Προς την Βουλή οδεύει το πολυσυζητημένο νομοσχέδιο για τις δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις το οποίο αναμένεται να συζητηθεί στην αρμόδια επιτροπή και να προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις
Βασική στόχευση της κυβέρνησης είναι να περιορίσει την ταλαιπωρία των πολιτών από διαδηλώσεις που δεν είναι μαζικές.
Η κριτική που κυριάρχησε από την πρώτη στιγμή είχε στο επίκεντρο την «επαναφορά» του χουντικού νόμου για τις συναθροίσεις, που ουσιαστικά απαγόρευε συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις στο κέντρο της Αθήνας, καθώς και σε όλες τις μεγάλες πόλεις της χώρας.
Απαντώντας σε σχετικά δημοσιεύματα, ο συνταγματολόγος κ. Νίκος Αλιβιζάτος, που συμμετείχε στη σύνταξη της πρότασης νόμου του τότε δημάρχου Αθηναίων Γιώργου Καμίνη (2012), στην οποία σε μεγάλο βαθμό στηρίζεται το νομοσχέδιο, έκανε λόγο για «κραυγαλέα ανακρίβεια».
Βασική στόχευση της κυβέρνησης είναι να περιορίσει την ταλαιπωρία των πολιτών από διαδηλώσεις που δεν είναι μαζικές. Να αποφευχθούν τα κυκλοφοριακά «εμφράγματα» για συγκέντρωση 50 ή 100 ατόμων που βλέπουμε συχνά τα τελευταία χρόνια.
Για τον λόγο αυτόν και θεσμοθετείται η ενημέρωση των πολιτών μέσω ψηφιακής πλατφόρμας για τη real time εξέλιξη των συγκεντρώσεων και την κατάσταση στους δρόμους. Στόχος είναι οι πολίτες να ενημερώνονται από την προηγούμενη ημέρα για τον τόπο και τον χρόνο των συγκεντρώσεων και τις συνακόλουθες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις.
Ουσιαστικά το σχέδιο νόμου δεν αλλάζει την επιχειρησιακή διαχείριση των συναθροίσεων από τις αστυνομικές άλλα οργανώνει το πλαίσιο στο οποίο γίνονται διαδηλώσεις και πορείες.
Οι υποχρεώσεις των οργανωτών
Μεταξύ άλλων θα πρέπει να γνωστοποιείται στις αρχές ο χρόνος και ο χώρος της εκάστοτε συγκέντρωσης, ενώ θα ορίζεται και οργανωτής για κάθε πορεία που θα λειτουργεί ως διαμεσολαβητής με την αστυνομία. Η γνωστοποίηση της όποιας συγκέντρωσης στην ΕΛ.ΑΣ θα γίνεται είτε εγγράφως, είτε ηλεκτρονικά μέσω ειδικής πλατφόρμας.
Ο οργανωτής θα πρέπει επίσης να δηλώνει στοιχεία ταυτότητας και επικοινωνίας, τον σκοπό της διαδήλωσης και την προτεινόμενη διαδρομή. Αν τα παραπάνω δεν τηρηθούν και κάποια διαδήλωση γίνει χωρίς να έχει δηλωθεί, «αυθόρμητη συνάθροιση που δεν έχει γνωστοποιηθεί δύναται να επιτραπεί εφόσον δεν διαφαίνονται κίνδυνοι διασάλευσης της δημόσιας ασφάλειας ή σοβαρής διατάραξης της κοινωνικοοικονομικής ζωής». Σε αυτή την περίπτωση, η αρμόδια αστυνομική ή λιμενική αρχή θα ζητά από τους συμμετέχοντες να ορίσουν οργανωτή, «εφόσον οι υφιστάμενες συνθήκες το επιτρέπουν, ενώ δύναται να επιβάλει περιορισμούς». Πηγή: www.lifo.gr
Κεντρικό ρόλο θα έχουν δύο πρόσωπα, ο οργανωτής και ο διαμεσολαβητής. Ο οργανωτής, ο υπεύθυνος της διαδήλωσης, οφείλει να γνωστοποιήσει εγκαίρως στην αρμόδια αστυνομική αρχή την πρόθεση να καλέσει σε δημόσια υπαίθρια συνάθροιση, προκειμένου να λάβει τη σχετική άδεια.
Αυτή ορίζει πού επιτρέπεται να γίνει η συνάθροιση ανάλογα με το μέγεθός της, αλλά και τον βαθμό επικινδυνότητας «ως προς την πιθανότητα διάπραξης σοβαρών εγκλημάτων και διατάραξης της κοινωνικοοικονομικής ζωής». Η συνάθροιση – όπως ισχύει και σήμερα – μπορεί και να απαγορευτεί ή να περιοριστεί. Πάντως, τα συγκεκριμένα κριτήρια και ο ορισμός της έγκαιρης γνωστοποίησης μένουν να διευκρινιστούν από το ΠΔ.
Από την άλλη πλευρά, έμπειρος αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ. ή του Λιμενικού Σώματος αναλαμβάνει τον ρόλο του διαμεσολαβητή, που συνεργάζεται διαρκώς και άμεσα με τον οργανωτή.
Για την απαγόρευση, περιορισμό ή διάλυση εν εξελίξει δημόσιας συνάθροισης αρμόδια είναι η κατά τόπον αρμόδια αστυνομική ή λιμενική αρχή με απλή γνώμη των οικείων δημάρχων, ενώ για τη διάλυση δεν απαιτείται άδεια εισαγγελέα, παρά μόνο ενημέρωση. Σε περίπτωση δε απαγόρευσης διαδήλωσης, οι αιτιάσεις για αναστολή εκτέλεσης κατατίθενται στην Επιτροπή Αναστολών του ΣτΕ, που πρέπει να αποφασίσει μέσα σε τρεις ημέρες.
Διάλυση συναθροίσεων – Αποζημιώσεις
Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, την τελική μορφή του οποίου επικαλείται η εφημερίδα «Έθνος», σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, η αστυνομική ή λιμενική Αρχή «δύναται να προβεί στη διάλυση της ανωτέρω συνάθροισης». Οι διαδηλώσεις θα μπορούν να διαλύονται και «εάν πιθανολογείται ότι η διεξαγωγή τους θα διαταράξει δυσανάλογα την κοινωνικοοικονομική ζωή της περιοχής». Στο νομοσχέδιο θα περιλαμβάνονται και προβλέψεις για καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης (όπως το ξέσπασμα βίαιων επεισοδίων) καθώς και για την αποζημίωση όσων υπέστησαν βλάβη της ζωής, της σωματικής ακεραιότητας ή της ιδιοκτησίας τους, με ορισμένες ευθύνες να βαραίνουν, ανά περίπτωση, και τον οργανωτή της διαδήλωσης. «Από την ευθύνη αυτή απαλλάσσεται εάν είχε γνωστοποιήσει εγκαίρως τη διεξαγωγή της συνάθροισης και αποδεικνύει ότι είχε λάβει όλα τα αναγκαία και πρόσφορα μέτρα για την πρόληψη και αποτροπή της ζημιάς» Αναλυτικά «η διάλυση δύναται να διαταχθεί όταν μετατρέπεται σε βίαιη με τη διάπραξη σοβαρών αξιόποινων πράξεων, όπως επιθέσεων κατά προσώπων, εμπρησμών, φθορών δημόσιας ή ιδιωτικής περιουσίας, βιαιοπραγιών κατά της αστυνομικής δύναμης και ιδίως σε περιπτώσεις που χρησιμοποιούνται αυτοσχέδιοι εκρηκτικοί και εμπρηστικοί μηχανισμοί, φωτοβολίδες, αιχμηρά αντικείμενα ή από τη συνέχισή της προκαλείται άμεσος κίνδυνος κατά της ζωής ή σωματικής βλάβης».