Τον Ιούλιο του 2025 έλαβαν κοινωνικές παροχές από τον ΟΠΕΚΑ περίπου 1,1 εκατομμύρια πολίτες, έναντι 1,35 εκατομμυρίων το 2023. Σχεδόν 250.000 άτομα έχασαν την πρόσβασή τους στο δίχτυ πρόνοιας μέσα σε δύο χρόνια.
Έλεγχοι στα ΑΦΜ για «μαϊμού» δικαιούχους
Η κυβέρνηση ετοιμάζεται να προχωρήσει σε εκτεταμένους ελέγχους των ΑΦΜ όσων εισπράττουν επιδόματα, με στόχο να εντοπιστούν όσοι λαμβάνουν ενισχύσεις χωρίς να τις δικαιούνται. Αντίθετα, στο ζήτημα των παράνομων αγροτικών επιδοτήσεων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, χρειάστηκε να παρέμβει η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία για να ξεκινήσει η διερεύνηση των σκανδάλων, με προσπάθειες ωστόσο να καλυφθούν οι ευθύνες.
Σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Κωστή Χατζηδάκη, το νέο Μητρώο Εθνικών Παροχών και Ενισχύσεων θα λειτουργήσει ως «εργαλείο άσκησης πιο αποτελεσματικής κοινωνικής πολιτικής», χαρτογραφώντας το ποιοι και με ποιο τρόπο λαμβάνουν κρατικά χρήματα και παροχές.
Χιλιάδες οικογένειες εκτός επιδομάτων
Μέχρι να ολοκληρωθούν οι έλεγχοι, δεκάδες χιλιάδες οικογένειες μένουν χωρίς επιδόματα επειδή μετακινήθηκαν εισοδηματικά σε ανώτερη κατηγορία. Ωστόσο, οι αυξήσεις αυτές είναι πλασματικές, αφού η φορολογική κλίμακα δεν έχει τιμαριθμοποιηθεί και ο πληθωρισμός «εξαφάνισε» τα όποια ονομαστικά κέρδη.
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών μειώθηκε το πρώτο τρίμηνο του 2025 κατά 1,83%. Οι ονομαστικές αυξήσεις (0,7%) υποσκελίστηκαν από πληθωρισμό 2,4%.
Η Eurostat καταγράφει αντίστοιχη μείωση του ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματος κατά -0,8% στην Ελλάδα, τη στιγμή που στην ΕΕ αυξήθηκε κατά 0,9% και στην Ευρωζώνη κατά 0,7%.
Επιπλέον, η Ελλάδα εμφανίζει το χειρότερο ποσοστό αποταμίευσης στην ΕΕ, με -3,8%, όταν στην ΕΕ καταγράφεται οριακή άνοδος (-0,2%) και στην Ευρωζώνη 0,1%. Με την κατανάλωση να αυξάνεται και την αποταμίευση να υποχωρεί, τα ελληνικά νοικοκυριά καταναλώνουν ουσιαστικά από τα αποθέματά τους.
Κοινωνικά επιδόματα: δραματική μείωση
Τον Ιούλιο του 2025, ο ΟΠΕΚΑ κατέβαλε κοινωνικά επιδόματα ύψους 281,4 εκατ. ευρώ σε περίπου 1,1 εκατ. δικαιούχους.
Δύο χρόνια πριν, τον Ιούλιο του 2023, οι δικαιούχοι ξεπερνούσαν τα 1,35 εκατ. και τα συνολικά ποσά τα 322,8 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για μείωση σχεδόν 247.000 δικαιούχων (-18,5%) και μείωση συνολικού ποσού κατά -13%. Αν ληφθεί υπόψη ο πληθωρισμός (άνω του 6,1% σωρευτικά στο ίδιο διάστημα), η πραγματική περικοπή είναι ακόμα μεγαλύτερη.
Ο νέος τρόπος φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών, με τεκμαρτό εισόδημα, ευθύνεται εν μέρει για τον αποκλεισμό. Ωστόσο, οι περικοπές πλήττουν και μισθωτούς και αυτοαπασχολούμενους που πραγματικά χρειάζονται στήριξη.
Οικογένειες με παιδιά: οι μεγαλύτεροι χαμένοι
Τον Ιούλιο του 2023, πάνω από 645.000 οικογένειες λάμβαναν επίδομα παιδιού. Τον Ιούλιο του 2025, οι δικαιούχοι περιορίστηκαν σε λιγότερους από 489.000 – περίπου 157.000 οικογένειες λιγότερες.
Οι περισσότερες αποκλείστηκαν επειδή θεωρητικά ανέβηκαν εισοδηματική κατηγορία, παρότι στην πράξη τα πραγματικά τους εισοδήματα μειώθηκαν.
Μελέτη της Eurobank αναφέρει ότι τα ζευγάρια μισθωτών με παιδιά στην Ελλάδα έχουν τη δεύτερη υψηλότερη φορολογική επιβάρυνση στον ευρωπαϊκό Νότο. Έτσι, τιμωρούνται διπλά: με αυξημένη φορολογία και με περικοπές στα κοινωνικά επιδόματα.
Ποιες παροχές μειώθηκαν
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΠΕΚΑ για τον Ιούλιο 2025:
-
Επίδομα στέγασης: 191.000 δικαιούχοι (από 270.000 το 2023) – μείωση άνω των 79.000 σε δύο χρόνια, ενώ τα ενοίκια αυξήθηκαν πάνω από 16%.
-
Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα: 158.300 δικαιούχοι (από 201.500 το 2023) – μείωση σχεδόν 43.200 ατόμων (-21%).
Προαναγγελίες ενόψει ΔΕΘ
Η κυβέρνηση, σύμφωνα με πληροφορίες, θα παρουσιάσει στη ΔΕΘ μέτρα για τη στήριξη της μεσαίας τάξης και των οικογενειών. Αν και φορείς ζητούν τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας, το αίτημα φαίνεται να απορρίπτεται.
Αντί γι’ αυτό, εξετάζεται η θέσπιση νέου ενδιάμεσου φορολογικού συντελεστή για εισοδήματα από 10.001 έως 20.000 ευρώ (που σήμερα φορολογούνται με 22%).
Για την οικογενειακή στήριξη συζητούνται φοροαπαλλαγές και αναπροσαρμογή του αφορολόγητου με βάση τον αριθμό των παιδιών. Ωστόσο, αν δεν αλλάξουν τα εισοδηματικά όρια για τα κοινωνικά επιδόματα, οι ελαφρύνσεις κινδυνεύουν να είναι χωρίς ουσιαστικό αντίκρισμα – καθώς ό,τι δίνεται φορολογικά, χάνεται με περικοπές στις παροχές.