Η εφημερίδα Guardian φέρνει στο φως σπάνιες εικόνες της Γάζας από ψηλά. Η πολύπαθη Λωρίδα γης που έχει γίνει το σκηνικό μιας από τις πιο αιματηρές συγκρούσεις στον κόσμο «είναι μία ερημιά από ερείπια, σκόνη και τάφους» όπου πάνω από 60.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί και χιλιάδες άλλοι παραμένουν θαμμένοι κάτω από τα ερείπια
Από αέρος, η Γάζα μοιάζει με τα ερείπια ενός αρχαίου πολιτισμού, που έρχεται στο φως μετά από αιώνες σκότους. Ένα συνονθύλευμα από τσιμεντένια σχήματα και γκρεμισμένα τείχη, γειτονιές διάσπαρτες με κρατήρες, ερείπια και δρόμους που δεν οδηγούν πουθενά. Τα απομεινάρια πόλεων που εξαφανίστηκαν. Αλλά εδώ, δεν υπήρξε καμία φυσική καταστροφή και κανένα αργό πέρασμα του χρόνου.
Η Γάζα ήταν ένας πολύβουος, ζωντανός τόπος μέχρι πριν από λιγότερο από δύο χρόνια, παρά τις προκλήσεις που βίωναν οι κάτοικοί της ακόμη και τότε. Οι αγορές της ήταν γεμάτες κόσμο, οι δρόμοι της γεμάτοι παιδιά. Αυτή η Γάζα έχει χαθεί – δεν έχει θαφτεί κάτω από ηφαιστειακή τέφρα, δεν έχει σβηστεί από την ιστορία, αλλά έχει ισοπεδωθεί από μια ισραηλινή στρατιωτική εκστρατεία που άφησε πίσω της ένα μέρος που μοιάζει με τα επακόλουθα μιας αποκάλυψης
Η εφημερίδα Guardian έλαβε την Τρίτη (5/8) άδεια να ταξιδέψει με ένα ιορδανικό στρατιωτικό αεροσκάφος που παρείχε βοήθεια. Το Ισραήλ ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι είχε ξαναρχίσει τις συντονισμένες αεροπορικές ρίψεις ανθρωπιστικών ανθρωπιστικών ροών πάνω από τη Γάζα, μετά την αυξανόμενη διεθνή πίεση για σοβαρές ελλείψεις τροφίμων και ιατρικών προμηθειών, οι οποίες έχουν προκαλέσει λιμό.
Η πτήση προσέφερε όχι μόνο την ευκαιρία να παρακολουθήσει κανείς τρεις τόνους βοήθειας – κάθε άλλο παρά επαρκή ποσότητα – να πέφτουν πάνω από τη Λωρίδα που μαστίζεται από τον λιμό, αλλά και μια σπάνια ευκαιρία να παρατηρήσει, έστω και από ψηλά, μια περιοχή που έχει σε μεγάλο βαθμό αποκλειστεί από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης από τις 7 Οκτωβρίου και την επακόλουθη επίθεση που εξαπέλυσε το Ισραήλ.
Μετά τις επιθέσεις υπό την ηγεσία της Χαμάς εκείνη την ημέρα, το Ισραήλ απαγόρευσε σε ξένους δημοσιογράφους να εισέλθουν στη Γάζα – μια άνευ προηγουμένου κίνηση στην ιστορία των σύγχρονων συγκρούσεων, σηματοδοτώντας μια από τις σπάνιες στιγμές που έχει απαγορευτεί η πρόσβαση σε μια ενεργή εμπόλεμη ζώνη.
Πάνω από 230 Παλαιστίνιοι δημοσιογράφοι νεκροί
Ακόμα και από υψόμετρο περίπου 600 μέτρων, ήταν δυνατό να διακρίνει κανείς μέρη που σηματοδοτούν μερικά από τα πιο καταστροφικά κεφάλαια της σύγκρουσης – ένα τοπίο χαραγμένο με τα σημάδια των πιο αιματηρών επιθέσεών της. Αυτές είναι οι τοποθεσίες βομβαρδισμών και πολιορκιών που έχουν καταγραφεί με θάρρος από Παλαιστίνιους δημοσιογράφους – συχνά με κόστος την ίδια τους τη ζωή. Περισσότεροι από 230 Παλαιστίνιοι δημοσιογράφοι έχουν ταφεί σε βιαστικά σκαμμένα νεκροταφεία.
Περίπου μιάμιση ώρα μετά την απογείωση, το αεροπλάνο πετάει πάνω από τα ερείπια της βόρειας Γάζας και της πόλης της Γάζας, που τώρα είναι μια ερημιά από ετοιμόρροπο τσιμέντο και σκόνη. Τα κτήρια έχουν μετατραπεί σε ερείπια, οι δρόμοι γεμάτοι κρατήρες, ολόκληρες γειτονιές ισοπεδωμένες. Από αυτή την απόσταση είναι σχεδόν αδύνατο να δει κανείς τους κατοίκους της Γάζας. Μόνο μέσα από έναν φακό κάμερας σχεδόν 400 mm είναι δυνατό να διακρίνει κανείς μια μικρή ομάδα ανθρώπων που στέκονται ανάμεσα στα ερείπια ενός κατεστραμμένου τοπίου – το μόνο σημάδι ζωής σε ένα μέρος που κατά τα άλλα φαίνεται ακατοίκητο.
Καθώς το αεροσκάφος πλησιάζει τον καταυλισμό προσφύγων Νουσεϊράτ, η πίσω πόρτα ανοίγει και παλέτες με βοήθεια γλιστρούν έξω, με αλεξίπτωτα να ανθίζουν πίσω τους καθώς πέφτουν στο έδαφος. «Με τις σημερινές αεροπορικές ρίψεις, οι Ένοπλες Δυνάμεις της Ιορδανίας έχουν πραγματοποιήσει 140 επιχειρήσεις αεροπορικής ρίψης, επιπλέον των 293 σε συνεργασία με άλλες χώρες, παραδίδοντας 325 τόνους βοήθειας στη Γάζα από την επανέναρξη των αεροπορικών ρίψεων στις 27 Ιουλίου», αναφέρει ένα σημείωμα του ιορδανικού στρατού.
Οι Παλαιστίνιοι πεθαίνουν αναζητώντας τρόφιμα
Οι ποσότητες ωστόσο αυτές δεν είναι καθόλου αρκετές. Οι ανθρωπιστικές οργανώσεις προειδοποιούν ότι η πείνα εξαπλώνεται ραγδαία στην περιοχή. Ενώ οι αεροπορικές ρίψεις μπορούν να δημιουργήσουν την εντύπωση ότι κάτι γίνεται, είναι, κατά κοινή ομολογία, δαπανηρές, αναποτελεσματικές και δεν πλησιάζουν ούτε κατά διάνοια την ποσότητα βοήθειας που θα μπορούσε να παραδοθεί με φορτηγά. Στους πρώτους 21 μήνες του πολέμου, 104 ημέρες αεροπορικών ρίψεων παρείχαν το ισοδύναμο μόλις τεσσάρων ημερών τροφίμων για τη Γάζα, δείχνουν ισραηλινά στοιχεία.
Μπορούν επίσης να είναι θανατηφόρες. Τουλάχιστον 12 άνθρωποι πνίγηκαν πέρυσι προσπαθώντας να ανακτήσουν τρόφιμα που έπεσαν στη θάλασσα, και τουλάχιστον πέντε σκοτώθηκαν όταν έπεσαν πάνω τους παλέτες.
Πιο νότια, το αεροπλάνο περνάει πάνω από το Ντέιρ αλ-Μπαλάχ, στην κεντρική Γάζα. Εκεί, στην περιοχή Μπαράκα στις 22 Μαΐου, η 11χρονη Γιακίν Χαμάντ, γνωστή ως η νεότερη influencer των μέσων κοινωνικής δικτύωσης της Γάζας, σκοτώθηκε μετά από μια σειρά σφοδρών ισραηλινών αεροπορικών επιδρομών που έπληξαν το σπίτι της, ενώ πότιζε λουλούδια σε ένα μικροσκοπικό κομμάτι πρασίνου που είχε φυτευτεί από έναν καταυλισμό εκτοπισμένων.
Μερικά χιλιόμετρα πιο πέρα, το αεροσκάφος πετάει κοντά στη Χαν Γιουνίς, η οποία πολιορκείται εδω και μήνες από τις ισραηλινές δυνάμεις εν μέσω σφοδρών μαχών μέσα και γύρω από τα νοσοκομεία της. Στα βόρεια προάστια βρίσκονται τα ερείπια του σπιτιού της δρος Αλάα αλ-Νατζάρ, μίας Παλαιστίνιας παιδιάτρου που εργαζόταν στο νοσοκομείο αλ-Ταχρίρ, μέρος του ιατρικού συγκροτήματος Νάσερ. Το σπίτι της βομβαρδίστηκε τον Μάιο ενώ βρισκόταν σε βάρδια. Ο σύζυγός της και εννέα από τα 10 παιδιά της σκοτώθηκαν στην επίθεση.
60.000 νεκροί και χιλιάδες θαμμένοι στα ερείπια
Από τον ουρανό, είναι εντυπωσιακό πόσο μικρή είναι η Γάζα – μια λωρίδα γης που έχει γίνει το σκηνικό μιας από τις πιο αιματηρές συγκρούσεις στον κόσμο. Η περιοχή είναι πάνω από τέσσερις φορές μικρότερη από το Μείζον Λονδίνο. Σε αυτή τη μικροσκοπική γωνιά της Μέσης Ανατολής, περισσότεροι από 60.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί σε ισραηλινές επιδρομές, σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές. Χιλιάδες άλλοι εκτιμάται ότι παραμένουν θαμμένοι κάτω από τα ερείπια.
Λίγες εκατοντάδες μέτρα κάτω από εμάς, η δημοσιογράφος της Guardian, Μαλάκ Ταντές, δημοσιογράφος και επιζήσασα, εργάζεται σε ένα από τα ρεπορτάζ της. Οι περισσότεροι από τους συναδέλφους της δεν την έχουν συναντήσει, λόγω του ισραηλινού αποκλεισμού που καθιστά αδύνατη την έξοδο του λαού της Γάζας. Έχει εκτοπιστεί πολλές φορές, ζει χωρίς αξιόπιστη πρόσβαση σε τροφή ή νερό και έχει χάσει συγγενείς, φίλους και το σπίτι της στις μάχες. Είναι ένα παράξενο και ανατριχιαστικό συναίσθημα να λαμβάνεις ένα μήνυμα από αυτήν καθώς το ιορδανικό αεροσκάφος πετάει από πάνω.
Καθώς το αεροσκάφος μας γυρίζει πίσω προς την Ιορδανία, ένας στρατιώτης στο αεροσκάφος δείχνει προς τον θολό ορίζοντα στα νότια. «Αυτή είναι η Ράφα εκεί κάτω», λέει. Η νοτιότερη περιοχή της Γάζας, η Ράφα, είναι μια περιοχή που τώρα έχει σε μεγάλο βαθμό καταστραφεί, όπου εκατοντάδες έχουν πεθάνει στον αγώνα για τρόφιμα από τότε που το Ανθρωπιστικό Ίδρυμα της Γάζας ανέλαβε τις παραδόσεις τροφίμων τον Μάιο. Μόλις λίγα χιλιόμετρα ανατολικά, ανάμεσα σε λόφους με κρατήρες, βρίσκεται το σημείο όπου, στις 23 Μαρτίου, μια ισραηλινή στρατιωτική μονάδα χτύπησε μια φάλαγγα παλαιστινιακών οχημάτων έκτακτης ανάγκης, σκοτώνοντας 15 γιατρούς και διασώστες που αργότερα θάφτηκαν σε ομαδικό τάφο.
Μετά την προσγείωση στην αεροπορική βάση του Βασιλιά Αμπντάλα της Ιορδανίας στο Γκαμπάουι, το ίδιο ερώτημα φαίνεται να βασανίζει τους λίγους δημοσιογράφους που επιβιβάστηκαν στην πτήση: πότε θα ξαναδούμε τη Γάζα; Και αφού είδαμε αυτή την έρημο με τις θρυμματισμένες πέτρες και τους τάφους, τι άλλο μπορεί να καταστραφεί όταν τόσα πολλά έχουν ήδη χαθεί;
Guardian