Ο Αλέξανδρος Μπέρλερ στο Healthweb.gr: Δεν υπάρχει Εθνικό Σχέδιο για τον ψηφιακό μετασχηματισμό στην Υγεία


Ο Αλέξανδρος Μπέρλερ  στο Healthweb.gr: Ο αντιπρόεδρος  της Health Level Seven Hellas κύριος Αλέξανδρος Μπέρλερ  μίλησε στην εκπομπή Opinion Health, με την Νικολέτα Ντάμπου για τον ψηφιακό μετασχηματισμό στον χώρο της Υγείας . 

Η χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας στο ταξίδι προς την έξυπνη υγεία δεν αποτελεί μόνο μία απρόσκοπτη εμπειρία  για τον ασθενή δημιουργεί  αξία σε όλο το οικοσύστημα υγείας, ενώ συμβάλλει σημαντικά  στην πρόσβαση  σε υπηρεσίες υγείας.  Σε ποιο σημείο βρισκόμαστε στην Ελλάδα όσον αφορά στον ψηφιακό μετασχηματισμό; Ποια είναι τα προβλήματα και ποιες οι προκλήσεις; Απαντήσεις μας έδωσε ο κύριος  Αλέξανδρος Μπέρλερ  .

Πώς βλέπετε τον ψηφιακό μετασχηματισμό στον χώρο της υγείας;

Νομίζω ότι βρισκόμαστε πλέον σε μία κομβική χρονική στιγμή,  όπως γνωρίζετε λόγω της πανδημίας του  κορωνοϊού  στον χώρο της υγείας ,  είναι η πρώτη φορά που θα επενδυθεί μισό δισεκατομμύριο ευρώ  στον χώρο της ψηφιακής υγείας και του ψηφιακού μετασχηματισμού.  Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να μετασχηματίσουμε μόνο τον δημόσιο τομέα  θα πρέπει να μετασχηματίσουμε όλο  τον χώρο της υγείας προκειμένου  να κάνουμε κάποια βήματα μπροστά με τα νέα εργαλεία όπως είναι το RRF.  Το πλαίσιο ανθεκτικότητας όπως λέγεται επιτρέπει την xρηματοδότηση  των Ιδιωτικών επενδύσεων. Το πώς θα γίνει αυτό θα το μάθουμε φαντάζομαι πολύ σύντομα  αλλά η ουσία είναι ότι μπορεί  να έχουμε και τις δύο πλευρές  στον δημόσιο τομέα  πού ενδεχομένως  και ο ιδιωτικός και ο δημόσιος τομέας χρειάζονται επιπλέον βελτιώσεις γιατί οι πολίτες όπως γνωρίζουμε κυκλοφορούν και δέχονται υπηρεσίες υγείας και στην μία περίπτωση και στην άλλη.  Άρα νομίζω ότι είμαστε σε ένα κομβικό σημείο  για να μπορέσαμε να πετύχουμε πολύ μεγάλα πράγματα. Αρκεί να το κάνουμε αυτό όλοι μαζί σαν ομάδα.

Τα τελευταία τουλάχιστον 20 χρόνια μιλάμε συνέχεια  για την ψηφιακή  υγεία παρόλα αυτά στην Ελλάδα  δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα.  Τι πιστεύετε ότι φταίει ;

Το ότι δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα δεν είναι ακριβώς αληθές έχουν γίνει πολλά πράγματα.  Το πρόβλημα που έχουμε  είναι  ότι δεν έχουμε ποτέ ως Ελλάδα ένα Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την ψηφιακή υγεία,  αυτό είναι που λείπει με αποτέλεσμα να χρηματοδοτούνται συνεχώς  αποσπασματικές κινήσεις που δεν έχουν μία αρχή, μία μέση και  ένα τέλος. Αυτή είναι ουσιαστικά η διαφορά , δηλαδή έχουν γίνει στην Ελλάδα πολλά πράγματα. Πιο συγκεκριμένα , πριν 15 χρόνια  το πρώτο ΕΣΠΑ τις  δεκαετίας,  το 2000 χρηματοδοτήθηκαν το νέο ιδρυθέντα ΚΕΣΥ. Πλέον  έχουν αναμορφωθεί αρκετά και όλα τα νοσοκομεία δουλεύουνε.  Όσον αφορά τα διοικητικά οικονομικά κομμάτια έχουν πληροφοριακή υποδομή τουλάχιστον στον δημόσιο τομέα. Τέλος, δεν έχουμε καταφέρει να έχουμε  πόλους μετασχηματισμούς στο χώρο της ψηφιακής υγείας και αυτό να το κάνω λίγο πιο  εξειδικευμένο. Αφορά  δύο  πράγματα:

  1. Την διαχείριση των κλινικών  δεδομένων που παράγονται από το σύστημα  όχι μόνο των ασφαλιστικών και των διοικητικών ενεργειών που χρειάζονται ούτως ή άλλως για να μπορούν να λειτουργήσουν ιατρικές πράξεις.
  2. Δεν έχουμε  καταφέρει να δημιουργήσουμε δομές πρωτοβάθμιας και πρόληψης.  Άρα να είναι ακόμα πιο εμφανές στον πολίτη  και να κλείνει ραντεβού ηλεκτρονικά , να του επιστρέφονται τα αποτελέσματα ηλεκτρονικά,  με οργανωμένο τρόπο και όχι αυτά που γίνονται σήμερα που ο καθένας στέλνει ή επικοινωνεί με ένα mail με τον γιατρό του ενδεχομένως,  όχι και με τον πιο ασφαλή τρόπο.

Άρα έχουν γίνει πράγματα, αυτό που μας λείπει είναι ένα σχέδιο.  Φαίνεται ότι οι κυβερνώντες έχουν καταλάβει την ανάγκη και θα εξασφαλίσουν νέους πόρους καθώς  υπάρχει  ένα σχέδιο το οποίο  θα είναι πολυετές  και θα έχει διάρκεια μέχρι το 2025 .   Αν ακολουθηθεί αυτό το σχέδιο, τότε θα μπορέσουμε να κάνουμε πολλά βήματα μπροστά.

Όσον αφορά στον φάκελο του ασθενούς, σε ποιο σημείο βρισκόμαστε;

Ο φάκελος του ασθενούς  είναι εκ φύσεως μία κατανεμημένη οντότητα καθότι όλοι μας ως πολίτες  πηγαίνουμε σε διάφορα σημεία και αναζητάμε,  τις καλύτερες υπηρεσίες Υγείας . Αυτό συμβαίνει τόσο στην υπηρεσία του δημόσιου τομέα όσο και στις υπηρεσίες του ιδιωτικού τομέα.  Άρα για να μπορέσουμε να αποκτήσουμε έναν Εθνικό ηλεκτρονικό φάκελο Υγείας  κατά πρώτον θα πρέπει να το ελέγχει ο ίδιος ο  πολίτης, και κ δεύτερον θα πρέπει να μπορεί να συλλέγει δεδομένα από  όλες τις διάφορες πλευρές.

Δημόσιος τομέας Υγείας

Όσον αφορά στον δημόσιο τομέα έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια  διάφορες  προσπάθειες προς την σωστή κατεύθυνση , σκοπός του ηλεκτρονικού  ατομικού φακέλου Υγείας είναι να συλλέξει αυτά τα δεδομένα από την πλευρά του δημοσίου ξεκινώντας  από τα δεδομένα που διαθέτει, δηλαδή τα δεδομένα που  αποθηκεύονται στο  σύστημα συνταγογράφησης και κάποια δεδομένα που παρέχονται από τα δημόσια νοσοκομεία.  Αυτό θα  πρέπει να επεκταθεί ώστε να μπορέσουν να γίνουν οι απαραίτητες συνδέσεις διαδίκτυου  με τις υποδομές του ιδιωτικου τομέα  ώστε να μπορούμε να συλλέξουμε ανα πολίτη ασθενή και άνα  επεισόδιο θεραπείας όλα τα δεδομένα και να μπορούν να τα κατατάξουμε σωστά. Αυτό που μας λείπει για να μπορέσουμε  να πετύχουμε  τον φάκελο υγείας εκτός από την διασύνδεση , είναι και η σωστή ταξινόμηση και η κατηγοριοποίηση  των ιατρικών πληροφοριών αυτό σημαίνει ότι όλα αυτά βασίζονται σε ένα πλαίσιο διαλειτουργικότητας .Η διαλειτουργικότητα έχει πολλά επίπεδα με βάση τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης τουλάχιστον 4 , την  νομική διαλειτουργικότητα ,  αυτό σημαίνει ότι πρέπει να βοηθάνε και οι νόμοι και οι διαδικασίες στο λειτουργικό κομμάτι.  Δηλαδή την  διαλειτουργικότητα δεν την πετυχαίνουμε απλά για να λέμε ότι ανταλλάξαμε πέντε ιατρικά στοιχεία αλλά την  πετυχαίνουμε γιατί θέλουμε να βοηθήσουμε κάποιες διαδικασίες οργανωτικές που υπάρχουν ή να τις  βελτιστοποιήσουμε ακόμα καλύτερα. Μεγάλη  σημασία έχει πως οργανώνουμε τις πληροφορίες για να είναι κατανοητές σε όλα τα πληροφοριακά συστήματα, άρα πρέπει να  χρησιμοποιούμε ονοματολογίες κωδικοποιήσεις  ιατρικών δεδομένων  όσο το δυνατόν περισσότερο μπορούμε καθως γνωρίζουμε ότι  στην υγεία πάντα θα υπάρχουν δεδομένα τα οποία θα είναι αταξινόμητα.  Δηλαδή δεν μπορούμε να ταξινομήσουμε όλα τα δεδομένα λόγω της  φύσης της Ιατρικής πράξης .

Διεθνείς κωδικοποιήσεις

Έχουν προχωρήσει πολύ σε διεθνές επίπεδο οι κωδικοποιήσεις και του Παγκόσμιου οργανισμού Υγείας καθώς και άλλες.  Πλέον ανταλλάσουν δεδομένα μεταξύ μονάδων υγείας  και μεταξύ κρατών.  Το τελευταίο επίπεδο το οποίο είναι το πιο εύκολο είναι η τεχνική ειδικότητα δηλαδή  να βάλουμε σε μηνύματα κλινικά έγγραφα τα οποία να είναι κατανοητά από το ένα πληροφοριακό σύστημα στο  άλλο . Όταν υλοποιηθούν τα 3 πρώτα επίπεδα θα μπορέσουμε να να υλοποιήσουμε το τελευταίο.  Συνήθως , για λόγους απλότητας ξεκινάμε από το τελευταίο . Έχουμε καταφέρει μέχρι σήμερα να μην έχουμε επαρκή ψηφιακά δεδομένα υγείας σε ηλεκτρονική μορφή   επειδή  ασχολούμαστε μόνο με το τεχνικό  και όχι με τα υπόλοιπα τρία.  Νομίζω ότι άμα το λύσουμε αυτό ,μπορούμε να πάμε πολύ γρήγορα μπροστά. Υπάρχουν παραδείγματα άλλων χωρών που θα μας επιτρέψουν να πάμε και πιο γρήγορα χωρίς να επαναλάβουμε λάθη που έκαναν άλλα κράτη . Επίσης μπορούμε να πάρουμε την θετική ενέργεια κάποιων κρατών και να πάμε λίγο πιο γρήγορα.

 Στην Ελλάδα, έχει εξαγγελθεί πάρα πολλές φορές η διαλειτουργικότητα των πληροφοριακών συστημάτων μεταξύ των νοσοκομείων και των ΥΠΕ και από προηγούμενες κυβερνήσεις και τώρα από τον κύριο Πιερρακάκη, που πιστεύετε ότι οφείλεται να μην υπάρχει αυτή την στιγμή κάποια επιτυχία;

Έχουμε κάποιες επιτυχίες στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης είναι πλήρως λειτουργικό με τα συστήματα των φαρμακείων και μία μερίδα των λογισμικών των γιατρών που συνταγογραφούν και  πλέον κάποιοι από αυτούς έχουν δικά τους συστήματα .Αυτό που δεν έχει γίνει είναι να τυποποιήσουμε  τις διασυνδέσεις των διάφορων εμπλεκομένων συστημάτων σε ένα νοσοκομείο. Το νοσοκομείο είναι ο χώρος υγείας. Ο χώρος  της υγείας είναι πιο δύσκολος από όλους τους άλλους χώρους να μηχανογραφηθεί  , όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς .Δεν είναι τράπεζες που είναι πολύ απλά τα πράγματα και ξεκάθαρα . Ο χώρος  της υγείας έχει πολλές πολυπλοκότητες έχει πολλά διαφορετικά συστήματα  , τα νοσοκομεία είναι διαρθρωμένα   με διαφορετικούς τρόπους. Δηλαδή υπάρχουν τα  πολύ απλά περιφερειακά νοσοκομεία αλλά και τα  πανεπιστημιακά που έχουν πάρα πολλές κλινικές και κάποιες πολύ καινοτόμες. mΆρα δεν είναι εξαρχής εύκολο . Παρόλα αυτά υπάρχουν τρόποι και διεθνή πρότυπα που επιτρέπουν να γίνονται τυπικές διασυνδέσεις εντός των νοσοκομείων , που σημαίνει ότι όλα τα πληροφοριακά συστήματα μπορούν να συνδεθούν και ακόμα περισσότερο αν κάποιο νοσοκομείο θέλει να αναβαθμίσει  μέρος των εφαρμογών του , μπορεί να κρατήσει τις υπόλοιπες και να αναβαθμίσει την εφαρμογή που θέλει να αλλάξει. Το ίδιο ισχύει και για την διασύνδεση μεταξύ νοσοκομείων και πρωτοβάθμιας φροντίδας Υγείας . Είναι αυτό που λέμε η δημιουργία ενός ηλεκτρονικού δικτύου υγείας.  Όλα αυτά βασίζονται πάνω στις βασικές  αρχές της διαλειτουργικότητας που όπως είπα και  προηγουμένως διέπει τις τέσσερις βασικές αρχές της σημασιολογικής αλλά και της οργανωτικής καθώς και της θεσμικής  και της τεχνικής διαλειτουργηκοτητας . Άρα αν κάποιος  αναλάβει και ασχοληθεί με τα 4 επίπεδα της διαλειτουργικότητας, στο τέλος θα μπορέσουμε να πετύχουμε την σωστή διαλειτουργικότητα.Έχει ήδη γίνει ένα πρώτο πολύ θετικό βήμα , με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής χρηματοδοτείται εδώ και 1,5 χρόνο από τον Φεβρουάριο του 2020,  ένα έργο υλοποίησης του Εθνικού πλαισίου διαλειτουργικότητας στην ηλεκτρονική υγεία με σκοπό να ξεκινήσει η υλοποίηση του σε δύο σενάρια χρήσηςκαθώς η διαλειτουργικότητα υλοποιείται κομμάτι-κομμάτι δεν μπορούν  να συνδεθούν τα πάντα με την μία. Συλλέγονται  οι ανάγκες των χρηστών, των ιατρών καθώς και των ασθενών προκειμένου και να δημιουργηνατι    σενάρια διαλειτουργικότητας και ουσιαστικά  με βάση τα διεθνή πρότυπα .

Το έργο αυτό έχει ήδη ξεκινήσει την διαδικασία με βάση τα Διεθνή πρότυπα και λαμβάνοντας υπόψιν την εμπειρία από άλλες χώρες όπως είναι το Βέλγιο αλλά και την  Αυστρία καθώς και άλλες χώρες ,που έχουν ήδη προχωρήσει λίγο παραπάνω και έχουν ήδη δημιουργήσει  αυτό το οικοσύστημα μεταξύ των χρηστών και των κατασκευαστών προκειμένου να δημιουργηθούν οι προδιαγραφές για δύο πρώτα σενάρια διαλειτουργικότητας, που αφορούν στην ανταλλαγή εργαστηριακών αποτελεσμάτων εντός του νοσοκομείου και την επιστροφή εργαστηριακών αποτελεσμάτων σε μορφή κλινικού εγγράφου αλλά οδηγούμενα με ένα τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να ανταλλάσσονται κλινικά  έγγραφα και να  επιστρέφονται  στο μελλοντικό ηλεκτρονικό  φάκελο Υγείας του πολίτη όπως το έχει αντιληφθεί και όπως το αντιλαμβάνεται το  δημόσιο. Αυτή η διαδικτύωση που θα δρομολογηθεί  από το πλαίσιο διαλειτουργικότητας θα επιτρέψει ενδεχομένος  και σε άλλους φορείς  του ιδιωτικού τομέα προκειμένου να έχουν πρόσβαση όχι μόνο στα δικά τους στοιχεία αλλά όπως και ο Ατομικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας (ΑΗΦΥ), θα έχει πρόσβαση στα δικά τους στοιχεία θα μπορούν και  αυτοί να έχουνε τον πλήρη φάκελο του πολίτη . Παρέχοντας  υπηρεσίες υγείας στους πολίτες να έχουν τα πλήρη στοιχεία-φυσικά με τη συναίνεση του πολίτη κάθε φορά- ώστε να παρέχουν ακόμα καλύτερες υπηρεσίες Υγείας  . Η αρχή έχει γίνει για το πλαίσιο διαλειτουργικότητας,  έχει ήδη δρομολογηθεί και ένας οδικός χάρτης για μελλοντικά σενάρια το οποίο ουσιαστικά θα είναι το υποστηρικτικό εργαλείο για την υλοποίηση της στρατηγικής και των υπολοίπων έργων που έχουν ενταχθεί στην χρηματοδότηση στο πλαίσιο του RRF για τα επόμενα τέσσερα με πέντε χρόνια .

Πότε πιστεύετε ότι θα δούμε τα πρώτα αποτελέσματα πρακτικά, πότε θα πηγαίνει ο ασθενής τώρα και θα μπορεί να υπάρχει όλη η εικόνα του να βλέπει τις εξετάσεις που έχει κάνει σε κάποιο άλλο νοσοκομείο ηλεκτρονικός  ατομικός φάκελος υγείας

Από όσο γνωρίζω η ΙΔΗΚΑ έχει ήδη ξεκινήσει . Ανακοινώθηκε πρόσφατα μία εφαρμογή με κινητό τηλέφωνο που  μπορεί να βλέπει ο πολίτης  στο κινητό του τα στοιχεία της ηλεκτρονικής  συνταγογράφησης . Δηλαδή τις συνταγές φαρμάκων και των εξετάσεων που έχει κάνει μέσω του  συστήματος ,ενδεχομένως και τις εκτελεσμένες συνταγές  φαρμάκων. Αυτό προφανώς σιγά-σιγά θα εμπλουτιστεί με νέες ενέργειες  και με νέες υπηρεσίες.  Όσον αφορά τις διασυνδέσεις και όσον αφορά το κομμάτι της πρωτοβάθμιας αυτό έχει ήδη ξεκινήσει και με την βοήθεια του πλαισίου διαλειτουργικότητας κάθε μήνα, κάθε εξάμηνο και κάθε χρόνο θα γίνεται και πληρέστερο . Νομίζω ότι τα επόμενα τρία με τέσσερα χρόνια θα μπορούμε να πούμε ότι και εμείς έχουμε ένα ικανοποιητικό μέρος του φακέλου προσβάσιμο προς τους πολίτες. Η εφαρμογή που κάνει η ΗΔΙΚΑ θα είναι δημόσια εφαρμογή  και θεωρώ ότι θα ακολουθήσουν στο χώρο αυτό και ιδιωτικοί φορείς και  θα δημιουργήσουν τις δικές τους αντίστοιχες εφαρμογές. Ήδη κάποια νοσοκομεία έχουν φτιάξει κάποιες αντίστοιχες εφαρμογές για να μπορέσουν  να διατηρήσουν τους πελάτες τους ας το πούμε,  σε προεγχειρητικό και μετά εγχειρητικό στάδιο . Άρα σιγά-σιγά ακολουθώντας και τις διεθνείς πρακτικές και τις νέες τεχνολογικές εξελίξεις που μας διευκολύνουν πάρα πολύ  γιατί τα νέα πρότυπα  είναι βασισμένα πάνω στις νέες αρχές  των τηλεπικοινωνιών που είναι πιο εύκολο να συνδεθούμε.  Σε λίγους μήνες θα μπορέσουμε να έχουμε μία πρώτη αίσθηση πως θα μπορούσε να δείχνει και πώς θα μπορούσαμε να το διαχειριστούμε.  Τέλος θα πρέπει όλοι μαζί να προσπαθήσουμε  για να μπορέσουμε να το κάνουμε καλύτερο.

Τελικά πιστεύετε ότι θα εφαρμοσθεί η ενιαία κωδικοποίηση των ασθενειών  στην Ελλάδα με ένα  μόνο πρότυπο ;

Αυτή τη στιγμή η εθνική συνταγογράφηση χρησιμοποιεί το πρότυπο ICD-10 για την ταξινόμηση των διαγνώσεων .Υπάρχουν πάρα πολλές κωδικοποιήσεις που θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν   στην λογική της υλοποίησης του ηλεκτρονικού φακέλου Υγείας άρα της διαλειτουργηκότητας έχει γίνει ένας πρώτος κατάλογος κωδικοποιήσεων που πρέπει να συμπληρωθούν ώστε αυτό να είναι εφικτό . Υπάρχουν και κάποιες άλλες κωδικοποιήσεις όπως  είναι ο κατάλογος των φαρμάκων αλλά και του ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού . Υπάρχουν αρκετές για να να μπορέσουμε να έχουμε ένα πλήρες σετ .Εδώ έχουμε δύο δρόμους που πρέπει να εξετάσουμε για να βελτιώσουμε ακόμα καλύτερα το αποτέλεσμα του φακέλου  εκτός από την αποκωδικοποίηση των διαγνώσεων η ICD-10 πλέον εγκαταλείπεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό υγείας ο οποίος σταδιακά από το επόμενο χρόνο θα προωθει την επόμενη έκδοση που είναι η έκδοση 11 και σταδιακά τα συστήματα Υγείας θα την ενσωματώσουν . Τώρα βέβαια αυτό δεν γίνεται από τη μία στιγμή στην άλλη καθότι πολλά συστήματα  υπάρχουν και ιστορικά δεδομένα που πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος να συντηρηθούν αλλά αυτό είναι ένα τεχνικό θέμα που μπορεί λυθεί, αυτός είναι ο ένας δρόμος . Ο άλλος δρόμος είναι η χρήση της ταξινόμησης νομεντ , η οποία είναι μία πολυμετρική  ταξινόμηση με 400.000 όρους και μπορεί να ταξινομήσει σχεδόν τα πάντα στο χώρο της υγείας. Είναι βέβαια μία επένδυση αλλά υπάρχουν και 36 χώρες οι περισσότερες αναπτυγμένες οι οποίες έχουν αποφασίσει και συνεργάζονται με τον φορέα της νόμεντ και έχουν ταξινόμηση τα ιατρικά δεδομένα. Είναι επίσης μία λύση που θα μπορούσαμε να εξετάζαμε καθότι υπάρχουν και έτοιμα εργαλεία πληροφοριακά που θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν χρησιμοποιώντας εργαλεία από άλλες χώρες προφανώς για να πάμε λίγο πιο γρήγορα. Η ταξινόμηση χρειάζεται και έναν φορέα και οργάνωση  που θα την συντηρεί γιατί οι ιατρικές πράξεις εξελίσσονται διαρκώς για παράδειγμα τα νέα εμβόλια .    Η επιστήμη της υγείας εξελίσσεται συνεχώς και άρα και η κωδικοποίησης αναγκαστικά ακολουθούν  το μοντέλο αυτό. Απαραίτητη είναι και η  εκπαίδευση των γιατρών . Όσο πιο δύσκολη και πιο σύνθετη είναι η ονοματολογία τόσο πιο πολύ εκπαίδευση χρειάζονται  και οι επαγγελματίες Υγείας προκειμένου να την εφαρμόζουμε σωστά όχι τόσο για να αναφέρουν διοικητικά κάποιες πράξεις αλλά για να  αποτυπώνουν σωστά την διάγνωση και την  θεραπεία που θέλουν οι γιατροί  να κάνουν στους ασθενείς τους ώστε στα πλαίσια της καταχώρησης  στον Ιατρικό φάκελο ο επόμενος γιατρός ή ακόμα και ο ίδιος ο γιατρός,   να μπορεί να δει κάποια ιατρικά στοιχεία  για ί να καταλάβει ποια είναι η κατάσταση και ποια είναι η πορεία της υγείας του ασθενή που έχει μπροστά του .

 Ποια είναι η γνώμη σας για το σύστημα PACS και σε τι ποσοστό βρίσκουν εφαρμογή στην Ελλάδα;

Τα συστήματα  PACS είναι η δικτύωση και διαχείριση των κλινικών μέσα στα νοσοκομεία. Αυτό που γνωρίζω είναι ότι  υπάρχουν αρκετά νοσοκομεία που έχουνε κάποια  μορφή τέτοιας οργανώσεις και υπάρχει και ένα έργο που χρηματοδότησης Στο πλαίσιο ΕΣΠΑ που θα επεκτείνει  ακόμα περισσότερο αυτή τη διαδικασία και εκεί πάλι  θα  πρέπει να φροντίσουμε όλα τα  συστήματα να τηρούν συγκεκριμένα πρότυπα και πλαίσια δια λειτουργικότητας. Δηλαδή πρέπει όλοι να κωδικοποιούν  τις εικόνες και να τις κατηγοριοποιούν με τον ίδιο τρόπο και με την ίδια ειδικότητα ώστε να μπορεί ένας γιατρός να αναζητά μία εικόνα από ένα άλλο νοσοκομείο.  Ιδίως σε κάποιες ασθένειες όπως είναι  ο καρκίνος όπως είναι κάποιες άλλες ασθένειες που αναζητάς ενδεχομένως ιατρικές εικόνες ιστορικότητας  τουλάχιστον πέντε ετών για να ελέγξει πώς πάει η νόσος θα πρέπει αυτό  να είναι εύκολα  αναζήτησιμη .Αυτή την στιγμή αυτό δεν γίνεται ο ασθενής είναι αυτός που  με κάποιο τρόπο λειτουργεί ως μεσάζων και φέρνει τις εικόνες από τον έναν γιατρό στον άλλον και την μια μονάδα στην άλλη .Οι ιατρικές εικόνες είναι  κάτι που δημιουργεί τεράστιο όγκο δεδομένων  πρέπει να δούμε και το τελικό κομμάτι πώς θα αποθηκεύονται . Οι εικόνες αποθηκεύονται με  τρεις τρόπους:

  1. Μέσα στο νοσοκομείο αποθηκεύονται οι εξετάσεις του τελευταίου εξαμήνου περίπου αυτές είναι συνήθως άμεσα προσβάσιμες και μπορεί να τις έχει ο γιατρός σε επίπεδο δευτερολέπτων
  2. Είναι η χρόνια αποθήκευση των  εικόνων που είναι από μέχρι έως 10 χρόνια, ανάλογα την νομοθεσία του κάθε κράτους η οποία συνήθως αποθηκεύεται σε ένα  που λέμε vendor neutral archive DNA, το οποίο επίσης ως   στρατηγική θα πρέπει να υπάρχει η δημιουργία ενός τέτοιου Εθνικού κέντρου ώστε να αποθηκεύονται αυτές οι εικόνες  και να  κατηγοριοποιηθούν σωστά και να είναι προσβάσιμες από όλους τους θεράποντες γιατρούς .
  3. Υπάρχει  και η μακρόχρονη αποθήκευση των εικόνων  που κρατάς πλέον για λόγους ιστορικούς και νομοθεσίας στην Ελλάδα φυλάσσονται 20 χρόνια δεν χρησιμοποιούνται για θεραπευτικούς σκοπούς αλλά για διοικητικούς ή και για λόγους έρευνας. Το  PACS είναι ένα μέρος της αλυσίδας  , πρέπει να ληφθεί υπόψη πως θα αξιοποιηθούν οι ιατρικές εικόνες εάν θα τις βλέπει ένας γιατρός για να κάνει διάγνωση ή ως ιστορικό .

 Σύμφωνα με έρευνες φαίνεται ότι το 60% των ιατρικών πράξεων δεν υπάρχουν στον ιατρικό φάκελο . Γιατί συμβαίνει αυτό; 

Νομίζω ότι αναφέρεστε στις πρόσφατες μελέτες που έχουν γίνει από επιστήμονες της οικονομίας της Υγείας και λένε ότι πλέον έχει υποχωρήσει κατά μία έννοια το δημόσιο σύστημα της Υγείας. Άρα αν θέλουμε πραγματικά να μπορέσουμε να έχουμε ένα ηλεκτρονικό  φάκελο υγείας θα πρέπει όσοι σχεδιασμοί γίνουν να πραγματοποιηθούν λαμβάνοντας υπόψιν αυτή την παράμετρο που θα συμπεριλαμβάνει το 40% των δεδομένων υγείας, με  βάση τις μελέτες αυτές τουλάχιστον. Τα  οποία ενδεχομένως δεν θα καλύπτουν το σύνολο  των πολιτών έχουμε πολίτες  διαφόρων κατηγοριών άρα πρέπει να φροντίσουμε να έχουμε μία ισονομία προς όλους  τους πολίτες μας και τους φτωχούς και τους πλούσιους ,  τους έμπειρους και τους  λιγότερο   έμπειρους . Άρα το βασικό κομμάτι είναι να ληφθεί   αυτή η παράμετρος υπόψη στο σχεδιασμό και να φτιάξουμε την  απαραίτητη  διαδικτύακή  μονάδα υγείας δημοσίου και ιδιωτικού τομέα .

Γίνεται μεγάλη συζήτηση για τα Dig Data και την αξιοποίηση τους . Ποια είναι η γνώμη σας ; 

Ναι όντως έγινε μία μεγάλη συζήτηση για τα Dig Data και η  επιδημία του κορωνοιού την έχει επεκτείνει ακόμα  περισσότερο.  Όπως γνωρίζετε λόγω του  κορωνοϊού έχουν γίνει κεντρικές ενέργειες  από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ,  στο  κομμάτι  των applications που λέγονται contact  tracing για να ελέγχεται αν κάποιοι άνθρωποι είναι  κοντά σε κάποιο περιστατικό COVID .  Υπάρχει ένα ολόκληρο πλαίσιο που έχει υλοποιηθεί με τα contact Racing application στην Ευρώπη. Η Ελλάδα δεν ήταν από τις πρωτοπόρες σε αυτό το κομμάτι ,  αλλά ενδεχομένως και όχι χωρίς λόγο διότι αυτό αφορά μία ας το πούμε έμμεση εκχώριση  δικαιωμάτων.

  • Το δεύτερο που έχει  υλοποιηθεί είναι το  περιβόητο  πράσινο πιστοποιητικό ,  ουσιαστικά , θα μας επιτρέψει  να ανταλλάζουμε βασικές πληροφορίες  μεταξύ των κρατών ώστε να μπορούμε  όταν ανοίξει η οικονομία  να ταξιδεύουμε και να ανοίξει το Ευρωπαϊκό  Mobility , αυτό είναι ουσιαστικά  η κινητήριος δύναμη της Ευρωπαϊκής Ένωσης   των πολιτών μεταξύ των κρατών. Το οποίο για ένα χρόνο  είχε ουσιαστικά σχεδόν σταματήσει διότι η οικονομία είχε παγώσει.  Άρα η έννοια του διαδικτύου και της επαναχρησιμοποίησης των δεδομένων είναι ήδη στο τραπέζι.
  • Ο παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δημιουργεί  ένα παγκόσμιο πρότυπο, για το ψηφιακό πιστοποιητικό εμβολιασμό στα πρότυπα του certification, τα μέτρα προφύλλαξης όπου υπάρχει ήδη εδώ και πολλά χρόνια. Τώρα πλέον θα γίνει κάτι πιο δομημένο και θα αφορά όλες τις χώρες και εκεί θα υπάρχουν και κάποια ελληνικά δεδομένα και κάποια στοιχεία επιτήρησης  για να μπορούμε να διαχειριστούμε καλύτερα κάποιες υγειονομικές κρίσεις στο μέλλον .Αυτές είναι κάποιες βασικές ανάγκες που εκ των πραγμάτων έχουν προκύψει και στη λογική αυτή μία από τις βασικές δράσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα προηγούμενα χρόνια είναι  το European Health at that aspeil , το οποίο έχει φτιαχτεί και ένας νέος φορέας στην Ευρωπαϊκή Ένωση όπού περίπου 20 εκατομμύρια θα δρομολογηθούν για την εναρμόνιση του.
  • Τα δεδομένα Υγείας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης στοχεύουν στο να μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για δευτερογενή χρήση είτε αφορά την έρευνα είτε αφορά τις κλινικές μελέτες είτε την κινητικότητα των ασθενών από τη μία χώρα στην άλλη . Οπότε η λογική είναι ότι ένας πολίτης θα πρέπει να έχει υπηρεσίες υγείας είτε βρίσκεται στην Ελλάδα είτε τυχαίνει να εργάζεται σε μία ευρωπαϊκή χώρα.Ένα χρονικό διάστημα θα πρέπει να έχει τις ίδιες παροχές υγείας όπως και στην αρχική του χώρα προέλευσης. Άρα είναι ένα θέμα που είναι σημαντικό και πολλές θεραπείες πλέον βασίζονται στην επαναχρησιμοποίηση των δεδομένων αυτών. Το σημαντικό είναι ότι τα δεδομένα πρέπει να είναι κωδικοποιημένα με συγκεκριμένο τρόπο για να μπορούν να είναι  αξιοποιήσιμα. Αν ο καθένας τα αποθηκεύει απλά για να τα αποθηκεύει και μετά στην ουσία δεν είναι συγκρίσιμα και δεν είναι ανταλλάξιμα δεν είναι   Dig Data επι της ουσίας. Άρα καταλήγουμε στον βασικό κρίκο της διαλειτουργικότητας  και της χρήσης προτύπων είτε για την ανταλλαγή των δεδομένων, είτε για την κωδικοποιησή τους και νομίζω ότι αυτός είναι ο βασικός κρίκος και η λύση της επιτυχίας.

Πως βλέπετε το μέλλον της ψηφιακής υγείας στην Ελλάδα ;

Προσωπικά είμαι πιο αισιόδοξος από ποτέ,  γνωρίζοντας ότι καταρχάς έχουμε ζήσει πάρα πολλά πράγματα τα τελευταία χρόνια , όπως σας είπα αυτά που πασχαμε ήταν οι αποσπασματικές ενέργειες. Ο καθένας γυριζε ένα έργο για τον εαυτό του, είτε ήταν νοσοκομείο, είτε περιφέρεια, είτε δίκτυο υγείας ή οτιδήποτε χωρίς να τον πώς θα λειτουργούσε αυτό σε ένα σύνολο. Τώρα που έχουμε εξαναγκαστεί κατά κάποιον τρόπο ακολουθώντας  τις ευρωπαϊκές οδηγίες. Γιατί οδηγίες για την διασυνοριακή Υγεία υπάρχουν από τα 2011 και υλοποιούνται ήδη και η ΗΔΙΚΑ υλοποιεί αρκετά πράγματα και θα επιτρέψει στους Ευρωπαίους πολίτες να εκτελούν ιατρικές  συνταγές από τη δική τους χώρα στην Ελλάδα και αντιστοίχως Έλληνες πολίτες θα μπορούν να εκτελούν τις συνταγές του σε άλλες χώρες εφόσον έχουν αυτή την διασυνοριακότητα, το ίδιο θα ισχύσει και για τα δεδομένα του ιστορικού υγείας σε πρώτη φάση. Άρα νομίζω ότι θα είμαστε σε πάρα πολύ καλό δρόμο στην Ελλάδα έχουμε τους πόρους , έχουμε ένα εξιδεικευμένο υπουργείο για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους συνολικά  και όπως είδα σε διάφορες ανακοινώσεις συνεργάζεται αρκετά καλά με το Υπουργείο Υγείας. Ώστε να καλυφθεί η έννοια της στρατηγικής και θέλω να πιστεύω ότι με τον σωστό τρόπο σύντομα και τις σωστές ομάδες και στη λογική ότι δεν θα ανακαλύψουν τον τροχό δεν θα ξαναφτιάξουμε από το μηδέν αλλά θα πατήσουμε πάνω σε αυτά που έχουμε και να τα κάνουμε ακόμα καλύτερα πιστεύω ότι σε τρία με τέσσερα χρόνια μπορούμε να έχουμε κάνει πολλά  άλματα σε σχέση με το που βρισκόμασταν . Ξανατονίζω ότι δεν είμαστε στο σημείο μηδέν έχουμε κάνει τα τελευταία 15 χρόνια πολλές δράσεις και έχουμε αρκετά δεδομένα τα οποία είναι αξιοποιήσιμα ήδη.

ΠΗΓΗ


Αφήστε ένα μήνυμα

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ