H επεξεργασία μίας ομιλίας του Ντόναλντ Τραμπ για το ντοκιμαντέρ Panorama του ΒΒC άνοιξε τον ασκό του Αιόλου για μια σειρά σκανδάλων και προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο εθνικός ραδιοτηλεοπτικός φορέας της Βρετανίας
Μετά από σημαντικές καθυστερήσεις, το απόγευμα της Δευτέρας (10/11) ο πρόεδρος του BBC, Σαμίρ Σαχ δήλωσε ότι ο οργανισμός θα ήθελε να «ζητήσει συγγνώμη για ένα λάθος κρίσης» στην επεξεργασία μιας ομιλίας του Ντόναλντ Τραμπ που μεταδόθηκε στη δημοφιλή εκπομπή Panorama. Η δημόσια απολογία ήρθε μετά την παραίτηση δύο κορυφαίων στελεχών του BBC – της διευθύνουσας συμβούλου του BBC News, Ντέμπορα Τέρνες και του γενικού διευθυντή, Τιμ Ντέιβι οι οποίοι ανακοίνωσαν την αποχώρησή τους μετά από την αποκάλυψη ότι η ομιλία Τραμπ είχε υποστεί επιλεκτική επεξεργασία.
To υπόμνημα που «καίει» το BBC
Η κρίση πυροδοτήθηκε από τη διαρροή ενός εσωτερικού υπομνήματος 19 σελίδων με την υπογραφή του Μάικλ Πρέσκοτ, το οποίο αποκάλυψε ότι η εκπομπή του BBC “Panorama” που μεταδόθηκε τον περασμένο Οκτώβριο, μια εβδομάδα πριν τις αμερικανικές εκλογές, «παραπλάνησε πλήρως» το κοινό. Το ντοκιμαντέρ, το οποίο διερευνούσε τον ρόλο του Ντόναλντ Τραμπ στα γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου και την εισβολή στο Καπιτώλιο, κατηγορείται ότι συνέδεσε δύο διαφορετικά αποσπάσματα της ομιλίας Τραμπ.
Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις Πρέσκοτ, το ντοκιμαντέρ έκοψε και ένωσε δύο τμήματα ομιλίας του Τραμπ με αποτέλεσμα ο Αμερικανός πρόεδρος να φαίνεται ότι λέει στους υποστηρικτές του, «να πάμε στο Καπιτώλιο και να πολεμήσουμε με όλη μας τη δύναμη» (fight like hell), κάτι το οποίο δε συνέβη στην πραγματικότητα.
Έκτοτε ξέσπασε θύελλα επικρίσεων για τις πρακτικές του BBC, ενώ υπήρξαν καταγγελίες οτι η αποχώρηση του Ντέιβι και της Τέρνες είναι αποτέλεσμα «μιας εκστρατείας πολιτικών εχθρών του BBC» Το νέο σκάνδαλο είναι ένα από τα πολλά παραδείγματα που επισημάνθηκαν από τον Πρέσκοτ, πρώην εξωτερικό σύμβουλο της επιτροπής συντακτικών προτύπων του BBC, ο οποίος εξέθεσε λεπτομερώς τις ανησυχίες του σχετικά με την αμεροληψία του ραδιοτηλεοπτικού φορέα. Οι υποστηρικτές του BBC κατήγγειλαν μια συντονισμένη προσπάθεια δεξιών πολιτικών να υπονομεύσουν τον ραδιοτηλεοπτικό φορέα.
Με φόντο τη νέα κρίση, ήρθαν στην επιφάνεια και άλλα προβλήματα, σκάνδαλα και λάθη που ταλανίζουν εδώ και χρόνια το BBC. Στο στόχαστρο βρέθηκε μεταξύ άλλων η κάλυψη του πολέμου στη Γάζα, ένα ντοκιμαντέρ το οποίο παρουσιάστηκε στον σταθμό από γιο αξιωματούχου της Χαμάς αλλά και ζητήματα που αφορούν την τρανς κοινότητα. Ακόμα υπενθυμίζεται, ότι ο πιο ακριβοπληρωμένος παρουσιαστής του BBC Χιου Έντουαρντς, είχε κατηγορηθεί για κατοχή εικόνων παιδικής πορνογραφίας ενώ η εμπιστοσύνη του κοινού κλονίστηκε και από τον τρόπο που διαχειρίστηκε ο σταθμός την υπόθεση του εμβληματικού παρουσιαστή και ποδοσφαιριστή, Γκάρι Λίνεκερ. Το BBC τον απομάκρυνε επειδή επέκρινε τη μεταναστευτική πολιτική της βρετανικής κυβέρνησης στο Twitter.
Πώς επιλέγεται ο νέος γενικός διευθυντής;
Ο άνθρωπος που θα παραλάβει τη σκυτάλη από τον Tιμ Ντέιβι θα διοριστεί από το διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας. Ο γενικός διευθυντής είναι ο συντακτικός, επιχειρησιακός και δημιουργικός ηγέτης του BBC και είναι υπεύθυνος για τις υπηρεσίες του στην τηλεόραση, το ραδιόφωνο και το διαδίκτυο σε όλο τον κόσμο.
Ο διάδοχος του Ντέιβι θα διοριστεί από το διοικητικό συμβούλιο του BBC, το οποίο υποτίθεται ότι διασφαλίζει πως η εταιρεία εκπληρώνει την αποστολή και τους δημόσιους σκοπούς της. Το διοικητικό συμβούλιο διευθύνεται από τον πρόεδρο του BBC, Σαμίρ Σαχ, και αποτελείται από 10 μη εκτελεστικά μέλη, συμπεριλαμβανομένου του ίδιου, και τέσσερα εκτελεστικά μέλη. Τέσσερα από τα μη εκτελεστικά μέλη διορίζονται ως μέλη για κάθε μία από τις χώρες του Ηνωμένου Βασιλείου( Αγγλία, Σκωτία, Ουαλία, Βόρεια Ιρλανδία)
Έχει η κυβέρνηση κάποια επιρροή;
Δεν υπάρχει άμεσος ρόλος για τους υπουργούς στη διαδικασία επιλογής, αλλά οι προηγούμενοι διορισμοί συχνά συνοδεύονταν από εκθέσεις της εκάστοτε κυβέρνησης που γνωστοποιούσαν τις απόψεις της. Ο διορισμός του γενικού διευθυντή γίνεται σύμφωνα με τους όρους του καταστατικού του BBC, το οποίο καταρτίζεται από την κυβέρνηση και καθορίζει τους όρους και τους σκοπούς της ύπαρξης του οργανισμού.
Το καταστατικό συνήθως διαρκεί περίπου μια δεκαετία, με το τρέχον να λήγει στις 31 Δεκεμβρίου του 2027. Η κυβέρνηση αποφασίζει επίσης για το μοντέλο χρηματοδότησης του BBC, για παράδειγμα, το επίπεδο του τέλους αδείας, το οποίο του δίνει σημαντική επιρροή στη στρατηγική λήψη αποφάσεων και την επιχειρησιακή ικανότητα του οργανισμού.
Γιατί έχει σημασία;
Απομένει λίγο περισσότερο από ένας χρόνος μέχρι να ανανεωθεί το καταστατικό του BBC. Όταν συμβαίνει αυτό, υπάρχουν διάφορα ζητήματα που διακυβεύονται, με επίκεντρο κυρίως το μοντέλο χρηματοδότησης, τη διακυβέρνηση και τη ρύθμιση, την αμεροληψία, καθώς και το συνολικό πεδίο εφαρμογής και τη σημασία του BBC σε ένα μεταβαλλόμενο τοπίο μέσων ενημέρωσης.
Ο γενικός διευθυντής του BBC διαδραματίζει έναν εξαιρετικά ισχυρό και εξέχοντα ρόλο στη διαδικασία ανανέωσης της άδειας λειτουργίας, κυρίως ως ο κύριος υποστηρικτής και επικεφαλής διαπραγματευτής για το όραμα, τη στρατηγική και τις χρηματοδοτικές ανάγκες του BBC με την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου.
Τα βασικά ευρήματα από το υπόμνημα, το οποίο συντάχθηκε από τον Πρέσκοτ προς το Συμβούλιο Συντακτικών Οδηγιών και Προτύπων του BBC:
Πρόγραμμα Τραμπ
Ο Πρέσκοτ δήλωσε ότι μια έκδοση της εμβληματικής εκπομπής Panorama του BBC που μεταδόθηκε μια εβδομάδα πριν από τις αμερικανικές εκλογές, με τίτλο «Trump: A Second Chance?», «φάνηκε να τηρεί μια σαφώς αντι-Τραμπική στάση», σημειώνοντας ότι οι επικριτές του Τραμπ ήταν κατά πολύ περισσότεροι από τους υποστηρικτές του. Το πρόγραμμα συνδύαζε δύο ξεχωριστά αποσπάσματα από μία από τις ομιλίες του Τραμπ, δημιουργώντας την εντύπωση ότι υποκινούσε την εξέγερση του Ιανουαρίου 2021 στο Καπιτώλιο, είπε. Ο Τραμπ απεικονίστηκε να λέει στους υποστηρικτές του ότι «θα περπατήσουμε μέχρι το Καπιτώλιο» και ότι θα «πολεμήσουμε με όλη μας τη δύναμη», ένα σχόλιο που έκανε σε διαφορετικό σημείο της ομιλίας του. Μάλιστα, είχε πει ότι οι υποστηρικτές του θα «επευφημούσαν τους γενναίους γερουσιαστές, τους βουλευτές και τις γυναίκες μας».
Κάλυψη Ισραήλ-Χαμάς
Ο Πρέσκοτ σημείωσε ότι αρκετοί συνεργάτες της αραβικής υπηρεσίας του BBC είχαν καλύψει επιλεκτικά άρθρα που ασκούσαν κριτική στο Ισραήλ. Σε μια περίπτωση, η κύρια αγγλόφωνη ειδησεογραφική ιστοσελίδα του BBC δημοσίευσε 19 ξεχωριστά άρθρα σχετικά με τους ομήρους που πήρε η Χαμάς την ημέρα της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου 2023, ενώ το BBC Arabic δεν δημοσίευσε κανένα. Αντίθετα, κάθε άρθρο που επικρίνει το Ισραήλ και εμφανίστηκε στην ιστοσελίδα του BBC News προβλήθηκε και στο BBC Arabic.
Το υπόμνημα τόνιζε επίσης ότι ενώ το BBC Arabic συχνά μετέδιδε τα ίδια ρεπορτάζ με την αγγλόφωνη ιστοσελίδα του BBC, υπήρχαν σημαντικές διαφορές στον τόνο, τους τίτλους και την έμφαση, με την κάλυψη να είναι γενικά πιο επικριτική προς το Ισραήλ. Ο Πρέσκοτ επέκρινε επίσης το BBC για την φερόμενη λανθασμένη αναφορά του ποσοστού των Παλαιστινίων γυναικών και παιδιών που σκοτώθηκαν από τις ισραηλινές στρατιωτικές ενέργειες, καθώς και για την ανακριβή απεικόνιση της πιθανότητας τα παιδιά να αντιμετωπίσουν την πείνα υπό τον αποκλεισμό της βοήθειας από το Ισραήλ.
Κάλυψη τρανς
Ο Πρέσκοτ ισχυρίστηκε ότι οι ιστορίες που έθεταν «δύσκολα ερωτήματα» σχετικά με τα ζητήματα των τρανς ατόμων συχνά παραβλέπονταν, ακόμη και όταν είχαν αναφερθεί ευρέως και συζητηθεί από άλλα μέσα ενημέρωσης. Σημείωσε επίσης ότι ορισμένα ρεπορτάζ παρουσίαζαν την εμπειρία των τρανς ατόμων με υπερβολικά μονόπλευρο τρόπο, χωρίς επαρκή ισορροπία και αντικειμενικότητα.
Το υπόμνημα σημείωνε επίσης ότι το BBC δεν κάλυψε ορισμένα θέματα, συμπεριλαμβανομένης μιας υπόθεσης στην οποία μια ομάδα νοσοκόμων μήνυσε τον εργοδότη τους επειδή επέτρεψε σε βιολογικούς άνδρες να χρησιμοποιούν τα αποδυτήριά τους.
Ζητήματα μετανάστευσης
Ο Πρέσκοτ σημείωσε ότι το BBC έστειλε λίγες «ειδοποιήσεις push» σχετικά με παράτυπους μετανάστες ή αιτούντες άσυλο στους 7 εκατομμύρια χρήστες της εφαρμογής ειδήσεων, ακόμη και όταν λιγότερο σημαντικές ιστορίες έλαβαν εκτενή κάλυψη.
Το υπόμνημα ανέφερε επίσης ότι οι παραγωγοί τεσσάρων προγραμμάτων του BBC με ιστορικό περιεχόμενο ευνόησαν μη ειδικούς ακαδημαϊκούς, οι οποίοι προσέφεραν εύστοχα αποσπάσματα για τον ρατσισμό και τις προκαταλήψεις, παράγοντας υπεραπλουστευμένες και διαστρεβλωμένες αφηγήσεις για τη βρετανική αποικιοκρατία, τη δουλεία και την κληρονομιά της.
Ρατσισμός
Ο Πρέσκοτ έγραψε στο υπόμνημά του ότι το BBC «υπέκυπτε πολύ εύκολα στη δημοσίευση κακώς ερευνημένου υλικού που υποδήλωνε ζητήματα ρατσισμού ενώ δεν υπήρχαν». Επικαλέστηκε μια έκθεση που ισχυριζόταν ότι οι άνθρωποι που ζουν σε περιοχές με υψηλό ποσοστό κατοίκων εθνοτικών μειονοτήτων πλήρωναν περισσότερα για ασφάλεια αυτοκινήτου, παρόλο που τα ποσοστά τροχαίων ατυχημάτων και εγκληματικότητας ήταν παρόμοια. Σημείωσε ότι το ρεπορτάζ και τα σχόλια αγνόησαν άλλους παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν το κόστος ασφάλισης, βασίστηκαν σε ξεπερασμένα και ακατάλληλα δεδομένα και παρουσίασαν μόνο έναν καλεσμένο που υποστήριξε τον ισχυρισμό. Ο Σύνδεσμος Βρετανών Ασφαλιστών αρνήθηκε να εμφανιστεί και η δήλωσή του, η οποία παρείχε κρίσιμο πλαίσιο, αναφέρθηκε επιλεκτικά. Το ρεπορτάζ αργότερα αφαιρέθηκε.