Η αλληλεπίδραση ανάμεσα στην ψυχική υγεία και στα καρδιαγγειακά νοσήματα έρχεται πλέον στο προσκήνιο της επιστημονικής έρευνας.
Σύμφωνα με πρόσφατο ομόφωνο κείμενο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Καρδιολογίας, τα άτομα με αγχώδεις διαταραχές και ήδη υπάρχουσες καρδιαγγειακές παθήσεις έχουν πάνω από διπλάσιο κίνδυνο για σοβαρές επιπλοκές ή ακόμη και θάνατο. Εντυπωσιακό είναι το εύρημα ότι το 72% των ασθενών με χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια εμφανίζουν συμπτώματα άγχους, ενώ στις γυναίκες το 33% βιώνει κατάθλιψη.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «European Heart Journal» και παρουσιάστηκε στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Καρδιολογίας στη Μαδρίτη (29/8 – 1/9), δίνει έμφαση για πρώτη φορά στη σημασία της ψυχικής υγείας στη διαχείριση των καρδιαγγειακών νοσημάτων, προσφέροντας ένα επιστημονικά τεκμηριωμένο εργαλείο.
«Είναι η πρώτη φορά που σε καρδιολογικό συνέδριο παρουσιάστηκε με συστηματικό τρόπο η στενή σύνδεση ψυχικής υγείας και καρδιοπάθειας», δήλωσε ο Χρήστος Λιονής, Ομότιμος Καθηγητής Γενικής Ιατρικής και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, μέλος της ομάδας που εκπόνησε το κείμενο. Ο ίδιος τόνισε τη σημασία της διεπιστημονικής συνεργασίας και την ανάγκη ενίσχυσης της καρδιοψυχολογικής φροντίδας.
Παράγοντες που αυξάνουν ή μειώνουν τον κίνδυνο
Το κείμενο ομοφωνίας αναδεικνύει επίσης τον προστατευτικό ρόλο μιας θετικής ψυχικής κατάστασης. Χαρακτηριστικά όπως αισιοδοξία, ευτυχία και ικανοποίηση από τη ζωή συνδέονται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών προβλημάτων.
Αντίθετα, η κοινωνική απομόνωση, το χρόνιο εργασιακό στρες, οι τραυματικές εμπειρίες της παιδικής ηλικίας και η αντιλαμβανόμενη διάκριση καταγράφονται ως καθοριστικοί παράγοντες κινδύνου. «Αυτοί οι παράγοντες σχετίζονται άμεσα με την αύξηση της πιθανότητας εκδήλωσης καρδιακής νόσου», εξηγεί ο κ. Λιονής.
Στο πλαίσιο του συνεδρίου, οι επαγγελματίες υγείας και ιδιαίτερα οι καρδιολόγοι, ενθαρρύνθηκαν να εντάξουν στη διάγνωση και τη φροντίδα των ασθενών τη διερεύνηση των ψυχοκοινωνικών παραμέτρων, ώστε να μπορούν να περιορίζουν το χρόνιο στρες και τον κίνδυνο επιπλοκών.
Ψυχική υγεία μετά από καρδιολογικά επεισόδια
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε και στη μεγάλη συχνότητα ψυχικών διαταραχών σε όσους έχουν βιώσει καρδιολογικά επεισόδια, όπως έμφραγμα ή καρδιακή ανεπάρκεια. Όπως επισημαίνει ο καθηγητής: «Οι ασθενείς με ψυχικές διαταραχές παρουσιάζουν χαμηλότερη συμμόρφωση στις ιατρικές οδηγίες και δείχνουν μικρότερη διάθεση να υιοθετήσουν υγιεινές συμπεριφορές, γεγονός που επιβαρύνει περαιτέρω την υγεία τους».
Ο κ. Χρήστος Λιονής είναι πρόεδρος της Επιτροπής Ψυχικής Υγείας της Παγκόσμιας Εταιρείας Οικογενειακής Ιατρικής.