Μεγάλη σουηδική έρευνα αποκαλύπτει ότι η ασπιρίνη μπορεί να προσφέρει ισχυρή προστασία σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε χειρουργική αφαίρεση όγκου στο παχύ έντερο, μειώνοντας στο μισό την πιθανότητα επανεμφάνισης της νόσου.
Περίπου 40% των ασθενών με καρκίνο παχέος εντέρου διαθέτουν συγκεκριμένες γονιδιακές μεταλλάξεις που τους καθιστούν πιο ευαίσθητους στις ευεργετικές ιδιότητες της ασπιρίνης. Σύμφωνα με τα ευρήματα, η καθημερινή λήψη χαμηλής δόσης ασπιρίνης περιορίζει κατά 50% την πιθανότητα υποτροπής σε σχέση με όσους έπαιρναν εικονικό φάρμακο (placebo).
Πιο συγκεκριμένα, οι ασθενείς που μετά τη χειρουργική επέμβαση λάμβαναν καθημερινά μικρή δόση ασπιρίνης, είχαν στο διάστημα των τριών ετών τις μισές πιθανότητες να εμφανίσουν εκ νέου καρκίνο, σε σύγκριση με την ομάδα του placebo. Οι συμμετέχοντες είχαν όγκους με μεταλλάξεις που παρατηρούνται σε περίπου τέσσερις στους δέκα ασθενείς και συνδέονται με τις αντικαρκινικές ιδιότητες της ασπιρίνης. «Τα αποτελέσματα είναι ιδιαιτέρως σημαντικά και πιθανότατα θα οδηγήσουν σε αλλαγές στην κλινική πρακτική», τόνισε η καθηγήτρια Anna Martling, επικεφαλής της μελέτης στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα.
Προηγούμενες έρευνες για την ασπιρίνη
Περισσότεροι από 2 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο με καρκίνο παχέος εντέρου, εκ των οποίων πάνω από 40.000 στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αν και σε πολλούς αφαιρείται ο όγκος, η νόσος μπορεί να επανέλθει, παρά τις προόδους σε χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία και χειρουργική.
Τα ποσοστά του καρκίνου αυξάνονται σε άτομα κάτω των 50 ετών, με παράγοντες κινδύνου όπως το πρόχειρο φαγητό, η παχυσαρκία, η έλλειψη άσκησης και οι τοξίνες του εντέρου. Προγενέστερες μελέτες είχαν δείξει ότι η ασπιρίνη βοηθά στην πρόληψη σε άτομα υψηλού κινδύνου, όπως όσους πάσχουν από το σύνδρομο Lynch, χωρίς όμως να είχε αποδειχθεί μέχρι τώρα η επίδρασή της στην αποτροπή υποτροπής μετά από χειρουργείο.
Η μελέτη
Η ομάδα της Martling παρακολούθησε πάνω από 3.500 ασθενείς στη Σουηδία, τη Νορβηγία, τη Δανία και τη Φινλανδία. Σε 2.980 από αυτούς έγιναν γενετικοί έλεγχοι, που έδειξαν ότι 1.103 (37%) είχαν μεταλλάξεις σε γονίδια της βιολογικής οδού PI3K, η οποία εμπλέκεται στον καρκίνο του παχέος εντέρου.
Οι ασθενείς με τις μεταλλάξεις χωρίστηκαν τυχαία: οι μισοί έπαιρναν 160 mg ασπιρίνης ημερησίως, ενώ οι υπόλοιποι placebo για τρία χρόνια. Όσοι έλαβαν ασπιρίνη παρουσίασαν 55% λιγότερες πιθανότητες υποτροπής. Ο μηχανισμός φαίνεται να σχετίζεται με τη μείωση της φλεγμονής, την παρέμβαση στην οδό PI3K και την αναστολή της δραστηριότητας των αιμοπεταλίων, τα οποία μπορούν να προστατεύουν τα καρκινικά κύτταρα από το ανοσοποιητικό σύστημα.
Η Martling υπογράμμισε ότι τα στοιχεία καθιστούν αναγκαίες τις γενετικές εξετάσεις σε όλους τους ασθενείς με καρκίνο παχέος εντέρου, ώστε η ασπιρίνη, ένα οικονομικό και ευρέως διαθέσιμο φάρμακο, να χορηγείται μόνο σε όσους μπορούν να ωφεληθούν πραγματικά.
Οι κίνδυνοι
Η παρατεταμένη χρήση ασπιρίνης δεν στερείται κινδύνων. Στη μελέτη, τέσσερις ασθενείς εμφάνισαν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως αλλεργική αντίδραση, γαστρεντερική αιμορραγία και εγκεφαλική αιμορραγία. Τέσσερις άνθρωποι κατέληξαν κατά τη διάρκεια της δοκιμής, με έναν θάνατο πιθανόν να συνδέεται με το φάρμακο.
Η Δρ. Catherine Elliott, διευθύντρια έρευνας στο Cancer Research UK, επισήμανε ότι η πρόληψη των κρουσμάτων καρκίνου είναι κρίσιμη: «Υπάρχουν ολοένα και περισσότερα δεδομένα ότι σε συγκεκριμένες ομάδες η χαμηλή δόση ασπιρίνης μπορεί να προσφέρει προστασία». Αναφέρθηκε επίσης στη μελέτη CaPP3, η οποία κατέδειξε παρόμοια αποτελέσματα σε άτομα με σύνδρομο Lynch. «Χρειαζόμαστε ακόμη μεγαλύτερες, ποιοτικές μελέτες όπως η CaPP3 και αυτή η πρόσφατη, ώστε να γνωρίζουμε ποιοι πραγματικά ωφελούνται περισσότερο», πρόσθεσε.