζικού και έναν λόχο κυνηγών.

Αξιόλογο ήταν επίσης και το σώμα που συγκρότησε ο κόμης φον Όρντ. Το σώμα διέθετε δύο τάγματα πεζικού. Ένα άλλο μικτό σώμα ήταν αυτό των «Εθελοντών της Πρωσίας», το οποίο συγκρότησε το 1759 ο Πρώσος ευγενής φον Τρίμπαχ. Το σώμα αρχικά διέθετε ένα τάγμα πεζικού, έναν λόχο κυνηγών και μια ίλη δραγώνων. Αργότερα όμως οι κυνηγοί μετατράπηκαν σε γρεναδιέρους, συστάθηκε και δεύτερο τάγμα πεζικού και η ίλη των δραγώνων αντικαταστάθηκε από δύο ίλες ουσάρων.

Το 1759 συγκροτήθηκε και το περίφημο σώμα του φον Κλάιστ, το οποίο ήταν πραγματικά μια λεγεώνα με μονάδες από όλα τα όπλα. Το Freikorps φον Κλάιστ ήταν το ισχυρότερο, καλύτερα οργανωμένο και εκπαιδευμένο σώμα. Ήταν δε το μόνο που είχε την τιμή να φέρει σημαία. Διέθετε δύο τάγματα πεζικού, δύο λόχους κυνηγών, ένα σύνταγμα δραγώνων τω 10 ιλών, ένα σύνταγμα ουσάρων επίσης των 10 ιλών, ένα απόσπασμα ουλάνων (λογχοφόρων ιππέων) και από μια ελαφρά πυροβολαρχία.

Το 1761 συγκροτήθηκε και το Σώμα των Frei-Grenadiers του φον Σχόνι. Αποτελείτο από 5 λόχους γρεναδιέρων και από τρεις ίλες ουσάρων. Ένα εξίσου αξιόμαχο σώμα ήταν αυτό της «Βρετανικής Λεγεώνας». Οι άνδρες του προέρχονταν από κάθε γωνιά της Ευρώπης. Ως το 1762 το σώμα χρηματοδοτείτο από τη Βρετανία, εξ ου και το όνομα.

Άλλα βραχύβια και όχι ιδιαίτερα αξιόλογα σώματα ήταν αυτό του ντε Ζενεί (ένα τάγμα και μια ίλη ουσάρων), το σώμα του φον Σάσκ (ένα τάγμα και απόσπασμα κυνηγών), το «Ελβετικό Σώμα» Χέερ (ένας λόχος γρεναδιέρων και δύο λόχοι τυφεκιοφόρων), το γαλλικό σώμα Μπεκινιόλ (ένα τάγμα), το Σώμα των «Ξένων Εθελοντών» λα Μπαντί (ένα τάγμα), το Σώμα Γκσχράι (έξι λόχοι πεζικού, έξι ίλες δραγώνων) και η μικτή «Μαύρη Λεγεώνα» (τρις λόχοι γρεναδιέρων, ένας λόχος κυνηγών, αποσπάσματα δραγώνων, ουλάνων και ουσάρων).

ΠΗΓΗ


Αφήστε ένα μήνυμα

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ