Οι προοπτικές για τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης επανέρχονται στο προσκήνιο, καθώς οι αρνητικές δημογραφικές τάσεις και η δυσμενής μεταβολή της σχέσης εργαζομένων προς συνταξιούχους πιέζουν το ασφαλιστικό σύστημα. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, από το 2027 και έπειτα, τα όρια συνταξιοδότησης θα επανεξετάζονται ανά τριετία, βάσει των μεταβολών στο προσδόκιμο ζωής των πολιτών.
Παρότι η κυβέρνηση διαβεβαιώνει ότι μέχρι το τέλος του 2027 τα ισχύοντα όρια θα διατηρηθούν, τα πρώτα σενάρια για την περίοδο 2028–2030 δείχνουν σταδιακές αυξήσεις. Ειδικότερα, το γενικό όριο των 67 ετών και το μειωμένο όριο των 62 ετών με 40 έτη ασφάλισης, αναμένεται να αυξηθούν προοδευτικά.
Η πιο ανησυχητική τάση αφορά την αναλογία εργαζομένων προς συνταξιούχους, η οποία έχει πέσει στο 1,6:1 και προβλέπεται να υποχωρήσει στο 1,25:1 μέσα στην επόμενη δεκαετία. Όπως επισημαίνουν διεθνείς αναλογιστικές εκθέσεις, για τη βιωσιμότητα του συστήματος απαιτείται αναλογία κοντά στο 4:1.
Η νέα αναλογιστική μελέτη της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής, που αναμένεται να δημοσιοποιηθεί σύντομα, αναμένεται να επιβεβαιώσει την αύξηση του προσδόκιμου ζωής και κατ’ επέκταση να ενεργοποιήσει τον μηχανισμό προσαρμογής των ορίων, βάσει του Νόμου 4387/2016 (νόμος Κατρούγκαλου).
Ποιοι είναι οι προβλεπόμενοι στόχοι:
-
Η ηλικία συνταξιοδότησης με 40 χρόνια ασφάλισης, από 62 σήμερα, προβλέπεται να αυξηθεί στα 63,5 έτη έως το 2030.
-
Το γενικό όριο των 67 ετών μπορεί να φτάσει στα 68,5 έτη το 2030 και στα 72,5 έτη μέχρι το 2070.
Καθοριστικοί δείκτες για τις αλλαγές είναι:
-
Ο δείκτης εξάρτησης ηλικιωμένων (πληθυσμός άνω των 65 ετών προς τους οικονομικά ενεργούς),
-
Ο δείκτης γήρανσης (σχέση ηλικιωμένων με τους νεότερους εργαζόμενους),
-
Ο δείκτης γονιμότητας, ο οποίος, παρά μια μικρή βελτίωση, παραμένει σε χαμηλά επίπεδα (1,5 παιδί ανά γυναίκα).
Η κυβέρνηση και το Υπουργείο Εργασίας επισημαίνουν ότι οι αλλαγές θα εφαρμοστούν με ομαλό και σταδιακό τρόπο, με αύξηση των ορίων κατά 3-4 μήνες κάθε χρόνο, ώστε να μην επιβαρυνθούν απότομα οι ασφαλισμένοι.