Η προοπτική επίλυσης του ζητήματος των δανείων σε ελβετικό φράγκο φαίνεται να απομακρύνεται, καθώς η κυβέρνηση αρχίζει να ρίχνει τους τόνους και τις προσδοκίες για ουσιαστική παρέμβαση, αφήνοντας χιλιάδες δανειολήπτες σε αναμονή.
Περίπου 20.000 δανειολήπτες βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε συμβάσεις ύψους 6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 2,3 δισ. παραμένουν στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών και 1 δισ. είναι ήδη σε καθυστέρηση. Η πλειοψηφία των δανείων αυτών έχει μεταβιβαστεί σε funds και διαχειρίζεται από εταιρείες διαχείρισης (servicers), με τη συνολική απαίτηση – μαζί με τους τόκους υπερημερίας – να ξεπερνά τα 4,6 δισ. ευρώ.
Σε πρόσφατη δήλωσή του, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης υπογράμμισε ότι εξετάζεται μια «όσο το δυνατόν ικανοποιητική λύση» εντός του 2025, χωρίς ωστόσο να προσδιορίζει χρονοδιάγραμμα ή δεσμεύσεις. Από την πλευρά του, ο Υπουργός Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης τόνισε πως οποιαδήποτε πρόταση δεν πρέπει να επηρεάσει το πρόγραμμα «Ηρακλής», το οποίο προστατεύει τις κρατικές εγγυήσεις στις τιτλοποιήσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων. Ένα «κούρεμα» των δανείων σε ελβετικό φράγκο ενδέχεται να προκαλέσει ζημία στο Δημόσιο, μεταφέροντας το βάρος στους φορολογούμενους.
Αντίστοιχα επιφυλακτικός εμφανίστηκε και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, υπογραμμίζοντας την ανάγκη διαβούλευσης με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και προειδοποιώντας πως δεν πρέπει να τεθεί σε κίνδυνο η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών. Όπως σημείωσε, ο δανεισμός σε ξένο νόμισμα υπήρξε μια «πικρή εμπειρία» για τους καταναλωτές.
Η πιθανή διέξοδος μέσω Εξωδικαστικού Μηχανισμού
Το βασικό σενάριο που εξετάζει το ΥΠΟΙΚ αφορά την ευκολότερη ένταξη των δανείων σε ελβετικό φράγκο στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών. Αυτό ενδέχεται να επιτευχθεί είτε μέσω διεύρυνσης των οικονομικών και περιουσιακών ορίων συμμετοχής είτε με τεχνικές παρεμβάσεις στον αλγόριθμο αξιολόγησης των αιτήσεων, ώστε να αυξηθούν οι πιθανότητες αποδοχής από τις τράπεζες και τους servicers.
Οι πρόσφατες βελτιώσεις στον Εξωδικαστικό (τέλος Μαΐου) περιλαμβάνουν τον διπλασιασμό των εισοδηματικών και καταθετικών ορίων και την υποχρεωτική αποδοχή πρότασης ρύθμισης για οφειλές έως 300.000 ευρώ που είναι σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών. Εκτιμάται ότι από τα 10.000 μη εξυπηρετούμενα δάνεια σε ελβετικό φράγκο, περίπου τα 8.000 πληρούν πλέον τα νέα κριτήρια για υπαγωγή.
Κλιμακώνεται η αντίδραση των δανειοληπτών
Σε αυτό το πλαίσιο, οι δανειολήπτες προχωρούν σε νέα κινητοποίηση την Τετάρτη 25 Ιουνίου, με συγκέντρωση έξω από το Υπουργείο Οικονομικών και πορεία προς τη Βουλή. Το αίτημά τους είναι σαφές: συνάντηση με τον νέο υπουργό Οικονομικών και άμεση νομοθετική ρύθμιση για τη βιώσιμη μετατροπή των δανείων τους σε ευρώ, με βάση τις αρχικές συμβάσεις και διαγραφή των επιβαρύνσεων που προέκυψαν από τις ρήτρες συναλλάγματος.
Οι δανειολήπτες καταγγέλλουν την απουσία θεσμικής ανταπόκρισης από την Πολιτεία, ενώ επικαλούνται αποφάσεις ευρωπαϊκών δικαστηρίων που έχουν κρίνει τις ρήτρες αυτές ως καταχρηστικές. Όπως σημειώνουν, το πρόβλημα παραμένει άλυτο για περισσότερα από 15 χρόνια, ενώ πολλές οικογένειες έχουν οδηγηθεί σε οικονομικό αδιέξοδο.
Η πίεση προς την κυβέρνηση αναμένεται να ενταθεί, ωστόσο, προς το παρόν, η πολιτική βούληση για μία γενναία λύση δείχνει να εξαντλείται στις παραμέτρους του υπάρχοντος πλαισίου.