Σήμερα είναι Παρασκευή και 13, μια ημέρα που πολλοί θεωρούν ότι συνδέεται με την κακοτυχία και τα δυσάρεστα γεγονότα. Πόσο αληθινοί, όμως, είναι αυτοί οι φόβοι; Ποια είναι η ιστορία πίσω από αυτή την «καταραμένη» ημερομηνία και γιατί ο αριθμός 13 προκαλεί τόση δεισιδαιμονία;
Ιστορική ρίζα του φόβου: Οι Ναΐτες ιππότες
Η φήμη της Παρασκευής και 13 ως αρνητική ημέρα ξεκινά από ένα ιστορικό γεγονός του 1307. Την Παρασκευή, 13 Οκτωβρίου, ο Φίλιππος ο Τέταρτος, βασιλιάς της Γαλλίας, σε συνεννόηση με τον Πάπα Κλήμη τον Ε’, εξαπέλυσε μια αιφνιδιαστική επίθεση στους Ναΐτες Ιππότες. Εκατοντάδες μέλη του Τάγματος συνελήφθησαν, βασανίστηκαν και εκτελέστηκαν, ενώ οι τεράστιες περιουσίες τους δημεύτηκαν.
Ο Μεγάλος Μάγιστρος των Ναϊτών, Ζακ ντε Μολέ, εκτελέστηκε στην πυρά το 1314, αφήνοντας πίσω του μια σκοτεινή ιστορία προδοσίας και πλούτου που αποτέλεσε τη βάση για τη σύνδεση της συγκεκριμένης ημερομηνίας με την κακοτυχία.
Ο αριθμός 13: Από το μυστικό δείπνο έως τη δεισιδαιμονία
Η δεισιδαιμονία για τον αριθμό 13 μπορεί να εντοπιστεί ακόμη παλαιότερα. Σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση, ο Ιούδας Ισκαριώτης, ο μαθητής που πρόδωσε τον Ιησού, λέγεται πως κάθισε στη 13η θέση κατά τη διάρκεια του Μυστικού Δείπνου. Η έντονη θρησκευτική σημασία της ιστορίας αυτής εδραίωσε την ιδέα ότι ο αριθμός 13 φέρνει ατυχία, κυρίως στους δυτικούς πολιτισμούς.
Αμφισβητώντας τον μύθο: Η «Λέσχη των 13»
Παρά τις δεισιδαιμονίες, υπήρξαν και εκείνοι που προσπάθησαν να τις καταρρίψουν. Το 1881, η «Λέσχη των 13» δημιουργήθηκε από μια ομάδα ανθρώπων που στόχευαν να απομυθοποιήσουν τον φόβο για τον αριθμό 13. Τα μέλη της λέσχης συναντιόντουσαν στις 13 κάθε μήνα, κάνοντας συμβολικές πράξεις που θεωρούνταν γρουσούζικες, όπως το σπάσιμο καθρεφτών και το πέρασμα κάτω από σκάλες.
Η ομάδα αυτή γνώρισε μεγάλη απήχηση, φτάνοντας να αριθμεί εκατοντάδες μέλη, συμπεριλαμβανομένων και προέδρων των Ηνωμένων Πολιτειών.
Το 1907, ο χρηματιστής Τόμας Λάουσον έγραψε το βιβλίο «Παρασκευή και 13», το οποίο έγινε μεγάλη επιτυχία και μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1916. Αντί να προκαλέσει φόβο, ο τίτλος αυτός αποδείχθηκε ιδιαίτερα κερδοφόρος, καταρρίπτοντας τους δεισιδαίμονες συνειρμούς.
Πραγματικότητα ή υπερβολή;
Σήμερα, μελέτες έχουν προσπαθήσει να διερευνήσουν εάν η Παρασκευή και 13 πράγματι φέρνει περισσότερα ατυχήματα. Ενώ μια βρετανική έρευνα το 1993 ανέφερε μικρή αύξηση τραυματισμών, Ολλανδοί επιστήμονες κατέρριψαν τον ισχυρισμό αυτό, δείχνοντας ότι δεν υπάρχει στατιστική βάση πίσω από τον φόβο.
Εν τέλει, η Παρασκευή και 13 παραμένει περισσότερο ένας θρύλος παρά μια πραγματική απειλή.