Περά από τεχνικά και νομικά προβλήματα που θα πρέπει να ξεπεραστούν, η ανακάλυψη δίνει μια ελπίδα στην ανθρωπότητα που βλέπει την ξηρασία να αυξάνεται και τα αποθέματα νερού να «στερεύουν»
Κατά τη διάρκεια έρευνας για ορυκτά και υδρογονάνθρακες στον πυθμένα των βορειανατολικών ακτών των ΗΠΑ, ανακαλύφθηκε γλυκό νερό κάτω από την άλμη του Ατλαντικού.
Το 1976, η Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ άνοιξε μια βαθιά δοκιμαστική γεώτρηση στο Ναντάκετ και ανέσυρε γλυκό νερό από εκπληκτικά βάθη, υπονοώντας μια υπεράκτια πηγή.
Την ίδια χρονιά, το σκάφος Glomar Conception του USGS εξέτασε δεκάδες τοποθεσίες από την Τζόρτζια μέχρι το Τζορτζ Μπανκ, ενώ παράλληλα αναζητούσε μεθάνιο , και συνέχισε να βρίσκει «φρέσκο» νερό κάτω από την υφαλοκρηπίδα.
Καθώς ο κίνδυνος ξηρασίας αυξάνεται, οι ακτές γίνονται πιο αλμυρές και η παγκόσμια ζήτηση προβλέπεται να ξεπεράσει τα αποθέματα γλυκού νερού κατά περίπου 40% μέσα σε λίγα μόνο χρόνια, οι επιστήμονες αναζητούν ένα ευρύτερο δίχτυ για λύσεις.
Γεωτρήσεις στον ωκεανό για γλυκό νερό
Η εκστρατεία αυτού του καλοκαιριού, Expedition 501, κινητοποίησε ένα ανυψωτικό σκάφος που ονομάζεται Robert, και μετατράπηκε σε πλωτό γεωλογικό εργαστήριο.
Πάνω από τρεις μήνες στα ανοιχτά του Κέιπ Κοντ, οι επιστήμονες έκαναν γεωτρήσεις σε βάθος περίπου 400 μέτρων κάτω από τον πυθμένα και εξήγαγαν χιλιάδες πυρήνες και δείγματα νερού – σχεδόν 50.000 λίτρα συνολικά – για να χαρτογραφήσουν και να ελέγξουν τι βρίσκεται από κάτω.
Η Αποστολή 501 ξεκίνησε να επαληθεύσει αυτές τις υποδείξεις. Υποστηριζόμενη από το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών των ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Κοινοπραξία για τις Γεωτρήσεις στην Ωκεανία, με εταίρους από περισσότερες από δώδεκα χώρες, η προσπάθεια των 25 εκατομμυρίων δολαρίων στόχευε έναν υδροφορέα που ύποπτα εκτείνεται από το Νιου Τζέρσεϊ έως το Μέιν.
Οι αρχικές προσδοκίες ήταν ήδη τολμηρές: εάν το μέγεθος και η αλατότητα της δεξαμενής ταίριαζαν με τις προηγούμενες εκτιμήσεις, θα μπορούσε, στα χαρτιά, να καλύψει τις ανάγκες μιας μητροπολιτικής περιοχής στο μέγεθος της Νέας Υόρκης για αιώνες.
Αυτό που αποκάλυψαν οι πυρήνες εξέπληξε για άλλη μια φορά την ομάδα. Φρέσκο - και «σχεδόν φρέσκο» – νερό εμφανίστηκε τόσο σε ρηχά όσο και σε βαθύτερα επίπεδα από ό,τι είχε προβλεφθεί, υποδηλώνοντας ένα πιο εκτεταμένο σύστημα από ό,τι είχαν δείξει τα μοντέλα.
Από πού προήλθε το γλυκό νερό;
Αυτό είναι το επόμενο μεγάλο ερώτημα. Τα δείγματα που κατευθύνονται τώρα σε εργαστήρια σε όλο τον κόσμο θα βοηθήσουν στον προσδιορισμό της ηλικίας και της προέλευσης του νερού.
Μια υπόθεση παραπέμπει στο αρχαίο νερό από το λιώσιμο των πάγων: όταν τεράστια στρώματα πάγου κάλυπταν τη Βόρεια Αμερική, η στάθμη της θάλασσας ήταν χαμηλότερη, οι ακτές πιο μακριά και το γλυκό νερό θα μπορούσε να έχει διεισδύσει στις τώρα βυθισμένες άμμους.
Μια άλλη πιθανότητα είναι η ενεργή σύνδεση με τους χερσαίους υδροφορείς, με τα σύγχρονα υπόγεια ύδατα να μεταναστεύουν αργά στην ανοιχτή θάλασσα μέσω διαπερατών στρωμάτων. Η απάντηση μπορεί να είναι και τα δύο – η παγετωνική αναπλήρωση θέτει τα θεμέλια, η οποία συμπληρώνεται (ή αραιώνεται) κατά τη διάρκεια χιλιετιών από τη χερσαία ροή.
Η αποκρυπτογράφηση αυτών των πηγών δεν είναι μια καθαρά ακαδημαϊκή προσπάθεια. Εάν ο υδροφόρος ορίζοντας αποτελείται σε μεγάλο βαθμό από ορυκτά νερά που έχουν απομείνει από παγετώνες που έχουν εξαφανιστεί προ πολλού, είναι ένας πεπερασμένος πόρος που πρέπει να χρησιμοποιείται με φειδώ, αν όχι καθόλου.
Εάν τροφοδοτείται εν μέρει από την ξηρά, οι αντλήσεις από την ανοιχτή θάλασσα θα μπορούσαν να μεταβάλουν την παράκτια υδρολογία στην ξηρά, αλλάζοντας τον υπολογισμό για τις πόλεις που ήδη παλεύουν με την διείσδυση αλμυρού νερού και τη βύθιση της γης.
Εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν
Ακόμα κι αν ο υδροφορέας αποδειχθεί τεράστιος και σχετικά φρέσκος, η μετατροπή μιας κρυφής υπεράκτιας δεξαμενής σε αξιόπιστη δημοτική παροχή είναι ένας μακρύς δρόμος.
Οι μηχανικοί θα πρέπει να σχεδιάσουν πηγάδια που λειτουργούν με ασφάλεια κάτω από τον βυθό της θάλασσας, να μεταφέρουν νερό στην ξηρά και να ελέγχουν την άντληση για να αποφεύγουν την εισροή αλμυρού νερού ή την κατάρρευση ιζημάτων.
Θα υπήρχε επίσης ανάγκη οι οικολόγοι να αξιολογήσουν πώς η εξόρυξη θα μπορούσε να μεταβάλει τις διαβαθμίσεις πίεσης, τα ενδιαιτήματα του πυθμένα και τις χερσαίες πηγές.
Οι δικηγόροι και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να απαντήσουν σε ακανθώδη ερωτήματα σχετικά με την ιδιοκτησία και τα δικαιώματα, αλλά και ποιος επωμίζεται το κόστος.