Η συμφωνία των 27 για το Ταμείο Ανάκαμψης στη Σύνοδο Κορυφής έφερε χαμόγελα στην κυβέρνηση, καθώς η Ελλάδα εξασφάλισε ένα συνολικό πακέτο το οποίο ξεπερνάει τα 70 δισ. ευρώ και μάλιστα χωρίς να προβλέπονται μέτρα.
Η ευφορία που εκπέμπεται τις τελευταίες στιγμές από το κυβερνητικό σχήμα εδράζεται αφενός στην εξασφάλιση των 70 δισ. ευρώ για την Ελλάδα παρά το «σφυροκόπημα» των «φειδωλών» χωρών για την μείωση των επιχορηγήσεων, αφού το τελικό ποσό για την ελληνική πλευρά διαμορφώθηκε υψηλότερα από τις αρχικές εκτιμήσεις, παρά την άκαμπτη στάση του ευρωπαϊκού Βορρά ως προς το ποσοστό των επιχορηγήσεων.
Όπως ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός η ελληνική αντιπροσωπεία φεύγει από τις Βρυξέλλες με ένα συνολικό πακέτο που ξεπερνά τα 70 δισ. ευρώ. Από αυτά, όπως είπε ο πρωθυπουργός, τα 19 δισ. αφορούν σε επιχορηγήσεις, τα 12,5 δισ. σε δάνεια και τα υπόλοιπα απο τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.
Ενδεικτικές της ικανοποίησης που υπάρχει στο κυβερνητικό στρατόπεδο είναι τόσο οι δηλώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη από τις Βρυξέλλες, όσο και των κυβερνητικού εκπροσώπου Στέλιου Πέτσα και του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα, από την Αθήνα.
Μητσοτάκης: Φεύγουμε με ένα πακέτο που ξεπερνά τα 70 δισ. ευρώ
Την ικανοποίησή του για τη συμφωνία που επετεύχθη σήμερα το πρωί στις Βρυξέλλες για το ταμείο Ανάκαμψης μετά από πέντε ημέρες διαπραγματεύσεων εξέφρασε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε λόγο για μια ιστορική συμφωνία, που δίνει στις Ευρωπαϊκές χώρες και στην χώρα μας σημαντικότατους πόρους.
Όπως ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός η ελληνική αντιπροσωπεία φεύγει από τις Βρυξέλλες με ένα συνολικό πακέτο που ξεπερνά τα 70 δισ. ευρώ. Από αυτά, όπως είπε ο πρωθυπουργός, τα 19 δισ. αφορούν σε επιχορηγήσεις, τα 12 δισ. σε δάνεια και τα υπόλοιπα απο τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.
«Ήταν ένας εύλογος και δίκαιος συμβιβασμός. Καταλήξαμε σε μια ιστορική συμφωνία», δήλωσε στη συνέντευξη Τύπου μετά την επίτευξη της συμφωνίας.
«Γυρίζουμε στην Αθήνα με πακέτο που ξεπερνά τα 70 δισ. ευρώ, τα οποία θα τα διαχειριστούμε με ευθύνη και σύνεση για την παραγωγική ανασυγκρότηση», τόνισε ο κ. Μητσοτάκης.
«Πετύχαμε τελικά σήμερα να έχουμε δρομολογήσει μια πολύ φιλόδοξη αντίδραση, μια αντίδραση που απαντά στο συμμετρικό σοκ που προκαλεί σε όλες τις οικονομίες η πανδημία. Νομίζω ότι είναι μια αντίδραση που δείχνει ότι η Ευρώπη ακούει τη βοή των επικείμενων γεγονότων. Οι περιστάσεις μάς ορίζουν και οι επιλογές μας τελικά μάς καθορίζουν και σήμερα η Ευρώπη έδειξε ότι μπορεί να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων. Απαντά με ένα Ταμείο Ανάκαμψης 750 δισ. ευρώ και με ένα προϋπολογισμό για τα επόμενα 7 έτη ύψους 1,074 τρισ. ευρώ», πρόσθεσε.
«Για πρώτη φορά η πατρίδα μας αποκτά πρόσβαση σε τόσο φιλόδοξα χρηματοδοτικά εργαλεία. Επιστρέφουμε στην Αθήνα με ένα συνολικό πακέτο το οποίο ξεπερνάει τα 70 δισ. ευρώ, ένα μέγεθος πρωτοφανές για τη χώρα μας», τόνισε ο πρωθυπουργός, για να υπογραμμίσει: «Καταφέραμε τελικά μέσα από μια διαδικασία αμοιβαίων υποχωρήσεων, συμβιβασμών, πράγματα, τα οποία είναι συνηθισμένα σε ευρωπαϊκό επίπεδο: να προστατεύσουμε πάνω από όλα τα προγράμματα τα οποία έχουν σημαντικές εθνικές κατανομές. Και βέβαια η Ελλάδα έχοντας πλέον ανακτήσει την αξιοπιστία της σε ευρωπαϊκό επίπεδο κλήθηκε να συμμετέχει και συμμετείχαμε ενεργά σε όλες τις διαπραγματεύσεις που έγιναν τα 4 τελευταία εικοσιτετράωρα. Συμμετείχαμε και εμείς στη συνδιαμόρφωση των ευρωπαϊκών αποφάσεων προς όφελος των πολιτών, για μια απάντηση την οποία στέλνει ενωμένη σήμερα ολόκληρη η Ευρώπη, μια Ευρώπη που δείχνει αλληλεγγύη, στηρίζει την οικονομία και τους πολίτες σε αυτές τις εξαιρετικές συνθήκες».
«Οι επιδοτήσεις από το πρόσθετο πρόγραμμα το οποίο εγκρίθηκε ουσιαστικά αντιστοιχούν περίπου σε ένα επιπλέον ΕΣΠΑ. Κάτι παραπάνω από 19 δισ. στα οποία προστίθενται περίπου 12,5 δισ. σε δάνεια, για να καταλήξουμε στο τελικό ποσό των 32 δισ., για το οποίο είχε γίνει και πολύς λόγος πριν από δύο μήνες. Πρέπει να πω, επίσης, ότι τα χρήματα αυτά θα εκταμιεύονται τελικά με όρους οι οποίοι θα είναι πιο ευέλικτοι από το υφιστάμενο ΕΣΠΑ, θα έχουμε ταχύτερες εκταμιεύσεις, αλλά θα έχουμε και αναδρομικότητα επιλεξιμότητας από τις αρχές του 2020» επισήμανε ο πρωθυπουργός.
Αναφερόμενος στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, το πολυετές Δημοσιονομικό πλαίσιο, είπε ότι -παρά τη μείωσή του- πετύχαμε δύο πράγματα. «Πρώτον την αύξηση των πόρων που θα πάρει η Ελλάδα από το Ταμείο Συνοχής και παράλληλα για τους αγρότες μας παραμένουν σταθεροί οι πόροι από την ΚΑΠ».
«Έχουμε λοιπόν τα εργαλεία, έχουμε το σχέδιο, ξέρουμε τι θέλουμε να κάνουμε. Θα το ξαναπώ: δεν έχουμε καμία πρόθεση να σκορπίσουμε τα χρήματα με την ανεμελιά του νεόπλουτου. Θα εργαστούμε με ευθύνη, με σύνεση, θα παρουσιάσουμε σύντομα ένα αναλυτικό σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης που θα μεταμορφώσει τη χώρα. Αυτό το σημαντικό ευρωπαϊκό κεφάλαιο που τίθεται στη διάθεσή μας δεν έχουμε πρόθεση να το σπαταλήσουμε, θα το επενδύσουμε προς όφελος όλων των Ελλήνων. Θα στηρίξουμε τον κόσμο της εργασίας, θα στηρίξουμε τολμηρές πολιτικές πράσινης μετάβασης, το ψηφιακό εκσυγχρονισμό, τις δεξιότητες. Είναι μια μοναδική ευκαιρία για την Ελλάδα και την Ευρώπη να κάνει ένα μεγάλο άλμα μπροστά και δεν έχουμε πρόθεση να την αφήσουμε ανεκμετάλλευτη» υπογράμμισε ο πρωθυπουργός.
Σε ερώτηση για το περιεχόμενο της συμφωνίας, ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι προβλέπει 390 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 360 δισ. υπό τη μορφή δανείων και επίσης ότι «καμία χώρα δεν έχει βέτο. Καμία χώρα δεν μπορεί να μπλοκάρει την εκταμίευση».
«Το τίμημα για να πείσουμε τις λεγόμενες “φειδωλές” χώρες να δεχθούν επί της αρχής ένα πολύ σημαντικό πακέτο επιχορηγήσεων, είναι να πάρουν κάποιες περισσότερες επιστροφές», πρόσθεσε ο κ. Μητσοτάκης.
Επίσης αναφερόμενος στο θέμα της Τουρκίας, είπε ότι το θέμα συζητήθηκε στην αρχή της Συνόδου. Ο κ. Μητσοτάκης εκτίμησε ότι θα υπάρξει δήλωση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και σημείωσε ότι «στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής, η οποία μπορεί να γίνει και τον Σεπτέμβριο, θα κάνουμε μια αναλυτική συζήτηση για το πως η Ευρώπη πρέπει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα Τουρκία. Διότι, η Τουρκία είναι πρόβλημα συνολικά για την Ευρώπη σήμερα και όχι μόνο για την Ελλάδα και την Κύπρο».
Πώς θα λάβει η Ελλάδα τα 31 δισ. ευρώ που της αντιστοιχούν
Στο πλαίσιο των τελικών αποφάσεων στις οποίες κατέληξε σήμερα τα ξημερώματα το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Κορυφής η Ελλάδα δικαιούται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης επιχορηγήσεις ύψους 19 δισ. ευρώ και δάνεια 12 δισ. ευρώ (σ.σ θα λάβει ακόμη 38 δισ. ευρώ από το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, τον Κοινοτικό Προϋπολογισμό της περιόδου 2021-2027)·
Το 70% των επιχορηγήσεων όπως μεταδίδει το CNN Greece και ο Θανάσης Κουκάκης, από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, ήτοι τα 13,3 δισ. ευρώ θα αναληφθούν κατά τα έτη 2021 και 2022. Το υπόλοιπο 30% θα δεσμευτεί πλήρως έως το τέλος του 2023.
Κατά κανόνα, ο μέγιστος όγκος των δανείων για κάθε κράτος μέλος δεν θα υπερβαίνει 6,8% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος του, ήτοι όπως προαναφέρθηκε θα είναι για την Ελλάδα στα 12 δισ. ευρώ.
Για να λάβουν τα εν λόγω δάνεια και επιχορηγήσεις τα κράτη μέλη θα πρέπει πρώτα να καταρτίσουν εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που θα καθορίζουν τη μεταρρυθμιστική και επενδυτική ατζέντα τους για τα έτη 2021-2023. Τα σχέδια αυτά θα αναθεωρηθούν και θα προσαρμοστούν ανάλογα με τις ανάγκες το 2022, ώστε να ληφθεί υπόψη η τελική κατανομή των κονδυλίων για το 2023.
Η Ελλάδα βρίσκεται ήδη στην διαδικασία κατάρτισης ενός τέτοιου σχεδίου με την ευθύνη κατάρτισης να την έχει η γνωστή «Επιτροπή Πισσαρίδη».
Σε κάθε περίπτωση, το Συμβούλιο Κορυφής αποφάσισε πως τα σχέδια αποκατάστασης και ανθεκτικότητας θα αξιολογούνται από την Ευρωπαΐκή Επιτροπή εντός δύο μηνών από την υποβολή τους. Αυτή η αξιολόγηση θα επικεντρώνεται στο εάν τηρούνται τα κριτήρια συνοχής -με τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις-, στο εάν επιτυγχάνεται η ενίσχυση του αναπτυξιακού δυναμικού, η δημιουργία θέσεων εργασίας και η οικονομική και κοινωνική ανθεκτικότητα του κράτους μέλους.
Η αποτελεσματική συμβολή στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, αλλά και η τήρηση των αρχών του κράτους δικαίου, θα είναι επίσης απαραίτητη προϋπόθεση για μια θετική αξιολόγηση.
Η αξιολόγηση των εθνικών σχεδίων αποκατάστασης και ανθεκτικότητας θα εγκρίνεται εν συνέχεια από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, με ειδική πλειοψηφία μετά από πρόταση της Κομισιόν, μέσω εκτελεστικής πράξης την οποία το Συμβούλιο θα προσπαθεί να εγκρίνει εντός 4 εβδομάδων από την υποβολή της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η θετική αξιολόγηση των αιτήσεων πληρωμής θα υπόκειται στην ικανοποιητική εκπλήρωση των σχετικών ορόσημων και στόχων εκ μέρους του κράτους μέλους. Αυτή η εκπλήρωση θα πιστοποιείται και από την Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή (διακυβερνητικό όργανο). Εάν εντός της εν λόγω Επιτροπής δεν υπάρχει συμφωνία απόψεων για το εάν θα πρέπει να δοθούν στο κράτος μέλος χρήματα από δάνεια και επιχορηγήσεις, τότε το θέμα της εκταμίευσης θα πηγαίνει ξανά στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Από τα παραπάνω προκύπτει πως η χρήση των χρημάτων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης θα είναι συνδεδεμένη με προϋποθέσεις, οι οποίες ωστόσο θα είναι πιο χαλαρές και ευέλικτες σε σχέση με τα προαπαιτούμενα που εμπεριέχονταν στα μνημόνια και τις δανειακές συμβάσεις που στο παρελθόν είχε συνομολογήσει η Ελλάδα.
Θρίλερ πέντε ημερών για συμφωνία
Χρειάστηκαν πάνω από τέσσερις ημέρες και νύχτες συνομιλιών, συχνά τεταμένων, ώστε οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των 27 χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συμφωνήσουν ως προς τις λεπτομέρειες αυτού του γιγαντιαίου σχεδίου ανάκαμψης ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ.
«Deal!», ανήγγειλε μέσω Twitter στις 06:31 (ώρα Ελλάδας) ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ. Περί «ιστορικής ημέρας για την Ευρώπη» μίλησε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν.
null
Καρπός σκληρών και εντατικών διαπραγματεύσεων, το τελικό κείμενο της συμφωνίας προβλέπει ότι το ποσό που θα χορηγηθεί υπό μορφή επιχορηγήσεων και ενισχύσεων θα ανέλθει σε 390 δισεκ. ευρώ, θα είναι δηλαδή μειωμένο σε σχέση με ό,τι προβλεπόταν αρχικά, σε μια χειρονομία κατευνασμού των λεγόμενων «φειδωλών» κυβερνήσεων (Ολλανδία, Σουηδία, Δανία, Αυστρία, συν τη Φινλανδία).
Βερολίνο και Παρίσι είχαν εισηγηθεί το ποσό αυτό να ανέλθει σε 500 δισεκατομμύρια ευρώ, με την επίκληση της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης προς χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία, που δέχθηκαν τα σκληρότερα πλήγματα στην Γηραιά Ήπειρο από την πανδημία του κορονοϊού.
«Έχουμε συμφωνία. Καλή συμφωνία! Με έναν προϋπολογισμό 1,074 τρισεκ. ευρώ για την περίοδο 2021-2027 κι ένα σχέδιο ανάκαμψης 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, ουδέποτε η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είχε αποφασίσει να επενδύσει με τόσο φιλόδοξο τρόπο στο μέλλον», συνόψισε η Βελγίδα πρωθυπουργός Σοφί Βιλμές.
Το ποσό που θα χορηγηθεί υπό μορφή ενισχύσεων ή δανείων θα αντληθεί από τις αγορές, κάτι άνευ προηγουμένου, βάσει της γαλλογερμανικής πρότασης που συνάντησε σφοδρή αντίδραση από τις «φειδωλές» χώρες. Η απόφαση επιβεβαιώνει ότι το κοινό χρέος της ΕΕ θα εκδοθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξ ονόματος των 27.
Θα είναι διαθέσιμα επίσης 360 δισεκ. ευρώ για δανεισμό σε χώρες που θα τα ζητήσουν.