Νέες φωτιές άναψε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ με δηλώσεις του που αφήνουν να εννοηθεί ότι ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι είναι διατεθειμένος να προσφέρει τη χερσόνησο της Κριμαίας στη Ρωσία, στο πλαίσιο μιας ειρηνευτικής συμφωνίας. Παρά τις πάγιες αρνήσεις του Κιέβου σε κάθε τέτοιο ενδεχόμενο, ο Τραμπ ισχυρίστηκε ότι «πιστεύει πως ναι» ο Ζελένσκι προσανατολίζεται προς αυτή την κατεύθυνση.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους μετά την επιστροφή του από το Βατικανό –όπου είχε μια σύντομη συνάντηση με τον Ουκρανό πρόεδρο πριν την κηδεία του Πάπα Φραγκίσκου– ο Τραμπ υποστήριξε πως μια συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου μπορεί να κλείσει μέσα σε δύο εβδομάδες. Κάλεσε μάλιστα τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν να σταματήσει τις εχθροπραξίες και να υπογράψει μια συμφωνία.
Αν και η συνάντηση των δύο ηγετών χαρακτηρίστηκε «καλή» από τον Τραμπ, ο ίδιος ανέφερε ότι η Κριμαία συζητήθηκε μόνο επιδερμικά, ενώ παρατήρησε πως ο Ζελένσκι έδειχνε «πιο ήρεμος» – μια έμμεση αναφορά στη σφοδρή σύγκρουσή τους που είχε προηγηθεί στον Λευκό Οίκο τον Φεβρουάριο.
Το Κίεβο, πάντως, παραμένει σταθερό στη θέση του ότι οποιαδήποτε συζήτηση για εδαφικά ζητήματα μπορεί να γίνει μόνο μετά από συμφωνία για κατάπαυση του πυρός, απορρίπτοντας κάθε ιδέα παραχώρησης εδαφών.
Έντονες αντιδράσεις από τη Γερμανία
Οι δηλώσεις του Τραμπ προκάλεσαν άμεσες αντιδράσεις από το Βερολίνο. Ο Γερμανός υπουργός Άμυνας, Μπόρις Πιστόριους, εξέφρασε τη διαφωνία του με ένα τέτοιο σενάριο, προειδοποιώντας ότι η Ουκρανία δεν πρέπει να δεχθεί συμφωνία που περιλαμβάνει ευρείες εδαφικές παραχωρήσεις. «Αυτό θα ισοδυναμούσε με παράδοση», ξεκαθάρισε.
Ο ίδιος αναγνώρισε ότι ίσως η Ουκρανία αναγκαστεί να αποδεχθεί κάποιες απώλειες, αλλά τόνισε ότι δεν πρέπει να φτάσει στο σημείο να υιοθετήσει την αμερικανική πρόταση.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η αμερικανική πρόταση –την οποία επικαλούνται δημοσιεύματα αλλά δεν έχει επιβεβαιώσει το BBC– περιλαμβάνει την αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας στην Κριμαία και άλλες κατεχόμενες περιοχές όπως το Λουχάνσκ, καθώς και την απόκλιση της Ουκρανίας από την ένταξή της στο ΝΑΤΟ.
Μάλιστα, το σχέδιο προβλέπει μια «συμμαχία προθύμων», υπό την ηγεσία Βρετανίας και Γαλλίας, που θα παρέχει εγγυήσεις ασφαλείας στην Ουκρανία, χωρίς όμως άμεση εμπλοκή των Ηνωμένων Πολιτειών. Αντίθετα, η ευρωπαϊκή πρόταση ζητά άμεσες και ισχυρές εγγυήσεις από την Ουάσινγκτον, εφάμιλλες με αυτές του ΝΑΤΟ.
Ένα ακόμα κρίσιμο σημείο αφορά τον έλεγχο του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια, ο οποίος τελεί υπό ρωσική κατοχή. Το αμερικανικό σχέδιο προβλέπει κοινή διαχείριση της εγκατάστασης, ώστε να παρέχεται ενέργεια και στις δύο πλευρές.
Τραμπ: «Η Ουκρανία προκάλεσε τον πόλεμο»
Ο Τραμπ επανέλαβε πρόσφατα τη θέση του ότι οι φιλοδοξίες της Ουκρανίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ ήταν αυτές που οδήγησαν στον πόλεμο, δηλώνοντας ότι «η Κριμαία θα μείνει στη Ρωσία». Παράλληλα, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, κάλεσε τις δύο πλευρές να επιταχύνουν τις διαπραγματεύσεις, προειδοποιώντας ότι οι ΗΠΑ θα αποσυρθούν αν δεν σημειωθεί πρόοδος.
Η Ρωσία, που ξεκίνησε την πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία το 2022, εξακολουθεί να ελέγχει περίπου το 20% των ουκρανικών εδαφών, με την Κριμαία υπό ρωσική κατοχή από το 2014.
Το τοπίο παραμένει θολό, καθώς ούτε ο Ζελένσκι ούτε ο Πούτιν έχουν σχολιάσει δημοσίως τις δηλώσεις Τραμπ, αφήνοντας ερωτήματα για τις πραγματικές προθέσεις των εμπλεκόμενων πλευρών.