Ο σκύλος εδώ και χιλιάδες χρόνια στέκεται στο πλευρό του ανθρώπου. Στις στιγμές της καθημερινότητας, στις ώρες μοναξιάς, αλλά και ως ισότιμο μέλος της οικογένειας, αυτό το πλάσμα καταφέρνει να μας χαρίζει χαμόγελα και να δημιουργεί δεσμούς που δύσκολα συναντάμε αλλού. Πώς όμως εξηγείται αυτή η ξεχωριστή σχέση;
Της: Έπης Τρίμη
Η επιστήμη αλλά και η προσωπική εμπειρία δίνουν τις απαντήσεις…
Η σχέση ανθρώπου και σκύλου ξεκίνησε πριν από περίπου 15.000 χρόνια, όταν οι πρώτοι κυνηγοί-συλλέκτες εξημέρωσαν τους λύκους. Στην αρχή, ο δεσμός αυτός είχε καθαρά πρακτική βάση: βοήθεια στο κυνήγι, προστασία του καταλύματος και άμυνα απέναντι σε κοινούς κινδύνους. Με τον καιρό, η συνεργασία αυτή μετατράπηκε σε έναν ισχυρό συναισθηματικό δεσμό, που σήμερα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας.
Η επιστημονική έρευνα αποδεικνύει ότι οι σκύλοι έχουν ουσιαστική επίδραση στη σωματική και ψυχική υγεία. Η επαφή μαζί τους μειώνει το στρες, ρίχνει την αρτηριακή πίεση και αυξάνει την παραγωγή ενδορφινών, των «ορμονών της χαράς». Η φροντίδα, οι βόλτες και το παιχνίδι με έναν σκύλο ενισχύουν την ψυχική ισορροπία και καταπολεμούν τη μοναξιά. Η νευροεπιστήμη αποκαλύπτει ότι το χάδι ή το παιχνίδι ενεργοποιεί περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την ανταμοιβή και την κοινωνικότητα, ενώ η απελευθέρωση οξυτοκίνης ενδυναμώνει τον δεσμό και για τα δύο μέρη.
Η συμβολή τους δεν περιορίζεται μόνο στην ψυχολογία. Σκύλοι-οδηγοί, ανιχνευτές και θεραπευτές αποδεικνύουν καθημερινά την αξία τους. Οι σκύλοι-οδηγοί για ανθρώπους με προβλήματα όρασης αποτελούν παράδειγμα ανεξαρτησίας και ασφάλειας, καθώς επιτρέπουν την αυτόνομη μετακίνηση με απόλυτη σιγουριά. Η εκπαίδευση τους απαιτεί υπομονή και πειθαρχία, καθιστώντας τους ανεκτίμητους συντρόφους.
Αντίστοιχα, οι σκύλοι θεραπείας έχουν σημαντικό ρόλο στην ψυχική στήριξη. Βρίσκονται δίπλα σε ασθενείς, σε παιδιά με αυτισμό, σε ηλικιωμένους με άνοια, αλλά και σε άτομα που αναρρώνουν από τραυματικές εμπειρίες. Έρευνες δείχνουν ότι η παρουσία τους μειώνει το άγχος και τον πόνο, βελτιώνει τη διάθεση και αυξάνει το κίνητρο για συμμετοχή σε θεραπευτικές διαδικασίες. Συχνά, το αποτέλεσμα που φέρνουν ξεπερνά εκείνο της φαρμακευτικής αγωγής.
Η καθημερινή συνύπαρξη με έναν σκύλο μας διδάσκει υπομονή, αγάπη χωρίς όρους και συντροφικότητα. Η ψυχολογική διάσταση αυτής της σχέσης είναι βαθιά: οι σκύλοι αντιλαμβάνονται τα συναισθήματά μας, μας ηρεμούν στις δύσκολες στιγμές και συμμερίζονται τη χαρά μας. Μελέτες αποδεικνύουν ότι μειώνουν την κορτιζόλη – την ορμόνη του στρες – και ενισχύουν την κοινωνικότητα.
Η απάντηση, λοιπόν, είναι ξεκάθαρη. Ο σκύλος είναι ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου γιατί μας μαθαίνει να ζούμε με περισσότερη αγάπη, εμπιστοσύνη, υπομονή και χαρά. Ένα και μόνο βλέμμα του αρκεί για να καταλάβεις τι σημαίνει αληθινή σύνδεση – κάτι που μόνο όσοι είναι dog parents μπορούν να επιβεβαιώσουν.