H εβδομάδα που ξεκινάει είναι αφιερωμένη στα βραβεία Νόμπελ
Οι φετινές ανακοινώσεις των βραβείων Νόμπελ θα πραγματοποιηθούν από σήμερα 6 έως τις 13 Οκτωβρίου.
«Η επιστήμη, η λογοτεχνία και η ειρήνη προσφέρουν διαφορετικούς τρόπους για την αντιμετώπιση των σημερινών δύσκολων προβλημάτων. Όμως, όλες μας υπενθυμίζουν ότι δεν είναι το τυφλό πεπρωμένο που αποφασίζει για το μέλλον μας ως ανθρωπότητα».
Αυτό ανέφερε η καθηγήτρια Astrid Söderbergh Widding στην εναρκτήρια ομιλία της στην περσινή τελετή απονομής των βραβείων αντικατοπτρίζοντας την σημασία τους.
Οι φορείς απονομής των βραβείων αποφάσισαν να ανακοινώσουν τις αποφάσεις τους για τα βραβεία του 2025 ως εξής:
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ Ή ΙΑΤΡΙΚΗ – Δευτέρα, 6 Οκτωβρίου
ΦΥΣΙΚΗ – Τρίτη, 7 Οκτωβρίου,
ΧΗΜΕΙΑ – Τετάρτη, 8 Οκτωβρίου
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ – Πέμπτη, 9 Οκτωβρίου,
ΕΙΡΗΝΗ – Παρασκευή, 10 Οκτωβρίου,
ΒΡΑΒΕΙΟ SVERIGES RIKSBANK ΣΤΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ – Δευτέρα, 13 Οκτωβρίου
Το περιβάλλον του Τραμπ επιδιώκει να απονείμει στον πρόεδρο των ΗΠΑ το Νόμπελ Ειρήνης
Υπενθυμίζεται ότι ο Λευκός Οίκος των ΗΠΑ πρότεινε επίσημα τον Τραμπ για το Νόμπελ Ειρήνης και ο ίδιος το επιθυμεί διακαώς όπως διαφαίνεται από μια σειρά δηλώσεών του.
Το αμερικανικό πρακτορείο ειδήσεων Bloomberg αναφέρει ότι οι βοηθοί του προέδρου των ΗΠΑ διεξάγουν εκστρατεία για να απονεμηθεί στον νυν πρόεδρο του Λευκού Οίκου το Νόμπελ Ειρήνης. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, το ζήτημα μιας πιθανής αμοιβής για τον Ρεπουμπλικάνο ηγέτη τέθηκε από τον Ειδικό Προεδρικό Απεσταλμένο των ΗΠΑ Στίβεν Γουίτκοφ σε συνομιλίες με τους Ευρωπαίους ομολόγους του, και ο Υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο επιστρατεύτηκε για να πείσει τους Αμερικανούς εταίρους να υποστηρίξουν τον Τραμπ.
Η Επιτροπή των Νόμπελ, σύμφωνα με το Bloomberg, δεν έχει ακόμη λάβει απόφαση, αλλά ανησυχεί για την πιθανή αντίδραση του Προέδρου των ΗΠΑ σε περίπτωση άρνησης . Ένας από τους υπαλλήλους της επιτροπής παραδέχτηκε μάλιστα ότι σκεφτόταν να πάρει αναρρωτική άδεια στις 10 Οκτωβρίου, όταν θα ανακοινωνόταν ο βραβευμένος.
Ο γραμματέας του οργανισμού, Κρίστιαν Μπεργκ Χάρπβικεν, σημείωσε ότι δεν ασκήθηκε καμία άμεση πίεση πάνω τους, αλλά σημείωσε ότι διεξάγονταν ταυτόχρονα αρκετές εκστρατείες, τόσο δημόσιες όσο και ιδιωτικές, υπέρ του Τραμπ.
Ωστόσο, σύμφωνα με την πλατφόρμα προβλέψεων Polymarket, οι πιθανότητες του προέδρου των ΗΠΑ να κερδίσει το Νόμπελ Ειρήνης είναι μόνο 4%.
Μεταξύ των αγαπημένων είναι το δίκτυο κέντρων συντονισμού εθελοντών Emergency Response Rooms του Σουδάν, το οποίο οργανώνει ανθρωπιστική βοήθεια κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Σουδάν, καθώς και η Γιούλια, χήρα του Ρώσου ηγέτη της αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι, ο οποίος πέθανε στη φυλακή.
Οι πιο σημαντικές και πρωτοποριακές ανακαλύψεις που αξίζουν Νόμπελ
Η λίστα επικρατέστερων υποψηφίων παραμένει μυστική, και τα έγγραφα που αποκαλύπτουν λεπτομέρειες της διαδικασίας επιλογής των βραβευθέντων θα παραμείνουν επίσης μυστικά για 50 χρόνια, αναφέρει το CNN. Ωστόσο, δεν υπάρχει έλλειψη αξιόλογων επιστημονικών επιτευγμάτων από τα οποία μπορούν να επιλέξουν οι επιτροπές Νόμπελ.
Το CNN ανέδειξε πέντε σημαντικές ανακαλύψεις και καινοτομίες που, σύμφωνα με τους ειδικούς, αξίζουν βραβείο Νόμπελ.
* Καινοτόμες μέθοδοι αντιμετώπισης της παχυσαρκίας
Η ανάπτυξη φαρμάκων για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2 και της απώλειας βάρους που μιμούνται μια ορμόνη που ονομάζεται γλυκαγόνο πεπτιδίου 1 ή GLP-1, έχει συγκλονίσει τον κόσμο της υγειονομικής περίθαλψης.
Με έναν στους οκτώ ανθρώπους παγκοσμίως να είναι παχύσαρκος – ένα ποσοστό που έχει υπερδιπλασιαστεί από το 1990 – αυτό το φάρμακο που μειώνει το σάκχαρο στο αίμα και περιορίζει την όρεξη θα μπορούσε να ανοίξει μια νέα εποχή στη θεραπεία της παχυσαρκίας και των σχετικών ασθενειών όπως ο διαβήτης τύπου 2.
Τρεις επιστήμονες—η Σβετλάνα Μόισοφ, ο Δρ. Τζόελ Χάμπενερ και η Λότε Μπιέρε Κνούντσεν—οι οποίοι βοήθησαν στην ανάπτυξη του φαρμάκου που είναι γνωστό ως σεμαγλουτίδη, τιμήθηκαν με το βραβείο Lasker-DeBakey για την Κλινική Ιατρική Έρευνα 2024, το οποίο συχνά θεωρείται δείκτης για το εάν μια συγκεκριμένη ανακάλυψη ή ένας επιστήμονας θα λάβει το βραβείο Νόμπελ.
Η Σβετλάνα Μόισοφ, βιοχημικός και αναπληρώτρια καθηγήτρια έρευνας στο Πανεπιστήμιο Ροκφέλερ, με καταγωγή από την άλλοτε σοσιαλιστική Γιουγκοσλαβία, και ο Τζόελ Χάμπενερ, ενδοκρινολόγος και καθηγητής ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, βοήθησαν στον εντοπισμό και τη σύνθεση του GLP-1. Ο Κνούτσεν, επικεφαλής επιστημονικός σύμβουλος για την έρευνα και την πρώιμη ανάπτυξη στη Novo Nordisk, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία του φαρμάκου για την απώλεια βάρους που χρησιμοποιείται πλέον από εκατομμύρια ανθρώπους.
Οι ίδιοι τρεις επιστήμονες, καθώς και ο Δρ. Ντάνιελ Ντράκερ, ενδοκρινολόγος και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο, και ο Δανός γιατρός Δρ. Γενς Γιουέλ Χολστ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, τιμήθηκαν με το Βραβείο Πρωτοπορίας στις Βιοεπιστήμες, το οποίο καθιέρωσαν η Πρισίλα Τσαν, ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ και άλλοι τον Απρίλιο.
Πρόσφατα το Newsbomb είχε αναλύσει το θέμα με τις δραστικές ουσίες στα φάρμακα (συνταγογραφούμενα, αλλά χωρίς αποζημίωση προς το παρόν) για την απώλεια βάρους.
* Πρωτοπόροι της κβαντικής πληροφορικής
Σύμφωνα με τον David Pendlebury, επικεφαλής αναλυτικών στοιχείων στο Ινστιτούτο Επιστημονικών Πληροφοριών Clarivate, η κβαντική πληροφορική είναι ένας αναπτυσσόμενος τομέας που θα μπορούσε κάλλιστα να βραβευτεί με Νόμπελ.
Όπως εξηγεί το CNN, ο Pendlebury προσδιορίζει τους «άξιους για βραβείο Νόμπελ» ανθρώπους αναλύοντας πόσο συχνά οι συνάδελφοί τους επιστήμονες αναφέρουν τις βασικές επιστημονικές τους εργασίες όλα αυτά τα χρόνια.
Φέτος, αναγνωρίστηκαν δύο φυσικοί για την εργασία τους πάνω στα κβαντικά bits, ή qubits, τη θεμελιώδη μονάδα πληροφοριών που χρησιμοποιείται για την κωδικοποίηση δεδομένων στην κβαντική πληροφορική: πρόκειται για τον David P. DiVincenzo, καθηγητής στο Ινστιτούτο Κβαντικών Πληροφοριών στο Πανεπιστήμιο του Άαχεν στη Γερμανία, και τον Daniel Loss, καθηγητής θεωρητικής φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας στην Ελβετία.
«Φυσικά, υπάρχει μεγάλη προσδοκία γύρω από την κβαντική πληροφορική και πιθανώς υπάρχει πολλή δημοσιότητα γύρω από αυτήν, αλλά επέστρεψα σε αυτές τις δημοσιεύσεις με τις περισσότερες αναφορές και νομίζω ότι αυτή η δημοσίευση των DiVincenzo και Loss έχει αναφερθεί σχεδόν 10.000 φορές, είναι ένας αστρονομικός αριθμός», λέει ο Pendlebury, αναφερόμενος σε μια μελέτη του 1998 που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Physical Review A. «Η ιδέα τους ήταν να χρησιμοποιήσουν τα qubits ως τον θεμελιώδη μηχανισμό για την κατασκευή ενός κβαντικού υπολογιστή».
Ένας άλλος πρωτοπόρος στον τομέα είναι ο David Deutsch, Επισκέπτης Καθηγητής Φυσικής στο Κέντρο Κβαντικής Υπολογιστικής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, Ηνωμένο Βασίλειο, ο οποίος κέρδισε το Βραβείο Πρωτοποριακής Φυσικής του 2023.
* Αναζήτηση θεραπείας για την κυστική ίνωση
Πριν από δύο χρόνια, το Ίδρυμα Make-A-Wish ανακοίνωσε ότι η γενετική διαταραχή της κυστικής ίνωσης δεν αποτελεί πλέον αυτόματη πάθηση για τα παιδιά που πάσχουν από θανατηφόρες ασθένειες τις οποίες στοχεύει να βοηθήσει. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις εξελίξεις στη θεραπεία που αλλάζουν τη ζωή, με επικεφαλής τρεις επιστήμονες που πρωτοστάτησαν στον τομέα. Η πάθηση προκαλεί υπερβολική βλέννα, η οποία υποκρύπτει μολύνσεις και φράζει τους αεραγωγούς στους πνεύμονες.
Ο Δρ. Michael J. Welsh, καθηγητής εσωτερικής παθολογίας – πνευμονολογίας, εντατικής θεραπείας και επαγγελματικής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Αϊόβα, εξήγησε πώς λειτουργεί η πρωτεΐνη που αποτελεί τη βάση αυτής της θανατηφόρας γενετικής διαταραχής και τι μπορεί να πάει στραβά με αυτήν σε άτομα που πάσχουν από την πάθηση.
Αυτή η ανακάλυψη επέτρεψε σε δύο άλλους ερευνητές να βρουν τρόπους για να τροποποιήσουν τη συμπεριφορά της πρωτεΐνης, οδηγώντας στη δημιουργία ενός συνδυασμού φαρμάκων που μετέτρεψε την κυστική ίνωση σε μια διαχειρίσιμη πάθηση. Σύμφωνα με δήλωση του Ιδρύματος Lasker, ο Jesus (Tito) Gonzalez, φυσικός οργανικός χημικός ανέπτυξε το σύστημα που χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό πολλά υποσχόμενων ενώσεων, ενώ ο κυτταρικός βιολόγος Paul Negulescu, ηγήθηκε και υποστήριξε την έρευνα.
Τον Σεπτέμβριο, η τριάδα έλαβε το Βραβείο Κλινικής Ιατρικής Έρευνας Lasker-DeBakey 2025.
* Κατανόηση του μικροβιώματος του εντέρου
Τρισεκατομμύρια μικρόβια – βακτήρια, ιοί και μύκητες – ζουν πάνω και μέσα στο ανθρώπινο σώμα, συλλογικά γνωστά ως ανθρώπινο μικροβίωμα.
Χάρη στις προόδους στην γενετική αλληλούχιση τις τελευταίες δύο δεκαετίες, οι επιστήμονες μπόρεσαν να κατανοήσουν καλύτερα τι κάνουν αυτά τα μικρόβια, πώς επικοινωνούν μεταξύ τους και πώς αλληλεπιδρούν με τα ανθρώπινα κύτταρα, ιδιαίτερα στο έντερο.
Αυτός είναι ένας ακόμη τομέας που άξιζε από καιρό ένα βραβείο Νόμπελ, είπε ο Πέντλμπουρι.
Ο Paul Glaser του Πανεπιστημίου Washington στο Σεντ Λούις είναι πρωτοπόρος σε αυτόν τον τομέα.
* Αλληλούχιση DNA επόμενης γενιάς
Μία από τις πιο συχνά συζητημένες υποψηφιότητες για το βραβείο Νόμπελ είναι η χαρτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος, ένα τολμηρό έργο που ξεκίνησε το 1990 και ολοκληρώθηκε το 2003. Μια διεθνής κοινοπραξία χιλιάδων ερευνητών από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Μεγάλη Βρετανία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιαπωνία και την Κίνα συμμετείχε στην αποκρυπτογράφηση του γενετικού κώδικα της ανθρώπινης ζωής.
Αυτή η έρευνα είχε εκτεταμένο αντίκτυπο στη βιολογία, την ιατρική και πολλούς άλλους τομείς. Αλλά ένας λόγος για τον οποίο το έργο μπορεί να μην έλαβε βραβείο Νόμπελ είναι ο τεράστιος αριθμός των ατόμων που συμμετείχαν σε αυτό το κατόρθωμα. Σύμφωνα με τους κανόνες που έθεσε ο Νόμπελ στη διαθήκη του το 1895, τα βραβεία μπορούν να απονεμηθούν σε όχι περισσότερα από τρία άτομα για κάθε βραβείο, μια πρόκληση που καθίσταται ολοένα και πιο δύσκολη από τη συνεργατική φύση πολλών επιστημονικών προσπαθειών.
Σε παρόμοιο πνεύμα, ο Πέντλμπουρι δήλωσε ότι η επιτροπή των Νόμπελ θα μπορούσε να αναγνωρίσει το έργο των χημικών Σανκάρ Μπαλασουμπραμανιάν και Ντέιβιντ Κλένερμαν του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ στο Ηνωμένο Βασίλειο και του Γάλλου βιοφυσικού Πασκάλ Μάγιερ του Πανεπιστημίου του Στρασβούργου για το έργο τους στις τεχνολογίες αλληλούχισης επόμενης γενιάς που μπορούν να αποκρυπτογραφήσουν εκατομμύρια θραύσματα DNA ταυτόχρονα.
Πριν από την εφεύρεσή τους, η αλληλούχιση ενός πλήρους ανθρώπινου γονιδιώματος διαρκούσε μήνες και κόστιζε εκατομμύρια δολάρια. Σήμερα, η διαδικασία μπορεί να ολοκληρωθεί σε μία μόνο ημέρα με κόστος μόλις μερικές εκατοντάδες δολάρια.
Αυτό το έργο έχει μεταμορφώσει πολλούς τομείς, συμπεριλαμβανομένης της ιατρικής, της βιολογίας, της οικολογίας και της εγκληματολογίας, δήλωσε ο Πέντλμπουρι και σημαίνει ότι οι γιατροί μπορούν πλέον να κατανοήσουν πιο εύκολα τη γενετική βάση των ασθενειών, οδηγώντας στην ανάπτυξη εξατομικευμένης ιατρικής και άλλων θεραπειών.
Πότε θα ανακοινωθούν τα βραβεία
Το βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας ή Ιατρικής θα ανακοινωθεί τη Δευτέρα, το βραβείο Νόμπελ Φυσικής την Τρίτη και το βραβείο Νόμπελ Χημείας την Τετάρτη.
Το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας θα ανακοινωθεί την Πέμπτη και το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης την Παρασκευή.