Η «κρίση σοκολάτας» της ΕΕ επιδεινώνεται από την κλιματική αλλαγή, προειδοποιούν οι ερευνητές
Η κλιματική αλλαγή και η απώλεια άγριας ζωής επιδεινώνουν την «κρίση σοκολάτας» της ΕΕ, υποστηρίζει μια έκθεση, με το κακάο να είναι ένα από τα έξι βασικά προϊόντα που προέρχονται κυρίως από χώρες ευάλωτες σε περιβαλλοντικές απειλές. Περισσότερα από τα δύο τρίτα του κακάο, του καφέ, της σόγιας, του ρυζιού, του σιταριού και του καλαμποκιού που εισήχθησαν στην ΕΕ το 2023 προέρχονταν από χώρες που δεν είναι καλά προετοιμασμένες για την κλιματική αλλαγή, σύμφωνα με την βρετανική εταιρεία συμβούλων Foresight Transitions.
Για τρία από τα προϊόντα – κακάο, σιτάρι και καλαμπόκι – τα δύο τρίτα των εισαγωγών προέρχονταν από χώρες των οποίων η βιοποικιλότητα κινδυνεύει, σύμφωνα με την ανάλυση. Οι ερευνητές ανέφεραν ότι η ζημιά στην παραγωγή τροφίμων από την κλιματική αλλαγή επιδεινώθηκε και έκανε τις καλλιέργειες λιγότερο ανθεκτικές.
«Δεν πρόκειται για απλές αφηρημένες απειλές», δήλωσε η επικεφαλής συγγραφέας της έκθεσης, Camilla Hyslop. «Ήδη εκδηλώνονται με τρόπους που επηρεάζουν αρνητικά τις επιχειρήσεις και τις θέσεις εργασίας, καθώς και τη διαθεσιμότητα και την τιμή των τροφίμων για τους καταναλωτές, και μόνο χειροτερεύουν».
Πολύτιμοι κινδυνεύουν να γίνουν οι σπόροι κακάο
ΑΡ
Οι ερευνητές αντιστοίχισαν τα εμπορικά δεδομένα από την Eurostat σε δύο κατατάξεις περιβαλλοντικής ασφάλειας για να αξιολογήσουν το επίπεδο έκθεσης για τρία βασικά τρόφιμα και τρεις κρίσιμες εισροές στο σύστημα τροφίμων της ΕΕ.
Χρησιμοποίησαν μια κατάταξη της κλιματικής ετοιμότητας από τον Δείκτη Παγκόσμιας Προσαρμογής Notre Dame, ο οποίος συνδυάζει την ευπάθεια μιας χώρας στις κλιματικές ζημιές με την πρόσβασή της σε οικονομική και θεσμική υποστήριξη, και μια κατάταξη της βιοποικιλότητας από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Ηνωμένου Βασιλείου, η οποία συγκρίνει την τρέχουσα αφθονία των άγριων ειδών με τα προ-σύγχρονα επίπεδα.
Διαπίστωσαν ότι η πλειονότητα των εισαγωγών προερχόταν από χώρες που κατέταξαν ως «χαμηλής-μέτριας» στην κλίμακα του κλίματος και «χαμηλής-μέτριας» ή «μέτριας» στην κλίμακα της βιοποικιλότητας. Ορισμένα τρόφιμα ήταν ιδιαίτερα εκτεθειμένα. Η έκθεση διαπίστωσε ότι η ΕΕ εισήγαγε το 90% του καλαμποκιού της από χώρες με χαμηλή-μέτρια ετοιμότητα για το κλίμα και το 67% από χώρες με μέτρια ή χαμηλότερη ακεραιότητα της βιοποικιλότητας.
Για το κακάο, ένα βασικό συστατικό της βιομηχανίας σοκολάτας που η Ευρώπη δεν καλλιεργεί η ίδια, η έκθεση στις εισαγωγές ήταν 96,5% για την ετοιμότητα για το κλίμα και 77% στην κλίμακα βιοποικιλότητας, διαπίστωσε η έκθεση.
Η βιομηχανία ήδη παλεύει με τις αυξήσεις στην τιμή της ζάχαρης, εν μέρει λόγω ακραίων καιρικών φαινομένων, και τις ελλείψεις στην προσφορά κακάο. Το μεγαλύτερο μέρος του κακάο προέρχεται από χώρες της Δυτικής Αφρικής που αντιμετωπίζουν επικαλυπτόμενους κινδύνους για το κλίμα και τη βιοποικιλότητα.
Η έκθεση, η οποία ανατέθηκε από το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για το Κλίμα, υποστήριξε ότι οι μεγάλοι κατασκευαστές σοκολάτας θα πρέπει να επενδύσουν στην προσαρμογή στο κλίμα και την προστασία της βιοποικιλότητας στις χώρες που καλλιεργούν κακάο.
«Δεν πρόκειται για πράξη αλτρουισμού ή βιώσιμης χρηματοδότησης [ESG], αλλά μάλλον για μια ζωτική σημασίας μείωση του κινδύνου για τις αλυσίδες εφοδιασμού», έγραψαν οι συγγραφείς. «Η διασφάλιση ότι οι αγρότες στις αλυσίδες εφοδιασμού τους πληρώνονται μια δίκαιη τιμή για τα προϊόντα τους θα τους επέτρεπε να επενδύσουν στην ανθεκτικότητα των δικών τους αγροκτημάτων».
Ο Paul Behrens, περιβαλλοντικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και συγγραφέας ενός εγχειριδίου για τα τρόφιμα και τη βιωσιμότητα, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα, δήλωσε ότι τα ευρήματα σκιαγραφούν μια «εξαιρετικά ανησυχητική εικόνα» για την ανθεκτικότητα των τροφίμων.
«Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αρέσκονται να θεωρούν την ΕΕ ως επισιτιστικά ασφαλή επειδή παράγει αρκετά από τα δικά της τρόφιμα», είπε. «Αλλά αυτό που δείχνει αυτή η έκθεση είναι ότι η ΕΕ είναι ευάλωτη σε κινδύνους για το κλίμα και τη βιοποικιλότητα σε ορισμένες ζωτικές αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων».
Η έκθεση διαπίστωσε ότι ο καφές, το ρύζι και η σόγια είχαν συνολικά λιγότερους κινδύνους, αλλά υπάρχουν σημεία ανησυχίας. Η Ουγκάντα, η οποία παρείχε το 10% του καφέ της ΕΕ το 2023, είχε χαμηλή κλιματική ετοιμότητα και χαμηλή-μέτρια ακεραιότητα της βιοποικιλότητας, σύμφωνα με την έκθεση.
Ο Joseph Nkandu, ιδρυτής της Εθνικής Ένωσης Αγροτικών Επιχειρήσεων και Γεωργικών Επιχειρήσεων Καφέ στην Ουγκάντα, ζήτησε μεγαλύτερη πρόσβαση σε διεθνή χρηματοδότηση για το κλίμα, ώστε να βοηθηθούν οι αγρότες να γίνουν πιο ανθεκτικοί απέναντι στην επιδείνωση του καιρού.
«Ο καιρός στην Ουγκάντα δεν είναι πλέον προβλέψιμος», είπε. «Κύματα καύσωνα, παρατεταμένες περίοδοι ξηρασίας και ακανόνιστες βροχές μαραίνουν τις καλλιέργειες του καφέ μας και καταστρέφουν την παραγωγή». Ο Μάρκο Σπρίνγκμαν, ερευνητής τροφίμων στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα, δήλωσε ότι θα χρειαστεί μια στροφή σε πιο υγιεινές και πιο βιώσιμες δίαιτες για να μπορέσουν τα συστήματα τροφίμων να αντέξουν τα κλιματικά σοκ.
«Περίπου το ένα τρίτο των σιτηρών και ουσιαστικά όλη η εισαγόμενη σόγια χρησιμοποιείται για τη διατροφή των ζώων», είπε. «Ο στόχος να γίνουν αυτές οι αλυσίδες εφοδιασμού πιο ανθεκτικές, επομένως, παραβλέπει το σημείο ότι αυτό υποστηρίζει τα ίδια τα προϊόντα που είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνα για αυτό από το οποίο προσπαθεί να προστατευτεί».