Σε μια πολυσυζητημένη εμπορική συμφωνία, οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέληξαν την Κυριακή (27/7) σε ένα προκαταρκτικό πλαίσιο που στόχο έχει να μειώσει την ένταση στον εμπορικό πόλεμο που απειλούσε να κλιμακωθεί.
Ωστόσο, η συμφωνία αυτή έχει διχάσει τα ευρωπαϊκά κράτη, με αρκετούς ηγέτες να την αντιμετωπίζουν ως υποχώρηση έναντι των μονομερών απαιτήσεων του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.
Αντιδράσεις και επικρίσεις εντός Ε.Ε.
Ο Γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού χαρακτήρισε την Κυριακή ως «μαύρη μέρα» για την Ευρώπη, κάνοντας λόγο για μια Ένωση που αντί να υπερασπιστεί τις αξίες της, υπέκυψε στις πιέσεις των ΗΠΑ.
Η συμφωνία προβλέπει την επιβολή ενιαίου δασμού 15% στα περισσότερα ευρωπαϊκά προϊόντα που εξάγονται στις Ηνωμένες Πολιτείες, έναντι απειλούμενων δασμών 30%. Παράλληλα, η Ε.Ε. δεσμεύεται για επενδύσεις εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων στις ΗΠΑ, καθώς και για αυξημένες αγορές αμερικανικών ενεργειακών πόρων.
Αν και ο Τραμπ παρουσιάζει τη συμφωνία ως «τεράστια επιτυχία», πολλοί στην Ευρώπη τη βλέπουν ως μια μορφή εξαναγκασμού. Ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν, σε δηλώσεις του, παρομοίασε τον Τραμπ με «μποξέρ βαρέων βαρών» και την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν με «φτερό».
Προσπάθεια αποκλιμάκωσης και προβλεψιμότητας
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, υπογράμμισε ότι η συμφωνία εξασφαλίζει «σταθερότητα και προβλεψιμότητα» για τις διατλαντικές επιχειρηματικές σχέσεις, ενώ αναγνώρισε ότι «η πλήρης άρση των δασμών θα ήταν σαφώς προτιμότερη».
Ο Ολλανδός πρωθυπουργός Ντικ Σχοφ έγραψε σε ανάρτησή του ότι «παρά τις αδυναμίες της, η συμφωνία παρέχει αναγκαία σαφήνεια στις αγορές». Αντίστοιχα, ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς έκανε λόγο για «επιτυχή αποτροπή εμπορικής σύγκρουσης που θα έπληττε σοβαρά την εξαγωγική οικονομία της Γερμανίας».
Κριτική από θεσμικά και επιστημονικά στελέχη
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Εμπορίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Μπέρντ Λάνγκε, χαρακτήρισε τη συμφωνία «ανεπαρκή» και «δύσκολη στην αποδοχή», ενώ ο καθηγητής διεθνούς οικονομικού δικαίου Ντέιβιντ Κόλινς δήλωσε στο CNN ότι πρόκειται για «ταπεινωτική παραχώρηση» εκ μέρους της Ε.Ε., αναρωτώμενος γιατί ένα κράτος εκτός Ε.Ε., όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, πετυχαίνει πιο επωφελείς συμφωνίες.
Προστατευτισμός ή αναγκαίος ρεαλισμός;
Παρά την αποφυγή μιας άμεσης εμπορικής κρίσης, η συμφωνία αφήνει έντονη τη γεύση του συμβιβασμού. Για κάποιους, είναι ένα βήμα προς την ομαλοποίηση των εμπορικών σχέσεων. Για άλλους, μια στρατηγική υποχώρηση που θέτει εν αμφιβόλω τον ρόλο της Ευρώπης ως ισότιμου εμπορικού εταίρου.