Σήμερα (19/5) το κρίσιμο τηλεφώνημα Τραμπ-Πούτιν για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Εντείνεται η μάχη όλων των εμπλεκόμενων πλευρών για την πρόσβαση στον Αμερικανό πρόεδρο
H πραγματική μάχη στον πόλεμο της Ουκρανίας αυτή τη στιγμή δεν βρίσκεται στον ουρανό πάνω από το Κίεβο ή το Ντνίπρο, όπου οι ρωσικές επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη έχουν ενταθεί δραματικά τις τελευταίες ημέρες. Ούτε η αργή, αδρανής πρόοδος που σημειώνει ο ρωσικός στρατός στα βάναυσα μέτωπα της ανατολικής Ουκρανίας θα κρίνει την έκβαση της σύγκρουσης, που βρίσκεται τώρα στο τρίτο έτος της.
Η κρίσιμη μάχη που διεξάγεται μεταξύ των αντιμαχόμενων μερών και των συμμάχων τους έχει στόχο την πρόσβαση στον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος φαίνεται ολοένα και πιο απογοητευμένος από τις προσπάθειες για την επίτευξη ειρήνης. Και γι’ αυτό η τηλεφωνική του επικοινωνία, που αναμένεται να πραγματοποιηθεί με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν αργότερα σήμερα (19/5), μπορεί να είναι τόσο καθοριστικής σημασίας.
Η Μόσχα και το Κίεβο αγωνίζονται εξίσου να αποδείξουν ότι η άλλη πλευρά είναι το πραγματικό εμπόδιο για την ειρήνη, ελπίζοντας να στρέψουν την ευμετάβλητη γνώμη του Τραμπ, τουλάχιστον για λίγο, προς το μέρος τους. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι λένε ότι θα μιλήσουν επίσης με τον Τραμπ πριν από το τηλεφώνημά του με τον Πούτιν, εν μέσω ανησυχιών ότι η άποψη του Τραμπ για τη σύγκρουση μπορεί να διαμορφωθεί από το σε ποιον θα μιλήσει τελευταίος.
Μόλις τον περασμένο μήνα, αφού μίλησε με τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στην κηδεία του Πάπα Φραγκίσκου, ο Τραμπ έκανε μερικά από τα πιο επικριτικά του σχόλια προς τον Πούτιν, καταδικάζοντας τον Ρώσο ηγέτη για την εκτόξευση πυραυλικής επίθεσης στο Κίεβο, προσθέτοντας ότι δεν μπορούσε να πει με βεβαιότητα αν ο Ρώσος ηγέτης το εννοεί όταν λέει οτι θέλει να τερματιστεί ο πολέμος.
Όσο διαρκεί η τηλεφωνική συνομιλία της Δευτέρας, ο Πούτιν -ο οποίος αρνήθηκε να αποδεχτεί την 30ήμερη εκεχειρία που ζήτησε ο πρόεδρος Τραμπ και στην οποία συμφώνησε η Ουκρανία- θα έχει το «προεδρικό αυτί» αποκλειστικά στη διάθεσή του. Θα μπορούσε να το αξιοποιήσει με όποια επιχειρηματικά κίνητρα, κολακείες ή «δηλητηριώδη βέλη» θεωρήσει ο Πούτιν ότι θα λειτουργήσουν καλύτερα.
Ο Τραμπ και ο Πούτιν φαίνεται ήδη να μοιράζονται μια ακλόνητη πεποίθηση ότι μόνο αυτοί έχουν την προσωπική εξουσία και τις δεξιότητες για να διευθετήσουν τον πόλεμο στην Ουκρανία, ενώ οι Ευρωπαίοι και οι ίδιοι οι Ουκρανοί θα κάνουν τελικά ό,τι τους υποδειχθεί.
Οι απογοητευτικές συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη την περασμένη εβδομάδα – οι πρώτες απευθείας μεταξύ Ρώσων και Ουκρανών διαπραγματευτών εδώ και χρόνια – φαίνεται να έχουν υπογραμμίσει την αίσθηση κεντρικής θέσης του προέδρου Τραμπ σε μια πιθανή συμφωνία. Τον ενθάρρυναν να επανενταχθεί στις διαπραγματεύσεις, καλώντας απευθείας τον Πούτιν, στις ειρηνευτικές προσπάθειες από τις οποίες μόλις πρόσφατα είχε απειλήσει να αποχωρήσει.
Ο μεγάλος φόβος των Ουκρανών είναι ότι οι δύο ηγέτες θα καταρτίσουν το δικό τους ειρηνευτικό σχέδιο τηλεφωνικά με τον πρόεδρο Τραμπ – ο οποίος λέει ότι θα τηλεφωνήσει στον Ουκρανό ομόλογό του Ζελένσκι στη συνέχεια – και έπειτα ενδεχομένως θα προσπαθήσουν να επιβάλουν τους όρους του Πούτιν υπό την απειλή της ανανεωμένης απόσυρσης της ζωτικής στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας των ΗΠΑ.
Ο πρόεδρος Τραμπ έχει επίσης επιρροή στη Ρωσία, αν επιλέξει να τη χρησιμοποιήσει. Με τις αυξανόμενες απώλειες και μια τεταμένη οικονομία, το Κρεμλίνο αναμφίβολα θέλει να αποφύγει να πιέσει έναν θυμωμένο και απορριφθέντα Τραμπ προς τον πιθανό διπλασιασμό της υποστήριξης των ΗΠΑ στην ουκρανική πολεμική προσπάθεια.
Όπως πάντα, το πρόβλημα παραμένει ότι ούτε η Ρωσία ούτε η Ουκρανία είναι επί του παρόντος πρόθυμες να αποδεχτούν τους ελάχιστους όρους η μία της άλλης, να κάνουν αρκετά συμβιβασμούς για να ικανοποιήσουν την άλλη πλευρά.
Αυτό δεν σημαίνει ότι οι συνομιλίες – είτε άμεσες, είτε πρόσωπο με πρόσωπο, είτε τηλεφωνικά – είναι άσκοπες. Αν μη τι άλλο, μπορούν να αναδείξουν πόσο πολύ απέχουν στην πραγματικότητα οι δύο πλευρές.
Αλλά αυτό που μπορεί να σημαίνει είναι ότι, ακόμη και υπό την πίεση των ΗΠΑ, ακόμη και μετά από μια άμεση τηλεφωνική κλήση με τον πρόεδρο Τραμπ, τόσο η Μόσχα όσο και το Κίεβο μπορεί να επιλέξουν να συνεχίσουν τον πόλεμο.