Ο Πάπας Φραγκίσκος ήταν ιδιαίτερα αφοσιωμένος στην Παναγία και η εκκλησία της Σάντα Μαρία Ματζόρε ήταν η πρώτη εκκλησία που αφιερώθηκε σε αυτήν όταν χτίστηκε τον 4ο αιώνα. Είναι μία από τις τέσσερις μεγάλες βασιλικές της Ρώμης και μία από τις παλαιότερες της πόλης. Το Σάββατο (26/4), θα γίνει επίσης ο τελευταίος τόπος ανάπαυσης του Φραγκίσκου.
Βρίσκεται σε μικρή απόσταση με τα πόδια από μερικά από τα πιο αναγνωρίσιμα αξιοθέατα της Ρώμης, όπως το Κολοσσαίο, και σε απόσταση αναπνοής από τον πολυσύχναστο και χαοτικό κεντρικό σταθμό Termini της πόλης. Η ποικιλόμορφη συνοικία Εσκιλίνο βρίσκεται κοντά.
Η Σάντα Μαρία Ματζόρε μοιάζει βυθισμένη στην «πραγματική» Ρώμη, παρά το γεγονός ότι τεχνικά αποτελεί μέρος του κράτους του Βατικανού. Η πλατεία στην οποία βρίσκεται – γεμάτη με στάσεις λεωφορείων, καφετέριες και καταστήματα – σίγουρα μοιάζει πολύ μακριά από την επιβλητική πλατεία του Αγίου Πέτρου και την επιβλητική βασιλική της, κάτω από την οποία οι Πάπες συνήθως θάβονται σε κρύπτες αιώνων.
Κι όμως, τα παρεκκλήσια, τα ψηφιδωτά και το επιχρυσωμένο ξύλο της Σάντα Μαρία Ματζόρε είναι εκπληκτικά. Επτά άλλοι πάπες είναι θαμμένοι εδώ. Η βασιλική φιλοξενεί επίσης αυτό που λέγεται ότι είναι ένα τμήμα της φάτνης του Ιησού και μια εικόνα της Παναγίας, στην οποία ο Πάπας Φραγκίσκος προσευχόταν ζητώντας προστασία πριν από κάθε ταξίδι.
Ο αρχιερέας της Σάντα Μαρία Ματζόρε ο Λιθουανός Ρολάντας Μακρίκας, μίλησε στην εφημερίδα Il Messaggero για το πώς προέκυψε η απόφαση του Πάπα να ταφεί εκεί. «Τον Μάιο του 2022… τον ρώτησα αν σκέφτεται τυχαίως να ταφεί στη [βασιλική], δεδομένου του πόσο συχνά ερχόταν».
Ο Φραγκίσκος χαμογέλασε και είπε ότι οι Πάπες θάβονται στον Άγιο Πέτρο – «και αυτό ήταν όλο. Μια εβδομάδα αργότερα με κάλεσε και μου είπε: “Η Παναγία μου είπε να ετοιμάσω τον τάφο μου”. Μετά μου είπε απλώς: «Βρες ένα μέρος γι’ αυτό, γιατί θέλω να ταφώ σε αυτή τη βασιλική και εσύ ήσουν κάτι σαν προφήτης».
Το μέρος που βρήκε ο Μακρίκας είναι δίπλα στην εικόνα της Παναγίας που τόσο αγαπούσε ο Πάπας. Τώρα είναι περιφραγμένη και καλυμμένη με κόντρα πλακέ.
Ένας φύλακας ασφαλείας, ο οποίος θέλησε να παραμείνει ανώνυμος, είπε στο BBC News ιστορίες για τον Πάπα Φραγκίσκο που επισκέπτεται την εκκλησία σε πολλές περιπτώσεις. «Ναι, τον βλέπαμε συνέχεια όταν ερχόταν εδώ», είπε
«Αφού τον είδα μερικές φορές, μια φορά με κοίταξε και με ρώτησε: «γιατί είσαι πάντα εδώ;» «Και είπα: «Άγιε Πατέρα, εργάζομαι όπως εσύ».»
Ο κόσμος εξακολουθεί να συρρέει κάτω από τον καυτό ήλιο στην ήσυχη σκιά της βασιλικής. Κάθε λίγα λεπτά, η φλυαρία σιγούσε στιγμιαία από μια φωνή που ακούγεται να λέει από το μεγάφωνο: «Ησυχία».
Μια γυναίκα ονόματι Πατ από το Μάντσεστερ ξεδίπλωσε τις σκέψεις της στο BBC. «Ήρθα εδώ επειδή εδώ ερχόταν ο Πάπας πριν από οποιοδήποτε ταξίδι», είπε υψώνοντας τη φωνή της πάνω από τον ήχο από τις μεσημεριανές καμπάνες. «Γι’ αυτό πάντα ήθελα να έρθω και δεν με έχει απογοητεύσει».
Άκουσε τα νέα για τον θάνατο του Πάπα όταν το αεροπλάνο της από το Ηνωμένο Βασίλειο προσγειώθηκε στη Ρώμη τη Δευτέρα το πρωί. Αυτό δεν ματαίωσε την επίσκεψή της. Ως ευσεβής Καθολική, είπε ότι η Σάντα Μαρία Ματζόρε «ήταν πάντα το μέρος που ήθελε να έρθει, επειδή ο Φραγκίσκος το αγαπούσε τόσο πολύ.
«Ήρθα χωρίς καμία προκατάληψη και φρόντισα να μην διαβάσω γι’ αυτήν, απλώς ήθελα να απορροφήσω την ατμόσφαιρα και να τη νιώσω». «Και το έκανα», είπε, κοιτάζοντας ψηλά στη βασιλική.
Το Σάββατο το απόγευμα, αφού ο κόσμος τον αποχαιρετήσει, ο Πάπας Φραγκίσκος θα κάνει το τελευταίο του ταξίδι από το Βατικανό στη Σάντα Μαρία Ματζόρε, όπως έκανε τόσο συχνά στη ζωή του. Η εκκλησία θα είναι κλειστή για λίγες ώρες και στη συνέχεια η ροή των επισκεπτών θα ξαναρχίσει.
Κάποιοι, όπως η Πατ, θα συνεχίσουν να έρχονται στη βασιλική και θα προσπαθήσουν να εκφράσουν κάτι άυλο. Άλλοι απλώς θα θαυμάσουν τα ψηφιδωτά. Και στην αριστερή πλευρά, δίπλα σε μια εικόνα της Παναγίας, ο νεότερος «κάτοικος» της Σάντα Μαρία Ματζόρε θα ξεκινήσει την ανάπαυσή του.