Στα 265 ευρώ ανά θερμική μεγαβατώρα διαμορφώνεται η διεθνής τιμή του φυσικού αερίου στην ευρωπαϊκή αγορά αναφοράς, το ολλανδικό TTF (Title Transfer Facility), σημειώνοντας άνοδο 25% σε ημερήσια βάση.
Η Ρωσία ακύρωσε την προγραμματισμένη για το Σάββατο επανέναρξη των ροών φυσικού αερίου μέσω του αγωγού Nord Stream 1, μιας από τις κύριες οδούς τροφοδοσίας προς την Ευρώπη, δηλώνοντας ότι ανακάλυψε βλάβη κατά τη διάρκεια ελέγχου ρουτίνας, γεγονός που βαθαίνει τις δυσκολίες της Ευρώπης στην εξασφάλιση καυσίμων για το χειμώνα.
Αυτό δείχνει πως ο πόλεμος αντοχών μεταξύ της Ευρώπης και της Ρωσίας περνά σε άλλο επίπεδο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ο Πούτιν τους επόμενους μήνες δεν θα παίξει πλέον στο πεδίο των τιμών, ανοιγοκλείνοντας τις στρόφιγγες του φυσικού αερίου, αλλά στο πεδίο της επάρκειας, διακόπτοντας πλήρως τις ροές. Ισως αυτό ερμηνεύει την κλιμάκωση της ρητορικής αντιπαράθεσης, με την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να δηλώνει ότι ήρθε η ώρα για την επιβολή πλαφόν στην τιμή του ρωσικού αερίου και τις υπηρεσίες της να αναζητούν τρόπους να μπει φρένο στο ράλι των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά στην ουσία να προτείνουν μέτρα που έχουν στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας.
Σε έναν πόλεμο αντοχών μεταξύ της Ρωσίας και των Δυτικών συμμάχων της Ουκρανίας οδηγεί η κλιμάκωση της ενεργειακής κρίσης των τελευταίων ημερών, με πρωταγωνίστρια αυτή τη φορά την Ευρώπη, που δείχνει έτοιμη να επιβάλει πλαφόν στο ρωσικό φυσικό αέριο που διέρχεται μέσω αγωγών, μέτρο που απέφυγε στην αρχή της κρίσης φοβούμενη τις επιπτώσεις από μια πλήρη διακοπή των ρωσικών ροών που θα μπορούσε να προκληθεί ως αντίδραση της Ρωσίας.
«Η ώρα του πλαφόν»
«Πιστεύω ακράδαντα ότι έχει έρθει η ώρα για την επιβολή πλαφόν στο ρωσικό φυσικό αέριο που εισάγεται μέσω αγωγών στην Ευρώπη» δήλωσε την Παρασκευή η πρόεδρος της Ε.Ε. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προκειμένου να αντιμετωπίσει, όπως είπε, τις απόπειρες του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν να χειραγωγήσει την ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας. «Απλώς δεν θα υπάρξει ρωσικό αέριο στην Ευρώπη», ήταν η άμεση απάντηση της Μόσχας μέσω σχολίου του πρώην προέδρου της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ στην εφαρμογή μηνυμάτων Telegram, σε συνέχεια μιας αντίστοιχης προειδοποίησης του Κρεμλίνου προς το G7 που συνεδρίασε την ίδια ημέρα για την επιβολή πλαφόν στις αγορές ρωσικού πετρελαίου με στόχο τη μείωση των εσόδων που εισρέουν στη Μόσχα.
Το κατά πόσον η Ευρώπη θα προχωρήσει τελικά στην επιβολή πλαφόν θα εξαρτηθεί από τη στάση που θα κρατήσουν τα κράτη-μέλη, τα οποία δεν επηρεάζονται στον ίδιο βαθμό και άμεσα από το ανοιγοκλείσιμο της στρόφιγγας του Nord Stream 1 και άρα δεν θα είναι εύκολο να αποδεχθούν τις επιπτώσεις που θα προκαλέσει το πιθανό ενδεχόμενο να προχωρήσει η Ρωσία σε ολική παύση των ροών αερίου προς την Ευρώπη.
Μονομερής παραβίαση
Αναλυτές που συμμετέχουν στις ευρωπαϊκές διαπραγματεύσεις επισημαίνουν επίσης στην «Κ» ότι η επιβολή πλαφόν στο ρωσικό αέριο μεταφράζεται σε μονομερή παραβίαση των συμβάσεων της Gazprom, κάτι που θα αξιοποιήσει η ρωσική εταιρεία εμφανίζοντας την Ευρώπη ως υπεύθυνη της διακοπής παραδόσεων για να εγείρει αποζημιώσεις. Το συγκεκριμένο μέτρο, εξάλλου, και στην αρχή της κρίσης και την περίοδο αλλαγής του τρόπου
Oι κυβερνήσεις των κρατών-μελών της Ε.Ε. έχουν ξοδέψει πάνω από 280 δισ. ευρώ χωρίς να καταφέρουν να συγκρατήσουν τις τιμές.
πληρωμής (λογαριασμό και σε ρούβλια) που επέβαλε με διάταγμα ο Ρώσος πρόεδρος εγκαταλείφθηκε, λόγω των ίδιων ακριβώς ανησυχιών.
Οι δηλώσεις της προέδρου της Κομισιόν για επιβολή πλαφόν στο ρωσικό αέριο ήρθαν λίγα μόλις 24ωρα μετά τη γνωστοποίηση από την ίδια για την αναζήτηση μέτρων άμεσης παρέμβασης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά και διαρθρωτικής μεταρρύθμισης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και τη σύγκληση από την τσεχική προεδρία έκτακτου συμβουλίου των υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε. στις 9 Σεπτεμβρίου. Το μέτρο, ωστόσο, δεν έχει συμπεριληφθεί στο προσχέδιο των προτάσεων που διαμορφώθηκε μέσω μιας έντονης κινητικότητας μεταξύ εμπειρογνωμόνων της Ε.Ε. και των κρατών-μελών, ενόψει της παρουσίασης μιας ολοκληρωμένης πρότασης από την πρόεδρο της Κομισιόν στις 14 Σεπτεμβρίου. Με τις τιμές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας έχουν «κάψει» όλες τις «εργαλειοθήκες» που υιοθέτησε από την αρχή της κρίσης, και τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών να έχουν ξοδέψει μέχρι σήμερα πάνω από 280 δισ. ευρώ χωρίς να καταφέρουν να συγκρατήσουν τις τιμές, και την οργή νοικοκυριών και επιχειρήσεων, την αβεβαιότητα ενός βαρύ χειμώνα και τον Πούτιν να εξακολουθεί να παίζει το μαρτύριο της σταγόνας με το φυσικό αέριο, η Ε.Ε. αναζητάει εσπευσμένα έκτακτα μέτρα.
Τα παιχνίδια της Gazprom
Το γεγονός εξάλλου ότι η Gazprom ανακοίνωσε την επ’ αόριστον διακοπή των ροών από τον Nord Stream 1 για τεχνικούς λόγους, υποστηρίζοντας ταυτόχρονα ότι «η μόνη λειτουργική τουρμπίνα στο σημείο εισόδου της σύνδεσης πρέπει να υποβάλλεται σε τεχνική συντήρηση κάθε 1.000 ώρες» που σημαίνει περίπου κάθε 42 ημέρες, δεν αφήνει καμία αυταπάτη ότι η Ρωσία θα συνεχίσει να ανοιγοκλείνει τη στρόφιγγα για να πιέσει τις οικονομίες της Ευρώπης. Μάλιστα, η βασική εκτίμηση είναι πως η «γραμμή» Πούτιν απέναντι στους συμμάχους της Ουκρανίας φαίνεται να περνάει από την πίεση στις τιμές στην πίεση στην επάρκεια, σε μια προσπάθεια να προκαλέσει γενικευμένη αποσταθεροποίηση στις εύθραυστες πολιτικά και κοινωνικά ευρωπαϊκές χώρες.
Η αλλαγή πλεύσης φαίνεται να έχει αξιολογηθεί από την Ευρώπη και να αποτελεί τη βάση των νέων σεναρίων της για την αντιμετώπιση της κρίσης, με βασικότερη την εξοικονόμηση ενέργειας επεκτείνοντας τα σχέδια για μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας. Η μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας τίθεται σε πρώτη προτεραιότητα, μαζί με την επιβολή πλαφόν σε τεχνολογίες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που επωφελούνται από την τιμολόγηση στην ακριβότερη κιλοβατώρα που μπαίνει στο σύστημα, του φυσικού αερίου, με στόχο την άντληση εσόδων για τη χρηματοδότηση στοχευμένων επιδοτήσεων ευάλωτων καταναλωτών και παροχής κινήτρων για μείωση της ζήτησης.