Το Ισραήλ επιστρατεύει την αρχαιολογία για να κερδίσει την υποστήριξη των ΗΠΑ για τους στόχους του, γράφει ο Guardian
Όταν ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, επισκέφθηκε την Ιερουσαλήμ αυτόν τον μήνα, το δρομολόγιο που σχεδίασαν οι Ισραηλινοί οικοδεσπότες του περιελάμβανε περισσότερο την αρχαιολογία από οτιδήποτε άλλο. Την πρώτη μέρα, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου οδήγησε τον Ρούμπιο σε υπόγειες ανασκαφές κοντά στο Τείχος των Δακρύων.
Τη δεύτερη μέρα, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ έδωσε στον Αμερικανό επισκέπτη του την τιμή να εγκαινιάσει μια σήραγγα σκαμμένη κάτω από μια παλαιστινιακή συνοικία, κατά μήκος ενός δρόμου της ρωμαϊκής εποχής που λέγεται «Οδός Προσκυνήματος», σε ένα αρχαιολογικό πάρκο ονόματι η «Πόλη του Δαβίδ» που ιδρύθηκε από μια ισραηλινή οργάνωση εποίκων.
Και οι δύο εκδηλώσεις είχαν ως στόχο να τονίσουν τις εβραϊκές ρίζες της Ιερουσαλήμ και το καθεστώς της, τόνισε ο Νετανιάχου, ως «η αιώνια και αδιαίρετη πρωτεύουσά μας». Ενώ ο Ρούμπιο βρισκόταν σε αυτή την περιοδεία στην αρχαία Ιερουσαλήμ, ισραηλινά αεροπλάνα βομβάρδιζαν την πιο σημαντική αποθήκη αρχαίων αντικειμένων στην πόλη της Γάζας, καταστρέφοντας τρεις δεκαετίες αρχαιολογικού έργου.
Η μάχη για την ιστορία αποτελεί εδώ και καιρό μέρος του ευρύτερου ισραηλο-παλαιστινιακού αγώνα. Αξιωματούχοι της Ισραηλινής Αρχής Αρχαιοτήτων ακολούθησαν ισραηλινά στρατεύματα στις κατεχόμενες ζώνες αναζητώντας αντικείμενα.
Αλλά αυτός ο αγώνας σπάνια ήταν τόσο εμφανής όσο τον τελευταίο μήνα. Η περιοδεία του Ρούμπιο είχε σχεδιαστεί για να υπογραμμίσει μια κοινή «ιουδαιοχριστιανική ιστορία με επίκεντρο την Ιερουσαλήμ, η οποία συνδέει την ευαγγελική βάση του Ρεπουμπλικανικού κόμματος με το κράτος του Ισραήλ» γράφει ο Guardian.
Μαζί με τις συζύγους τους, ο Νετανιάχου και ο Ρούμπιο συνοδεύονταν από έναν άνδρα που ενσαρκώνει αυτόν τον δεσμό, τον Μάικ Χάκαμπι, έναν ευαγγελικό βαπτιστή πάστορα, τον νυν πρέσβη των ΗΠΑ στο Ισραήλ, αμετακίνητο υποστηρικτή της ισραηλινής εδαφικής επέκτασης. Έχει δηλώσει ότι «δεν υπάρχει πραγματικά κάτι τέτοιο όπως Παλαιστίνιος» και απορρίπτει τον όρο Δυτική Όχθη υπέρ της ισραηλινής δεξιάς χρήσης των βιβλικών όρων Ιουδαία και Σαμάρεια για τα κατεχόμενα εδάφη.
Οργανώνοντας μια περιοδεία που παρουσίαζε τα θεμέλιά της ως εξ ολοκλήρου εβραϊκά, ο Νετανιάχου και ο Χάκαμπι επεδίωξαν να ενισχύσουν την ιστορική υπόθεση για τον πλήρη ισραηλινό έλεγχο της Ιερουσαλήμ, αντί για μια διαιρεμένη πόλη που θα προέκυπτε από οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία.
Ο Νετανιάχου έχει αφιερώσει την πολιτική του καριέρα στην καταστροφή κάθε πιθανότητας παλαιστινιακού κράτους και τώρα έχει συμμάχους στην αμερικανική κυβέρνηση. Η προσήλωσή της σε μια λύση δύο κρατών είναι ασταθής, αλλά πολλές σημαντικές προσωπικότητες σε αυτήν θα υποστήριζαν την μεγάλης κλίμακας ισραηλινή προσάρτηση της Δυτικής Όχθης.
Για να υποστηρίξουν τους στόχους τους λένε ανεξάρτητοι αρχαιολόγοι, ο Νετανιάχου και οι Αμερικανοί υποστηρικτές του επιδιώκουν να κατασκευάσουν μια ιστορία απαλλαγμένη από όλες τις πολυπλοκότητες μιας γης που έχει αμφισβητηθεί και μοιραστεί εδώ και χιλιετίες.
Ο Ρούμπιο αποκάλεσε τη σήραγγα της «Οδού Προσκυνήματος» «ίσως έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους στον πλανήτη». Ακολουθεί τη διαδρομή ενός δρόμου του πρώτου αιώνα που οδηγεί στην τοποθεσία που στους Εβραίους είναι γνωστή ως το «Όρος του Ναού» και στους Μουσουλμάνους ως Χαράμ αλ-Σαρίφ.
Η ομάδα εποίκων Elad, η οποία ίδρυσε τον αρχαιολογικό χώρο της Πόλης του Δαβίδ σε απαλλοτριωμένη παλαιστινιακή γη στην περιοχή Σιλουάν, παρουσίασε τον δρόμο ως τη διαδρομή που ακολούθησαν οι Εβραίοι προς τον ναό κατά τη διάρκεια της ζωής του Ιησού Χριστού. Η επιχείρηση κηρύχθηκε παράνομη από τον ΟΗΕ, καθώς χτίστηκε σε κατεχόμενα εδάφη στο πλαίσιο μιας ευρύτερης προσπάθειας εκδίωξης των Παλαιστινίων, και μια εξεταστική επιτροπή του ΟΗΕ κατήγγειλε πέρυσι τη χρήση της αρχαιολογίας για πολιτικούς σκοπούς
«Παρά την πλούσια, ετερογενή ιστορία της, η αφήγηση που παρουσιάζεται στην τοποθεσία της Πόλης του Δαβίδ εστιάζει μόνο στην εβραϊκή ιστορία της τοποθεσίας… αγνοώντας όλες τις άλλες περιόδους και πολιτισμούς», ανέφερε η επιτροπή.
Ο Άλον Αράντ, επικεφαλής της ανεξάρτητης ομάδας αρχαιολόγων, Emek Shaveh επεσήμανε ότι η σήραγγα της «Οδού Προσκυνήματος» είχε ήδη ανοίξει μία φορά στο παρελθόν, κατά την πρώτη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ, από τον πρώτο πρεσβευτή του στο Ισραήλ, Ντέιβιντ Φρίντμαν, ο οποίος χρησιμοποίησε ένα σφυρί για να γκρεμίσει έναν τοίχο το 2019.
«Όλο αυτό που συμβαίνει τώρα είναι εντελώς παράξενο», είπε ο Αράντ. «Το γεγονός ότι οι έποικοι και οι ευαγγελιστές και άλλοι δεξιοί Αμερικανοί βρήκαν ο ένας στον άλλον το τέλειο ταίρι δεν είναι είδηση. Αλλά αυτή η παράσταση είναι απλώς κακή αρχαιολογία και μια ακόμη απόδειξη ότι ολόκληρο το έργο του αρχαιολογικού πάρκου της Πόλης του Δαβίδ δεν έχει καμία σχέση ούτε με την αρχαιολογία ούτε με την κληρονομιά».
Μια μεγάλη πέτρινη κατασκευή στην τοποθεσία έχει χαρακτηριστεί από ορισμένους αρχαιολόγους ως η βιβλική Πόλη του Δαβίδ, αλλά ο ισχυρισμός αμφισβητείται έντονα. Ο Aράντ κατηγορεί επίσης την οργάνωση Elad ότι χρησιμοποιεί αναξιόπιστες μεθόδους
«Οι αρχαιολόγοι σταμάτησαν να σκάβουν σε σήραγγες στις αρχές του 20ού αιώνα», είπε. «Το γεγονός ότι σκάβουν σήραγγες κάτω από τα σπίτια των ανθρώπων χωρίς την άδειά τους καθιστά όλο αυτό το πράγμα κακή αρχαιολογία. Μόλις σκάψεις σε μια σήραγγα, έχεις μια πολύ στενή οπτική γωνία. Όλη αυτή η επωνυμία Οδός Προσκυνήματος είναι μια προσπάθεια να ιουδαιοποιηθεί ολόκληρη η κληρονομιά αυτής της περιοχής. Είναι το καλύτερο παράδειγμα του όρου “όραμα σήραγγας”»
Η Emek Shaveh κατήγγειλε επίσης τον βομβαρδισμό της αρχαιολογικής αποθήκης στην πόλη της Γάζας από το Ισραήλ την Κυριακή, όταν ο Ρούμπιο ξεναγούνταν γύρω από το Δυτικό Τείχος. «Από την αρχή του πολέμου, το Ισραήλ έχει καταστρέψει εκατοντάδες προστατευόμενους πολιτιστικούς χώρους και αντικείμενα», ανέφερε η ομάδα σε ανακοίνωσή της. «Η αποθήκη περιείχε περίπου 30 χρόνια αρχαιολογικής εργασίας στη Λωρίδα της Γάζας και στέγαζε δεκάδες χιλιάδες αντικείμενα. Μερικά απομακρύνθηκαν, αλλά πολλά καταστράφηκαν».
Ο Ισραηλινός Στρατός έδωσε στους Παλαιστίνιους αρχαιολόγους και στο γαλλικό École Biblique, το οποίο υποστηρίζει τον χώρο, τρεις ημέρες για να αδειάσουν την αποθήκη πριν βομβαρδιστεί, αλλά υπήρχε χρόνος μόνο για να απομακρύνουν ορισμένα από τα αντικείμενα. «Δεν μπορούσαμε να επιστρέψουμε για μια δεύτερη αποστολή λόγω της έλλειψης φορτηγών και της διαθεσιμότητας ανθρώπων και κυρίως λόγω του κινδύνου, έτσι ορισμένα από τα αντικείμενα χάθηκαν», δήλωσε αξιωματούχος της École Biblique.
Η αποθήκη είχε καταληφθεί από τις ισραηλινές δυνάμεις σε μια επίθεση στις αρχές του περασμένου έτους, όταν, όπως είπε ο αξιωματούχος, επετράπη σε υπαλλήλους της Ισραηλινής Αρχής Αρχαιοτήτων να την επιθεωρήσουν, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου. Σε εκείνη την περίπτωση, μια παγκόσμια κατακραυγή εμπόδισε ένα σχέδιο απομάκρυνσης ορισμένων από τα αντικείμενα.
Ορισμένα από τα αντικείμενα που κατάφεραν να απομακρύνουν οι αρχαιολόγοι πριν από τον βομβαρδισμό έσπασαν κατά τη μεταφορά τους σε ανοιχτά φορτηγά, το μόνο είδος που επιτρέπεται από τον ισραηλινό στρατό. Βρίσκονται τώρα σε μια άγνωστη τοποθεσία όπου είναι εκτεθειμένα στα στοιχεία της φύσης.
Το ισραηλινό στρατιωτικό τμήμα Cogat που ασχολείται με τα κατεχόμενα εδάφη, ανακοίνωσε ότι είχε διευκολύνει την αποστολή διάσωσης, την οποία περιέγραψε ως «τη μεταφορά σπάνιων αρχαιολογικών αντικειμένων, ψηφιδωτών και κεραμικών της χριστιανικής κοινότητας στη Γάζα».
Στην πραγματικότητα, τα αντικείμενα προέρχονταν από πολλαπλές περιόδους, συνδεδεμένες με πολλαπλούς πολιτισμούς και θρησκείες. «Είναι ένας περίεργος χαρακτηρισμός», είπε ο Aράντ. «Δεν ξέρω ποιο ήταν το κίνητρο του Cogat. Μπορώ μόνο να υποθέσω ότι οφείλεται στο γεγονός ότι το Ισραήλ εξακολουθεί να προσπαθεί να διατηρήσει τις εξωτερικές του σχέσεις με τους Ευαγγελιστές στις ΗΠΑ».
