Πολύ μικρή αποδείχτηκε η αίθουσα των 200 περίπου θέσεων που επελέγη για να πραγματοποιηθεί η εκδήλωση που είχε σαν στόχο το να ανοίξει την πολιτική συζήτηση για την ενότητα το χώρου της Κεντροαριστεράς.
Η εκδήλωση έγινε με πρωτοβουλία κατοίκων της Ανατολικής Αττικής και η μαζικότητα με την οποία προσήλθαν οι πολίτες για να λάβουν μέρος, έδειξε, όπως τόνισαν οι διοργανωτές, το πόσο πιεστικό και απαραίτητο είναι οι δυνάμεις της κεντροαριστεράς να αποκτήσουν ενιαία φωνή και να καταπολεμήσουν τον κατακερματισμό του πολιτικού χώρου, ο οποίος και τον εμποδίζει από το να αποτελέσει ρεαλιστική εναλλακτική πρόταση απέναντι στη ΝΔ.
Ποιοι πήγαν
Στην εκδήλωση, συμμετείχαν ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Καραμέρος, η πρώην υπουργός Λούκα Κατσέλη, γραμματέας του ΚΟΣΜΟΣ Πέτρος Κόκκαλης, ο βουλευτής της ΝΕΑΡ Δημήτρης Τζανακόπουλος και το μέλος της ΚΕ του ΠΑΣΟΚ, Γιώργος Μπουλμπασάκος, ενώ παρενέβη και ο εργατολόγος και μέλος του ΣΥΡΙΖΑ, Διονύσης Τεμπονέρας.
Η σπάνια αυτή πλουραλιστική εικόνα συμπληρώθηκε και από τα πρόσωπα που προσήλθαν ως ακροατές στην εκδήλωση, αφού εκεί βρέθηκαν ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Διονύσης Καλαματιανός, ο Παναγιώτης Χατζηπέρρος εκ μέρους του ΠΡΑΤΤΩ, ο Γιάννης Δραγασάκης, ο πρώην βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Μανώλης Χατζηνάκης, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Ανδρέας Παναγιωτόπουλος, ο γραμματέας της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ Πάνος Λαμπρινίδης-Στάχτος, η αναπληρώτρια γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ Αναστασία Σαπουνά και το μέλος της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ Γιάννης Μπουλέκος.
Είναι ενδεικτικό μάλιστα ότι πολλά από τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που προσήλθαν, έφτασαν στον χώρο της εκδήλωσης με σχετική καθυστέρηση, καθώς νωρίτερα βρίσκονταν στην Κουμουνδούρου όπου συνεδρίαζε η ΠΓ του κόμματος, και όπου συζητήθηκαν μεταξύ άλλων και θέματα συνεργασιών, αλλά και τα σενάρια που θέλουν τον Αλέξη Τσίπρα να κάνει κόμμα.
Κρίσιμες παρεμβάσεις
Στην εκδήλωση, όλοι οι συμμετέχοντες έκαναν ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσες παρεμβάσεις σχετικά με την επόμενη μέρα στον χώρο της Κεντροαριστεράς, ωστόσο οι εισηγήσεις της Λούκας Κατσέλη και του Διονύση Τεμπονέρα έλαβαν τη μεγαλύτερη προσοχή καθώς αποτελούσαν πιο πρακτικές προτάσεις για το πώς θα διαμορφωθεί ένας νέος πόλος που θα ξεπεράσει τα υπαρκτά κόμματα.
Καραμέρος (ΣΥΡΙΖΑ): Αποτυχία το ότι σπάσαμε σε 4 κόμματα
Ως κυκλώνα που κατεδάφισε την ενότητα του χώρου της Αριστεράς και ιδιαίτερα του ΣΥΡΙΖΑ χαρακτήρισε την περίοδο της προεδρίας του Στέφανου Κασσελάκη ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Καραμέρος, σχολιάζοντας για τον σημερινό πρόεδρο Σωκράτη Φάμελλο ότι είναι ένας πρόεδρος «ακούραστος, σταχανοβίτης, που παλεύει για την ενότητα». Όπως είπε το τελευταίο διάστημα «μετρηθήκαμε όλοι», ωστόσο κάποιοι παρασύθηκαν πέρσι από το παράλογο και οφείλουν να κάνουν αυτοκριτική. «Με πληγώνει που άνθρωποι που με τίμησαν και τους τιμώ, βρίσκονται τώρα σε τέσσερα διαφορετικά κόμματα. Αυτό είναι αποτυχία», είπε ο κ. Καραμέρος.
Μάλιστα χαρακτήρισε «κατ’ ευφημισμόν αξιωματική αντιπολίτευση» το ΠΑΣΟΚ και τόνισε ότι μετά τις εκλογές το 2023, «η αλυσίδα των στελεχών δεν αποδείχτηκε ανθεκτική. Κρίνεται όμως η ανθεκτικότητα του κάθε κρίκου. Σκόρπισαν οι κρίκοι και πρέπει να ενωθούν ξανά, αλλά όχι μόνο με τα ίδια υλικά, τον ίδιο τρόπο και την ίδια σειρά. Είχαμε τις ευκαιρίες, αλλά όταν ήρθε η ώρα, άλλος μίλαγε ενωτικά και άλλος μιλούσε φυγοκεντρικά και ο χρόνος εξέπνευσε», τόνισε.
Αναφερόμενος στο θέμα της ηγετικότητας στον ευρύτερο χώρο και χωρίς να δίνει συγκεκριμένα παραδείγματα, ο κ. Καραμέρος τόνισε ότι «Είναι λογικό ο κόσμος να αναζητά ενότητα και ηγετικότητα. Η ηγετικότητα απαιτεί αποτελεσματικότητα πράξεις ρεαλισμό πυγή και στρατηγική σκέψη. Ο λαός τους ηγέτες τους κατατάσσει με φειδώ. Πεμπτουσία είναι να δικαιωθεί ο λαός και όχι οι προσωπικές πορείες. Να προχωρήσουμε χωρίς να μπερδεύουμε τη σκιά μας με το ύψος των περιστάσεων».
Κόκκαλης (ΚΟΣΜΟΣ): Παρουσιάζω ένα κοστολογημένο σχέδιο ως βάση συζήτησης
Την ανάγκη για ενότητα επεσήμανε και ο γραμματέας του ΚΟΣΜΟΣ, Πέτρος Κόκκαλης, και σε αυτό το πλαίσιο συνεισέφερε στη συζήτηση περιγράφοντας ότι το κόμμα του έχει διαμορφώσει ένα κοστολογημένο πρόγραμμα 90 αναλυτικών προτάσεων, οι οποίες θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως βάση της συζήτησης ώστε να υπάρξει μια προγραμματική συμφωνία αρχών.
Κάλεσε μάλιστα τα κόμματα να μιλούν με παραδείγματα, στοιχεία, στατιστικά, κάνοντας λόγο να χρησιμοποιηθεί από τα πολιτικά κόμματα ως κοινή γλώσσα μια «τεχνοκρατική εσπεράντο».
Μπουλαμπασάκος (ΠΑΣΟΚ): Ποτέ και για κανέναν λόγο συγκυβέρνηση με τη ΝΔ
Τη θέση ότι «οι εκλογές αποτελούν διέξοδο» και ότι «απέναντι στην κυβέρνηση πρέπει να σταθεί ένα εναλλακτικό κυβερνητικό σχέδιο», εξέφρασε και το στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, Γιώργος Μπουλμπασάκος, ο οποίος τόνισε ότι οι προοδευτικές δυνάμεις θα πρέπει να αναμετρηθούν με ζητήματα όπως τα καρτέλ, οι ανισότητες, η υγεία, και η φθηνή εργασία.
Για το ζήτημα των συνεργασιών, ο κ. Μπουλμπασάκος τόνισε ότι «Η πολιτική αυτονομία κάθε κόμματος είναι δεδομένη. Η συνεργασία των κομμάτων αναφέρεται στο πώς προωθούν τις πολιτικές τους και την προοπτική της διακυβέρνησης. Είναι σημαντικό το ιστορικό βάθος κάθε πολιτικού υποκειμένου ως εχέγγυο της αξιοπιστίας του.
Ο κ. Μπουλμπασάκος απάντησε εμμέσως και στη θέση του προέδρου του κόμματός του ότι το ΠΑΣΟΚ θα μπορούσε να συγκυβερνήσει με τη ΝΔ εφόσον εκλεγεί το ίδιο πρώτο κόμμα. «Ποτέ και για κανέναν λόγο συγκυβέρνηση με τη ΝΔ», είπε χαρακτηριστικά
Παράλληλα, έκανε λόγο για ύπαρξη δύο φαντασμάτων πρώην πρωθυπουργών στο πολιτικό προσκήνιο, τονίζοντας ότι και οι δύο τρομάζουν την κυβέρνηση, αλλά ότι δε θα έπρεπε να τρομάζουν την αντιπολίτευση, ενώ κάλεσε να αποδεχτεί ο χώρος τα λάθη του παρελθόντος, θέτοντας ως παραδείγματα τη συγκυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με το ΛΑΟΣ και του ΣΥΡΙΖΑ με τους ΑΝΕΛ, καθώς έτσι αυτές οι δυνάμεις «νομιμοποιήθηκαν» στις συνειδήσεις των πολιτών.
Ο κ. Μπουλμπασάκος τόνισε ότι οι συνεργασίες μεταξύ πολιτικών δυνάμεων θα πρέπει να δοκιμάζονται πρώτα σε επίπεδο αυτοδιοίκησης, συνδικάτων κλπ, και στη συνέχεια να περνούν στο κεντρικό πολιτικό επίπεδο. «Αλλιώς, η καθημερινή αναφορά σε συνεργασία μοιάζει να βάζουμε το κάρο μπροστά από το άλογο», είπε χαρακτηριστικά.
Κάλεσε τέλος σε προγραμματική συμφωνία ώστε η προοδευτική αντιπολίτευση να δείξει ότι είναι εφικτός ένας άλλος δρόμος.
Τζανακόπουλος (ΝΕΑΡ): 4 προϋποθέσεις για συνεργασία
Από την πλευρά του ο Δημήτρης Τζανακόπουλος προειδοποίησε ότι ελλοχεύει ο κίνδυνος να γίνει μόνιμη η κατάσταση της ιταλοποίησης της πολιτικής πραγματικότητας. «Η θεωρία ότι η ανισορροπία θα λυθεί κάπως από μόνη της δεν είναι ορθή. Αυτή η κατάσταση μπορεί να γίνει μόνιμη στην Ελλάδα και αυτό είναι επικίνδυνο», τόνισε αναφερόμενος στον μεγάλο κατακερματισμό που παρουσιάζεται.
Όπως είπε, υπάρχουν τέσσερις στρατηγικές, από τις οποίες όμως μόνο μία μπορεί να δώσει σήμερα λύση. Πρώτον, η στρατηγική του ΠΑΣΟΚ που αντιλαμβάνεται την κρίση ως ευκαιρία να επανέλθει με στόχο να γίνει αξιωματική αντιπολίτευση. Δεύτερον, η θεωρία ότι απαιτείται ένα στρογγυλεμένο πολιτικό πρόγραμμα για να οδηγήσει σε ευρύτερες συνεργασίες. Όπως είπε, όσοι το υποστηρίζουν δείχνουν ότι δεν έχουν καταλάβει τους λόγους της κατάρρευσης της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Τρίτον, Με δεδομένη την κατάσταση στον διεθνή και εσωτερικό συσχετισμό να πούμε ότι έκλεισε το ζήτημα της κυβερνώσας αριστεράς και ότι οφείλουμε να κάνουμε τη στροφή στην ανασυγκρότηση της ριζοσπαστικής αριστεράς. «Τη θεωρώ αυτή τη στιγμή μη επαρκή αυτή τη στρατηγική», είπε ο κ. Τζανακόπουλος και κατέληξε στην τέταρτη στρατηγική που είναι η συζήτηση για συνεργασίες μεταξύ κόμματών, οι οποίες όμως θα καθορίζονται από σαφείς προϋποθέσεις και κόκκινες γραμμές.
Οι τέσσερις προϋποθέσεις για συνεργασία, κατά τον κ. Τζανακόπουλο έχουν ως εξής:
1. Ανάπτυξη με επίκεντρο τον μισθό και όχι τις επενδυσεις. Το συμφέρον των κοινωνικών τάξεων να μπει πάνω από κάθε άλλη ιεράρχηση
2. Ριζοσπαστική φορολογική μεταρρύθμιση.
3. Καθαρή αντίθεση στο rearm Europe. Η αντίθεση πρέπει να είναι κύριο σημείο προγραμματικής σύγκλισης
4. Καθαρή απόρριψη των εξορύξεων ως μέσο για να υπάρξει πολιτική ενέργειας στη χώρα.
Κατσέλη: Τα τέσσερα σενάρια και η εκδήλωση των Ινστιτούτων
Ειδήσεις πάντως έβγαλε η εισήγηση της Λούκας Κατσέλη, η οποία αποκάλυψε ότι η πρώτη εκδήλωση της ομάδας των Ινστιτούτων που συνεργάζονται τους τελευταίους μήνες θα γίνει στις 10-11 Οκτωβρίου, ενώ περιέγραψε με λεπτομέρεια ένα ιδιαίτερα αισιόδοξο σενάριο για το πώς θα μπορούσε να γεννηθεί ένας νέος καινοτόμος πολιτικός φορέας που θα μπορέσει να φιλοξενήσει μέσα του αυτοτελώς τα κόμματα που θα τον απαρτίζουν
Συγκεκριμένα, η κ. Κατσέλη είπε ότι «δεν μπορεί να ανατραπεί η κατάσταση χωρίς συσπείρωση προοδευτικών δυνάμεων που θα δώσουν μάχη με προοπτική νίκης. Πρέπει να περάσει το μήνυμα ότι πάμε για διακυβέρνηση».
Όπως είπε, υπάρχουν 4 σενάρια:
1. Ένα από τα κόμματα να αποκτήσει τέτοια δυναμική που να συσπειρώσει όπως το ΠΑΣΟΚ το 1974. Αυτό είναι τώρα αδύνατο.
2. Οι ηγεσίες να αντιληφθούν από μόνες τους ότι μόνο μέσα από τη σύγκλιση μπορεί να υπάρξει νίκη. Πολύ δύσκολο με τις σημερινές συνθήκες.
3. Η λύση θα έρθει μέσα από διάφορες ηγεσίες (Κωνσταντοπούλου, Τσίπρας, Καρυστιανού). Αυτή η θεωρία εξυπηρετεί μόνο τον Μητσοτάκη που έτσι συσπειρώνει τις δυνάμεις του, ενώ ένα τέτοιο εγχείρημα θα χτυπιόταν από δεξιά και αριστερά
4. Η πρωτοβουλίες των Ινστιτούτων «που ήταν τέσσερα, αλλά έγιναν τρία», όπως είπε χαρακτηριστικά, σε μια σαφή αιχμή προς το Ινστιτούτο Αλέξη Τσίπρα.
Το τέταρτο αυτό σημείο, η κ. Κατσέλη το ανέλυσε ενδελεχώς, εξηγώντας ότι πρόκειται για μια δέσμη τριών πρωτοβουλιών οι οποίες αν τελεσφορήσουν θα μπορέσουν αν οδηγήσουν στη δημιουργία μιας νέας πολιτικής πλατφόρμας, ικανής να φιλοξενήσει πολλά κόμματα.
Οι τρεις πρωτοβουλίες έχουν ως εξής:
1. Ημερίδες και διημερίδες όπου θα τίθενται σε διάλογο θεμελιώδεις τομείς. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται η διημερίδα που θα γίνει από τα Ινστιτούτα στις 10 και 11 Οκτωβρίου στο Κάραβελ με τίτλο Παραγωγική Ελλάδα 2030. Οι επόμενες δύο θα αφορούν την Κοινωνική Ελλάδα 2030 και την Δημοκρατική Ελλάδα 2030.
2. Η δεύτερη πρωτοβουλία είναι να υπάρξουν συζητήσεις πολιτών σε όλη την Ελλάδα «Τέτοιες συναντήσεις σπάνε την ηττοπάθεια. Ξεκίνησαν από στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ στην Πάτρα, θα γίνουν στα Μέγαρα, στην Κοζάνη, στην Ηλεία. Πρέπει να οργωθεί το χωράφι για να βλαστήσει»
3. Η τρίτη πρωτοβουλία έχει μικρές πιθανότητες επιτυχίας, όπως παραδέχτηκε και η ίδια. «Προοπτική νίκης υπάρχει μόνο αν υπάρχει ενιαίο ψηφοδέλτιο της ευρύτερης παράταξης. Αν το αφήσεις στα κόμματα αποκλείεται να συγκροτηθεί», εξήγησε η κ. Κατσέλη και είπε ότι πρέπει να βρεθεί ο τρόπος να συγκροτηθεί το ψηφοδέλτιο ώστε να πιεστούν τα κόμματα να ακολουθήσουν. Μάλιστα είπε ότι την ακόλουθη πρόταση την έχει συζητήσει με όλα τα κόμματα του χώρου, χωρίς να δίνει περισσότερες λεπτομέρειες.
Η σκέψη που παρουσίασε είναι να βρεθούν 7-9 ανθρώπους που να βρίσκονται στον προοδευτικό χώρο, χωρίς να είναι ενταγμένοι πολιτικά και να είναι επιτυχημένοι στους επαγγελματικούς τομείς τους. Οι ίδιοι να δεμευτούν ότι δε θα κατέβουν στις εκλογές και στη συνέχεια να συντονίσουν τη συγκρότηση ενός ψηφοδελτίου. Στη συνέχεια να ζητήσουν από τα κόμματα να συνεργαστούν, δηλαδή να διατηρήσουν την αυτοτέλειά τους, αλλά να μην κατέβουν αυτόνομα στις εκλογές, αλλά μέσω αυτού του ψηφοδελτίου. Εφόσον συγκροτηθεί, λίγους μήνες πριν τις εκλογές, τα μέλη της σύμπραξης ανοίγουν τις διαδικασίες και επιλέγεται με δημοκρατικές διαδικασίες το πρόσωπο που θα ηγηθεί της προσπάθειας.
Τεμπονέρας: Για ορισμένους προέχει η πολιτική αναπαραγωγή – «Ήρθε η ώρα να φτιάξουμε Ιστορία»
Ο κ. Τεμπονέρας μίλησε ευθέως για την ανάγκη ενός νέου φορέα, καθώς όπως είπε αν δεν γίνει κάτι στον χώρο της κεντροαριστεράς, τότε διαφαίνεται στον ορίζοντα «μια νέα τετραετία δεξιάς, αλαζονικής, νεοφιλελεύθερης και αντιθεσμικής διακυβέρνησης», και προειδοποίησε ότι «αν δεν δράσουμε τώρα θα προκύψει το πρωτοφανές για τη μεταπολίτευση: Θα ζήσουμε 12 χρόνια σκληρής Δεξιάς διακυβέρνησης(2019-2031)».
Μάλιστα, άσκησε έντονη κριτική στις ηγεσίες των υπαρχόντων κομμάτων, τονίζοντας ότι «παρά τι άοκνες προσπάθειες δυστυχώς, με ευθύνη των κομματικών ηγεσιών, η προσπάθεια αυτή αποτυγχάνει, καθώς για ορισμένους προέχει η πολιτική αναπαραγωγή και η μικροκομματική περιχαράκωση και όχι το συμφέρον του λαού».
Ο Διονύσης Τεμπονέρας πάντως ήταν πολύ συγκεκριμένος και στον τρόπο με τον οποίο προτείνει να δημιουργηθεί αυτός ο νέος φορέας, παρουσιάζοντας έναν οδικό χάρτη με 5 βήματα προς αυτή την κατεύθυνση:
1. Ευρεία προγραμματική συζήτηση («τραπέζι διαλόγου») σε σύντομο χρόνο ελάχιστων μηνών, με συμμετοχή θεσμικών εκπροσωπήσεων και συλλογικοτήτων(αλλά και όλων των πολιτών) με βάση τα σημερινά επίδικα, που θα αφορούν την κοινωνία, την οικονομία, το κράτους τους θεσμούς και τα εθνικά θέματα.
2. Προσκαλούνται στην προσπάθεια υφιστάμενοι κομματικοί σχηματισμοί του προοδευτικού χώρου, συλλογικότητες, κοινωνικές εκπροσωπήσεις, προσωπικότητες αλλά και όλοι οι πολίτες με μια και μόνο προϋπόθεση:
Τον αντι-δεξιό και αντι-νεοφιλελεύθερο προσανατολισμό, αλλά κυρίως την πρόθεση να προκύψει ρεαλιστική, ριζοσπαστική, προοδευτική πολιτική πρόταση μέσα από μια προγραμματική συζήτηση χωρίς προαπαιτούμενα και αγκυλώσεις.
3. Κατάθεση κοινής ιδρυτικής διακήρυξης για ένα νέο κίνημα του αριστερού και προοδευτικού χώρου με ευρύτερη συσπείρωση, μακριά από τις αντιθέσεις του χθες και με το βλέμμα στραμμένο στις ανάγκες του σήμερα.
4. Ανοιχτό, δημοκρατικό συνέδριο για την ίδρυση μιας άλλης Αριστεράς της εποχής μας.
5. Πρόσωπα και ρόλοι θα καθοριστούν μέσα από ανοιχτές, δημοκρατικές διαδικασίες σε επόμενο χρόνο και αφού οριστεί η διακήρυξη και το πολιτικό πλαίσιο-λειτουργία.