Η καγκελαρία του Φρίντριχ Μερτς ξεκινά με σοβαρές πολιτικές αναταράξεις στη Γερμανία, τη στιγμή που η Ευρώπη βρίσκεται σε μια καθοριστική καμπή. Η πολυαναμενόμενη συνάντησή του με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν στο Παρίσι, πραγματοποιείται με φόντο την 75η επέτειο της Διακήρυξης Σούμαν, ως πιθανή απαρχή μιας νέας εποχής για τον γαλλογερμανικό άξονα, αλλά και την ίδια την ΕΕ.
Η επίσκεψη, αν και τυπικά πρώτη στο εξωτερικό για κάθε νέο Γερμανό καγκελάριο, έχει βαθύτερο πολιτικό νόημα. Αποτελεί δοκιμασία για την πολιτική αξιοπιστία του Μερτς, ο οποίος εκλέχθηκε με επεισοδιακό τρόπο και φέρει ήδη τα σημάδια μιας δύσκολης αρχής. Το εσωτερικό πολιτικό του κεφάλαιο είναι περιορισμένο και ο νέος κυβερνητικός συνασπισμός του φαντάζει εύθραυστος, ακολουθώντας το μοτίβο πολιτικής αστάθειας που παρατηρείται και στο Παρίσι.
Και στις δύο χώρες, η παραδοσιακή πολιτική κυριαρχία των κομμάτων εξουσίας φθίνει, ενώ οι λαϊκιστικές και ακροδεξιές δυνάμεις αυξάνουν την επιρροή τους. Οι κοινωνικές ανισότητες, η ακρίβεια και η ενεργειακή αβεβαιότητα εντείνουν την αμφισβήτηση προς τις σημερινές ηγεσίες.
Μέσα σε αυτή την εικόνα, ο Μακρόν εμφανίζεται πρόθυμος να δώσει μια νέα ώθηση στη στρατηγική αυτονόμηση της Ευρώπης. Ο Μερτς, παρά την ατλαντική του τοποθέτηση, δείχνει να συγκλίνει, δηλώνοντας ότι η Ευρώπη πρέπει να ενισχύσει την ανεξαρτησία της από τις ΗΠΑ – μια αναφορά με νόημα στη σκιά της επανόδου Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Το Παρίσι χαιρέτισε θετικά την απόφαση της Γερμανίας να εγκαταλείψει προσωρινά το «φρένο χρέους» και να στραφεί σε επενδύσεις στην άμυνα και τις υποδομές. Επρόκειτο για μια κίνηση που υπαγορεύτηκε από τον γεωπολιτικό ρεαλισμό, αλλά λειτούργησε ως ένδειξη αλλαγής νοοτροπίας στο Βερολίνο.
Αν και παρουσιάζονται με κοινές απόψεις σε θέματα άμυνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας, οι Μακρόν και Μερτς εξακολουθούν να διαφωνούν σε βασικά ζητήματα. Κύριο σημείο τριβής παραμένει το αίτημα της Γαλλίας –και άλλων κρατών– για διεύρυνση του κοινού ευρωπαϊκού δανεισμού, πέραν των αμυντικών δαπανών, στο οποίο το Βερολίνο παραμένει αρνητικό.
Vielen Dank, lieber @EmmanuelMacron, für Deine Freundschaft und Dein Vertrauen in die deutsch-französischen Beziehungen. Zusammen können unsere Länder Großes für Europa erreichen.
Merci beaucoup, cher @EmmanuelMacron, pour ton amitié et la confiance que tu accordes aux relations… pic.twitter.com/eXv0tWqQ3h
— Friedrich Merz (@_FriedrichMerz) February 26, 2025
Παράλληλα, η αναθέρμανση της γαλλογερμανικής σχέσης δοκιμάζεται από διαφωνίες σε εμπορικές συμφωνίες (όπως με την Mercosur), ενεργειακές στρατηγικές και τις διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ για τους νέους δασμούς που αναμένονται υπό την ηγεσία Τραμπ.
Ο Μερτς δείχνει πιο ανοιχτός από τον προκάτοχό του Όλαφ Σολτς σε πολιτικές αλλαγές, όπως η αποστολή πυραύλων Taurus στην Ουκρανία ή η συμμετοχή της Γερμανίας στη γαλλική πυρηνική ασφάλεια. Διατηρεί επίσης καλές σχέσεις με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ενισχύοντας τη θέση του στην ΕΕ, αν και η επιρροή της Γαλλίας στο ευρωπαϊκό πεδίο συνεχίζει να αυξάνεται.
Καθώς πλησιάζει η κρίσιμη Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη, η επιτυχία ή αποτυχία της νέας αυτής γαλλογερμανικής συνεργασίας θα κριθεί σύντομα. Το στοίχημα είναι μεγάλο – και για τους δύο ηγέτες, αλλά κυρίως για την ίδια την Ευρώπη, που καλείται να επανακαθορίσει το μέλλον της σε ένα ρευστό γεωπολιτικό περιβάλλον.