Ο Πάπας Λέων ΙΔ΄ θεωρείται ποντίφικας ικανός να συνδυάσει τη θεσμική και συντηρητική διάσταση της Εκκλησίας της Ρώμης με τον ιεραποστολικό της χαρακτήρα που απευθύνεται στους φτωχούς. Ο Λέων ΙΔ΄ θεωρείται προοδευτικός στην υποδοχή των μεταναστών και στην προσοχή στους φτωχούς, ενώ πιο συντηρητικός στα πολιτικά δικαιώματα.
Ο νέος Πάπας επέλεξε το όνομα Λέων ΙΔ. Πριν από αυτόν, το ίδιο όνομα είχε επιλέξει ο Vincenzo Gioacchino Raffaele Luigi Pecci, Λέων ΙΓ΄, ο 256ος επίσκοπος Ρώμης που υπηρέτησε από τις 20 Φεβρουαρίου 1878 μέχρι τον θάνατό του το 1903. Έγραψε 86 εγκυκλίους, συμπεριλαμβανομένης της Rerum Novarum, η οποία του επέτρεψε να αποκαλείται «Πάπας των εργατών» ή «κοινωνικός Πάπας». Ήταν η πρώτη κοινωνική εγκύκλιος στην ιστορία της Καθολικής Εκκλησίας.
Το όνομα που επέλεξε ο Πάπας συχνά αντικατοπτρίζει τη μελλοντική του πολιτική και ο προηγούμενος Πάπας, Λέων, έμεινε στην ιστορία ως διπλωμάτης, εξήγησε στο RIA Novosti ο π. Αντώνιος Μπορίσοφ, αναπληρωτής καθηγητής στη Θεολογική Ακαδημία της Μόσχας.
«Το όνομα που επιλέγει ένας πάπας συνήθως αντικατοπτρίζει τις μελλοντικές του πολιτικές. Ο προηγούμενος πάπας με το όνομα Λέων – Λέων ΙΓ΄, κατά κόσμον Βιντσέντζο Πέτσι – κατείχε την Αγία Έδρα από το 1878 έως το 1903 και έμεινε στην ιστορία ως διπλωμάτης», εξήγησε ο Μπορίσοφ.
Σύμφωνα με τον ιερέα, ο Λέων ΙΓ΄ ήταν ένας από τους πρώτους Πάπες που στράφηκαν στην ανάλυση πιεστικών κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων. Συγκεκριμένα, η εγκύκλιός του Rerum novarum ήταν αφιερωμένη στο «εργατικό ζήτημα», ζητώντας κοινωνική δικαιοσύνη, βελτίωση των συνθηκών εργασίας για τους εργαζόμενους και προστασία της ιδιωτικής περιουσίας.
«Ειρήνη σε όλους σας», τα πρώτα λόγια του
Στις πρώτες του δηλώσεις, ο Πάπας Λέων 14ος τόνισε την ανάγκη για ειρήνη, σε έναν κόσμο που φαίνεται να βρίσκεται στο μεταίχμιο της ιστορίας. «Ειρήνη σε όλους σας. Αυτός είναι ο πρώτος χαιρετισμός του αναστημένου Χριστού, του καλού ποιμένα που έδωσε τη ζωή του για τον Θεό. Και θα ήθελα επίσης αυτός ο χαιρετισμός της ειρήνης να μπει στις καρδιές μας και στις οικογένειές μας».
Η δύσκολη αποστολή του Πάπα Λέοντα: Οι μεγάλες προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει
Ο νέος Πάπας Λέων ο 14ος, κατά κόσμον Ρόμπερτ Φράνσις Πρέβοστ, καλείται να ηγηθεί της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας σε μια κρίσιμη ιστορική καμπή με ανοιχτά μέτωπα στη διακυβέρνηση, την ενότητα, τη σεξουαλική κακοποίηση, τα οικονομικά του Βατικανού και τα ζητήματα ταυτότητας φύλου.
Μόλις τελειώσουν οι προσευχές και το πλήθος αποχωρήσει από την Πλατεία του Αγίου Πέτρου, ο νέος Πάπας καλείται να αντιμετωπίσει μια σειρά από προκλήσεις.
1. Ενότητα της Εκκλησίας
Μια βασική αποστολή θα είναι να ενισχύσει την ενότητα εντός της Εκκλησίας, εν μέσω αυξανόμενης πόλωσης στον κόσμο και διαφορετικών απόψεων και προσδοκιών στο εσωτερικό της Καθολικής Κοινότητας. Ορισμένοι παρατηρητές πιστεύουν ότι υπάρχει πραγματικός κίνδυνος σχίσματος, έπειτα από 20 χρόνια όπου υπήρξαν πάπες στα δύο άκρα του φάσματος: ο παραδοσιακός/συντηρητικός Βενέδικτος ΙΣΤ΄και ο φιλελεύθερος/προοδευτικός Φραγκίσκος.
Ο Πρέβοστ θεωρείται μετριοπαθής. Όμως, θα καταφέρει να είναι μια ενωτική μορφή, απευθυνόμενος και στους παραδοσιακούς και στους προοδευτικούς, καθοδηγώντας την Εκκλησία μέσα από τα ταραγμένα νερά του 21ου αιώνα; Ή θα ταυτιστεί με μία από τις πτέρυγες, αποξενώνοντας την άλλη;
Ένα κρίσιμο πεδίο ενότητας και επούλωσης είναι η Καθολική Εκκλησία στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου ο Πάπας Φραγκίσκος αποτέλεσε διχαστική μορφή. Ορισμένοι επίσκοποι στις ΗΠΑ είναι ένθερμοι υποστηρικτές του Ντόναλντ Τραμπ, ενώ άλλοι αποδοκιμάζουν τις πολιτικές και τις δηλώσεις του. Μια πρώιμη επίσκεψη στις ΗΠΑ ενδέχεται να βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα του νέου Πάπα.
2. Διεθνής διπλωματία
Ο Πάπας έχει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη διεθνή σκηνή, ιδιαίτερα ως προς τη διασφάλιση ότι η θρησκεία δεν θα αποτελέσει σημείο διχασμού. Έχει μπροστά του να αντιμετωπίσει συγκρούσεις στην Ουκρανία, τη Μέση Ανατολή και το Σουδάν, καθώς και πολιτικά διχαστικά ζητήματα όπως η μετανάστευση, η κλιματική κρίση, η θρησκευτική ελευθερία και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Η Κριστίν Άλεν, διευθύνουσα σύμβουλος της Καθολικής Υπηρεσίας Ανάπτυξης του Εξωτερικού (Cafod), δήλωσε ότι ο νέος Πάπας θα είναι «ένα από τα ελάχιστα πρόσωπα στον κόσμο που μπορούν να γεφυρώσουν πολιτικές διαφορές και να χρησιμοποιήσουν το ηθικό τους κύρος ώστε να μας βοηθήσουν να υπερβούμε τα στενά ατομικά συμφέροντα και να εργαστούμε από κοινού για την αντιμετώπιση των κοινών μας προκλήσεων».
Όπως και άλλοι παγκόσμιοι ηγέτες, ο Πρέβοστ θα χρειαστεί να διαχειριστεί τη δεύτερη θητεία του Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Ο Πάπας Φραγκίσκος είχε επικρίνει ανοιχτά τις πρώτες δύο κυβερνήσεις Τραμπ για θέματα όπως η μετανάστευση.
3. Σεξουαλική κακοποίηση
Η κληρονομιά της σεξουαλικής κακοποίησης έριξε βαριά σκιά στην παπική θητεία του Φραγκίσκου. Άργησε να κατανοήσει την έκταση και τη συστημική φύση του προβλήματος και αρχικά δεν κατανόησε τον πόνο και την οργή των επιζώντων. Ο πόνος αυτός δεν έχει εξαφανιστεί και η στάση του νέου Πάπα θα βρεθεί αναπόφευκτα στο μικροσκόπιο.
Η προστασία των παιδιών και των ευάλωτων ενηλίκων, ιδίως σε περιοχές όπου η εφαρμογή διαδικασιών προστασίας είναι δύσκολη, αποτελεί κρίσιμο ζήτημα στο «τραπέζι» του νέου Ποντίφικα.
4. Διακυβέρνηση
Ο Πάπας Λέων ΙΔ΄ θα χρειαστεί να λάβει αποφάσεις για τη διακυβέρνηση εντός της Εκκλησίας, συμπεριλαμβανομένου του ρυθμού των μεταρρυθμίσεων και του βαθμού συμμετοχής των λαϊκών και των γυναικών. Θα πρέπει να προχωρήσει σε βασικούς διορισμούς μέσα σε λίγες ημέρες, ώστε να ξεκινήσει η νέα παπική διακυβέρνηση.
Υπάρχει μια τάση για τοποθέτηση καταρτισμένων, επαγγελματιών λαϊκών σε θέσεις του Βατικανού αντί για κληρικούς. Επί Πάπα Φραγκίσκου, κάποιες βασικές θέσεις δόθηκαν για πρώτη φορά σε γυναίκες, ωστόσο ορισμένοι εκτιμούν ότι η διαδικασία αλλαγής θα μπορούσε να είναι ταχύτερη και πιο εκτεταμένη.
Η αδελφή Ναταλί Μπεκάρ, η οποία υπηρέτησε ως αναπληρώτρια γραμματέας της Συνόδου των Επισκόπων επί τέσσερα χρόνια, δήλωσε ότι «δεν υπάρχει επιστροφή», αλλά ότι «μια αλλαγή νοοτροπίας και πολιτισμού» βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. «Το επόμενο βήμα είναι να ενθαρρύνουμε τη συμμετοχή των γυναικών σε όλα τα επίπεδα της Εκκλησίας», δήλωσε.
5. Οικονομικά του Βατικανού
Ο νέος Πάπας θα πρέπει να δώσει προσοχή σε δύο πτυχές των οικονομικών: τον γενικό έλεγχο και τη διαφάνεια, τομείς στους οποίους σημειώθηκε πρόοδος επί Φραγκίσκου, αλλά υπάρχουν ακόμη πολλά να γίνουν και το μη βιώσιμο ύψος των ελλειμμάτων, τα οποία επιδεινώθηκαν κατά τη διάρκεια του παποσύνης του.
Το 2022, ο προϋπολογισμός του Βατικανού εμφάνισε έλλειμμα περίπου 94 εκατομμύρια δολάρια, ενώ το συνταξιοδοτικό ταμείο του φέρεται να είχε έλλειμμα άνω των 700 εκατομμυρίων δολαρίων.
Ένας ανώτερος καρδινάλιος, ο Άντζελο Μπέτσιου, αποσύρθηκε από το κονκλάβιο λόγω καταδίκης για οικονομικά εγκλήματα το 2022 (εκκρεμεί η έφεσή του). Ο Πάπας Φραγκίσκος είχε εξαναγκάσει τον Μπέτσιου σε παραίτηση μετά από καταγγελίες για κακοδιαχείριση, ωστόσο ο καρδινάλιος αποσύρθηκε από τη διαδικασία εκλογής Πάπα μόνο αφότου του παρουσιάστηκαν επιστολές που είχε αφήσει ο Φραγκίσκος πριν πεθάνει, με τις οποίες ανέφερε ρητά ότι ο Μπέτσιου δεν θα έπρεπε να συμμετάσχει στην εκλογική διαδικασία.
6. Σεξουαλικότητα και ταυτότητα φύλου
Ο Πάπας Φραγκίσκος μετέβαλε τη στάση της Εκκλησίας σε ζητήματα που αφορούν τη σεξουαλικότητα και την ταυτότητα φύλου, καταδικάζοντας τις διακρίσεις κατά των LGBTQ+ ατόμων, συναντώντας τρανς άνδρες και γυναίκες, και επιτρέποντας την ευλογία ομόφυλων ζευγαριών.
Οι LGBTQ+ Καθολικοί χαιρέτισαν τη συμπόνια και τη θετική στάση του, αναγνωρίζοντας παράλληλα ότι δεν άλλαξε επίσημα τη διδασκαλία της Εκκλησίας. Η στάση του Φραγκίσκου προκάλεσε αντιδράσεις στους κόλπους των παραδοσιακών.
Ο νέος Πάπας θα χρειαστεί επίσης να εξετάσει το ζήτημα της αγαμίας των ιερέων. Ο Φραγκίσκος τελικά απέφυγε να λάβει απόφαση για το αν θα επιτραπεί η ιεροσύνη στους έγγαμους άνδρες σε περιοχές όπως ο Αμαζόνιος, όπου υπάρχει σοβαρή έλλειψη ιερέων. Θα το προωθήσει ο νέος Πάπας;
Ποιος είναι ο νέος προκαθήμενος της Καθολικής Εκκλησίας
Ο νέος ποντίφικας έχει απόψεις κοντά στον Πάπα Φραγκίσκο.
Γεννημένος στις 14 Σεπτεμβρίου 1955 στο Σικάγο του Ιλινόις, ο Πρέβοστ εισήλθε στη νεοσύστατη τάξη του Τάγματος του Αγίου Αυγουστίνου (OSA) το 1977 και έδωσε τους επίσημους όρκους του το 1981.
Το εκπαιδευτικό του υπόβαθρο περιλαμβάνει πτυχίο Μαθηματικών από το Πανεπιστήμιο Βιλανόβα το 1977, μεταπτυχιακό στη Θεολογία από την Καθολική Θεολογική Ένωση στο Σικάγο, καθώς και πτυχίο και διδακτορικό στο κανονικό δίκαιο από το Ποντιφικό Κολέγιο του Αγίου Θωμά Ακινάτη στη Ρώμη. Η διδακτορική του διατριβή είχε θέμα «Ο ρόλος του τοπικού ηγουμένου στο Τάγμα του Αγίου Αυγουστίνου».
Η καριέρα του στην Εκκλησία έχει σημαδευτεί από σημαντικούς ρόλους και επιτεύγματα. Μετά την χειροτονία του ως ιερέα το 1982, ο Πρέβοστ εντάχθηκε στην Αυγουστινιανή ιεραποστολή στο Περού το 1985 και υπηρέτησε ως πρύτανης της Εδαφικής Πρελατούρας του Τσουλουκάνας από το 1985 έως το 1986.
Πέρασε το έτος 1987 έως το 1988 στις Ηνωμένες Πολιτείες ως πάστορας και διευθυντής ιεραποστολών για την Αυγουστινιανή Επαρχία του Σικάγο, πριν επιστρέψει στο Περού, όπου πέρασε τα επόμενα δέκα χρόνια επικεφαλής του Αυγουστινιανού σεμιναρίου στο Τρουχίγιο και διδάσκοντας κανονικό δίκαιο στο επισκοπικό σεμινάριο, όπου ήταν επίσης νομάρχης σπουδών. Υπηρέτησε επίσης σε άλλες θέσεις εκεί, όπως ως ενοριακός πάστορας, αξιωματούχος της επισκοπής, διευθυντής εκπαίδευσης, καθηγητής σεμιναρίου και δικαστικός εφημέριος.
Το 1999, επέστρεψε στο Σικάγο και εξελέγη επαρχιακός ηγούμενος της επαρχίας «Μητέρας της Καλής Συμβουλής» στην αρχιεπισκοπή. Δυόμισι χρόνια αργότερα εξελέγη αρχιστράτηγος της Αυγουστινιανής Εκκλησίας και υπηρέτησε δύο θητείες μέχρι το 2013.
Το 2014, επέστρεψε στο Περού όταν ο Πάπας Φραγκίσκος τον διόρισε αποστολικό διοικητή της Επισκοπής Τσικλάγιο. Προήχθη σε Επίσκοπο Τσικλάγιο το 2015. Ενώ βρισκόταν εκεί, διετέλεσε επίσης αντιπρόεδρος και μέλος του μόνιμου συμβουλίου της Συνόδου των Περουβιανών Επισκόπων από το 2018 έως το 2023.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι επίσκοποι του Περού φέρεται να έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη διασφάλιση της θεσμικής σταθερότητας κατά τη διάρκεια των διαδοχικών πολιτικών κρίσεων που οδήγησαν στην ανατροπή διαδοχικών προέδρων.
Το 2020 και το 2021, ο Πρέβοστ διετέλεσε αποστολικός διοικητής του Καγιάο, στο Περού.
Ο Πάπας Φραγκίσκος διόρισε τον Πρέβοστ νομάρχη της Επισκοπικής Δικαστηρίου τον Ιανουάριο του 2023, μια ισχυρή θέση υπεύθυνη για την επιλογή επισκόπων, μια θέση που κατείχε μέχρι τον θάνατο του Πάπα Φραγκίσκου στις 21 Απριλίου 2025. Στις 30 Σεπτεμβρίου 2023, ο Πάπας Φραγκίσκος προήγαγε τον Πρέβοστ στον βαθμό του Καρδιναλίου.
Σε βασικά θέματα, ο νέος Πάπας δεν είναι πολύ ομιλητικός, αλλά ορισμένες από τις θέσεις του είναι γνωστές. Φέρεται να είναι πολύ κοντά στο όραμα του Φραγκίσκου σχετικά με το περιβάλλον και την προσέγγιση των φτωχών και των μεταναστών. Είπε πέρυσι ότι «ο επίσκοπος δεν υποτίθεται ότι είναι ένας μικρός πρίγκιπας που κάθεται στο βασίλειό του».
Υποστήριξε την αλλαγή του Πάπα Φραγκίσκου στην ποιμαντική πρακτική, ώστε να επιτρέπεται σε διαζευγμένους και ξαναπαντρεμένους Καθολικούς να λαμβάνουν τη Θεία Κοινωνία. Πάντως, αν και ο Λέων επιδιώκει καλές σχέσεις με τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, δεν θεωρείται τόσο προοδευτικός όσο ο προκάτοχός του.